Bert Peleman
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Bert Peleman (Puurs, 13 april 1915 - Antwerpen, 5 augustus 1995) was een Vlaams dichter en schrijver.
Inhoud |
[bewerk] Levensloop
Peleman studeerde na zijn humaniora in Hoogstraten twee jaar politieke en sociale wetenschappen in Leuven, maar na de kandidaturen stopte hij daar mee. Het is in die tijd dat hij in de ban raakte van Joris Van Severen en ook lid werd van het Verdinaso. Bert Peleman werd eerst journalist bij de radio. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij lid van de Eenheidsbeweging-VNV.
Na de bevrijding werd Bert Peleman aangehouden en in 1948 vond te Brussel het proces plaats. Hij werd er op beschuldiging van landverraad ter dood veroordeeld. Hij zou niet terechtgesteld worden mede omdat zijn gratieverzoek gesteund werd door verschillende letterkundigen. Na zijn vrijlating in 1950 hield hij zich afzijdig van de politiek. Hij bleef wel verder gedichten schrijven en engageerde zich in de uitgeverswereld, waarbij de Vlaamse cultuur en folklore zijn stokpaardje waren. Daarnaast was hij een promotor van het toerisme in het Scheldeland.
Bert Peleman overleed te Antwerpen op 5 augustus 1995.
[bewerk] Werk
In 1937 kreeg Peleman de poëzieprijs van de Provincie Antwerpen voor zijn dichtbundel 'Variante voor harp'. Hierin wordt het volkse leven van de boeren verheerlijkt.
Het leven van de boeren en vissers in de Scheldestreek zijn vaak een thema in zijn werk. De Schelde was een heel belangrijke inspiratiebron voor Peleman. Zo zei hij in een interview: Voor mij is de Schelde eerder een bovenaardse dan geografische stroom geworden. Ze is voor mij uitgegroeid tot een slagader, een symbool van ebbe en vloed.
Vanaf 1938 schreef hij ook verzen voor Dietsche Warande en Belfort en hij zou eveneens in het meer personalistische tijdschrift Vormen publiceren.
Zijn latere werk is door zijn ervaringen met de Tweede Wereldoorlog en haar nasleep veel soberder en somberder.
[bewerk] Een voorbeeld uit zijn werk
Franciscus en de Vlaamse Gaai
- Eens, tussen karekiet en kraai
- Streek er een felle Vlaamse gaai
- Op Sint Franciscus' schouder neer
- En schonk hem fier zijn schoonste veer
- Franciscus blijkbaar erg vereerd
- Had daags voordien wat Vlaams geleerd
- En zei: " Ik dank u goede gaai!
- Ik vind uw veer bijzonder fraai!"
- Daarop werd urenlang verteld
- Hoe het in Vlaanderen was gesteld...
- Een hemel blauw of parelgrijs
- Gans Vlaanderen een paradijs!
- Noch lucht noch water leek verpest
- De vogels bouwden er hun nest
- In geurig groen, bij riet en lis
- Nog nooit dreef er een dode vis!
- Acht eeuwen gleden sinds voorbij;
- Het water werd een grauwe brij,
- De wolken drijven zwart als roet,
- Geen vogel die nog rustig broedt...
- Alleen de Vlaamse gaai hield stand.
- Geen stond door wanhoop overmand,
- Blijft hij met Bredero beweren:
- "Hoe zwaar het lot, het kan verkeren!"
- Bert Peleman, 1982
[bewerk] Bibliografie
- Tocht (1934): dichtbundel met anti-communistische ondertoon.
- Alsute maged (1936)
- Variante voor harp (1937): dichtbundel
- Horizont (1938)
- Van den ruiter die naar Hanswijk reed (1938)
- Nacht der verdwazing (1939)
- Open jacht (1940)
- Land aan de Schelde (1940)
- Gestalten uit den vuurdoop (1941)
- Gij leeft in ons! (1941)
- Sluit de gelederen! (1942)
- Boerenlyriek (1942)
- De meivisch zwom voorbij (1944)
- Schoon Scheldend (1944)
- Bij zandloper en zeis (1948): dichtbundel over het repressieleed.
- Karmijnrood (1949)
- Met hulst en marentak. 'n Winterboek voor jong en oud (1951)
- Eeuwige Schelde (1953)
- Ruiters voor den vrede (1953)
- De trouweloze wereld (1954)
- Dankgebeden van de man Job (1963)
- Hellas zonder herdersfluit (1964)
- Stroom van vreugde en verdriet (1965)
- De Schelde van de bron tot aan de zee (1967)
- In het spoor van Uilenspiegel. Schalk en vrijheidsheld (1968)
- De Noordzee van Knokke tot De Panne (1969)
- Harte-Vlaanderen (1970)
- Lier: historische stad (1970)
- Kastelen in Vlaanderen (1971)
- De woonark (1972)
- Monnik voor een dag: een bonte abdijgids voor Vlaanderen (1973)
- Volk van Bosch en Breugel (1974)
- De liefde boven 't branden van de haat (1976)
- Van vuur en ijs (1979)
- Verzamelde gedichten (1980)
- Naar waar de windroos wijst (1980)
- Guido Gezelle (geïllustreerde meertalige bloemlezing, 1980)
- De zeven visioenen van Tijl Uilenspiegel (1981)
- Franciscus en de Vlaamse gaai (1982)
- Geboeid maar... ongebonden, getuigenissen uit een beloken tijd (1983)
- Muziek die zoetste balsem zijt... (1985)
- Nog bloeit in mij de herfst (1990)
- Zingende golven (1990)
