Belgisch-Kongo
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
|
||||
|
||||
| Kaart | ||||
|
|
||||
| Algemene gegevens | ||||
| Hoofdstad | Leopoldstad | |||
| Oppervlakte | 2.345.000 km² | |||
| Bevolking | 13,5 miljoen (1930) | |||
| Religie(s) | Natuurgodsdiensten, christendom o.a. | |||
| Volkslied | Brabançonne en "naar wijd en zijt" (Vers l'Avenir) | |||
| Munteenheid | Belgisch Kongolese frank | |||
| Regering | ||||
| Staatshoofd | Koning van België | |||
Belgisch-Kongo was van 18 oktober 1908 tot 30 juni 1960 een kolonie van België in het gebied van het huidige Congo-Kinshasa.
Voordien was Belgisch Kongo een "privé-kolonie" ook wel Kongo-vrijstaat genoemd, die geëxploiteerd werd door Leopold II met steun van bedrijven en financiële groepen, welke exploitatie een ongekende humanitaire catastrofe tot gevolg had, die tot een internationaal schandaal leidde. Hoewel de misbruiken die tijdens de exploitatie van Kongo-Vrijstaat gebeurden niet ontkend kunnen worden, mag aangenomen worden dat de verhalen extra onder de aandacht gebracht werden door voornamelijk Engelse (maar ook Franse) invloeden. Het was voor de meeste Europese landen immers een doorn in het oog dat zo een immens rijk en groot gebied in handen was van de Belgische Koning. De verspreiding van de verhalen van misdaden in Kongo-vrijstaat kan dan ook niet losgekoppeld gezien worden van het politieke spel dat rond de eeuwwisseling gespeeld werd, om het gebied te destabiliseren en in de eigen invloedsfeer onder te brengen. De gepleegde misdaden in gebieden die onder de eigen controle stonden, werden vaak vergeten. In 1908 stemde de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat van de Belgische staat ermee in om Kongo-Vrijstaat te annexeren nadat Léopold II niet meer kon instaan voor het bestuur van het gebied. Het gebied werd van dat moment Belgisch-Kongo genoemd.
Vanaf dat moment verbeterde het bestuur van de kolonie aanzienlijk en werd er een niet onbelangrijke vooruitgang bereikt op economisch (infrastructuur, mijnbouw) en sociaal (onderwijs, gezondheidszorg) gebied. Belgisch Kongo was een soort modelkolonie, de levensomstandigheden en de levensverwachting waren er het hoogste van het hele Afrikaanse continent. Geen enkele kolonie ter wereld deed het beter. Ook dit bestuur ontsnapte natuurlijk niet aan de inherente tegenstrijdigheden van elk koloniaal bestuur. De opkomst van een groep redelijk ontwikkelde mensen ("évolués") onder de inheemse bevolking creëerde ook een groep mensen die de algemene ontevredenheid over de koloniale bevoogding konden kanaliseren in een effectieve onafhankelijkheidsstrijd.
Op 30 juni 1960 werd Belgisch Kongo, na een periode van ernstige onrusten, een onafhankelijke staat, de zogenaamde Dipenda. De Belgische regering wilde namelijk voorkomen dat zij in een uitzichtloze koloniale oorlog verzeild zou raken, zoals Frankrijk in Vietnam en Algerije, of Nederland in Indonesië, en gaf de voor onafhankelijkheid pleitende inheemse leiders snel hun zin. Te snel: hierdoor ontstond direct bestuurlijke chaos en dergelijke. Waar het westen er zelf vele honderden jaren over had gedaan om een democratie in te voeren, gebeurde dit hier vrij abrupt, zodat het verkeerd liep.
Na de parlementsverkiezingen van 1960, waardoor Patrice Lumumba eerste minister werd en Joseph Kasavubu president, kreeg het de officiële naam Democratische Republiek Congo, maar de rebellie duurde voort. In 1970 nadat Joseph Mobutu (later Mobutu Sese Seko) in 1965 als bevelhebber van het nationale leger een staatsgreep pleegde en zichzelf als president uitriep werd het land hernoemd in de Republiek Zaïre. Na zijn dood in 1997 en een nieuwe staatsgreep door Laurent-Desiré Kabila, gesteund door Rwanda en Oeganda, werd het land echter weer Democratische Republiek Congo genoemd.
De onafhankelijkheid heeft in Congo-Kinshasa tot dusverre (2006) helemaal niet geleid tot een verbetering van de economische en maatschappelijke situatie in het land. Eerder is het tegendeel het geval. Zelfs het merendeel van de Congolese bevolking vindt dat de levensomstandigheden ten tijde van het Belgische koloniale bewind veel beter waren dan nu. Over de oorzaken van het slecht functioneren van de Congolese staat lopen de meningen sterk uiteen.
Inhoud |
[bewerk] Ministers van Koloniën
 Zie Ministerie van Koloniën (België) voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Van 1908 tot 1960 maakten een 24-tal ministers van Koloniën deel uit van de Belgische regering, zie de lijst van Belgische ministers van Koloniën.
[bewerk] Gouverneurs-generaal
Deze informatie is grotendeels afkomstig uit Sommaire de l'Histoire du Congo Belge, van René J. Cornet, verschenen in 1948
- Baron Wahis, vanaf de annexatie tot 20 mei 1912
- Félix Fuchs, aangesteld op 20 mei 1912
- Eugène Henry, 5 januari 1916
- Maurice Lippens, 30 januari 1921
- Martin Rutten, 24 januari 1923
- Auguste Tilkens, 27 december 1927
- Pierre Ryckmans, 14 september 1934
- Eugène Jungers, 31 december 1946
- Léon Pétillon, 1 januari 1952
- Henri Cornelis, 5 juli 1958 - onafhankelijkheid
[bewerk] Congo in cijfers
De cijfers komen uit Boula Matari ou Le Congo Belge, van Jacques Crokaert, secretaris van het Congrès Colonial, verschenen in 1929
- Belgisch Congo was 2.356.160 km² groot.
- Er waren ongeveer 20.000 km aan waterlopen
- In 1929 waren er 3500 km spoorwegen
- In 1929 waren er voor 14.300 km aan begaanbare wegen
[bewerk] Import
- In 1913: voor 183.079.103 kg aan goederen geïmporteerd
- In 1918: voor 150.243.600 kg
- In 1925: voor 552.590.125 kg
- In 1926: voor 666.086.896 kg
- In 1927: voor 684.081.086 kg
[bewerk] Export
- In 1913: voor 28.992.878 kg aan goederen geëxporteerd, waarvan:
- 5.411.636 kg koper
- 1467 kg goud
- 4.667.683 kg kopaal
- 276.284 kg ivoor
- 7.205.380 kg palmzaden
- 1.974.018 kg palmolie
- In 1918: voor 70.055.101 kg
- 19.419.423 kg koper
- 2433 kg goud
- 3.610.913 kg kopaal
- 127.117 kg ivoor
- 55.532 kg katoen
- 31.363.163 kg palmzaden
- 5.126.141 kg palmolie
- In 1925: voor 213.242.405 kg
- 91.093.560 kg koper
- 3687 kg goud
- 16.830.970 kg kopaal
- 301.962 kg ivoor
- 1.261.900 kg katoen
- 74.096.910 kg palmzaden
- 18.695.600 kg palmolie
- In 1926: voor 203.677.870 kg
- 78.983.310 kg koper
- 5352 kg goud
- 20.866.410 kg kopaal
- 231.762 kg ivoor
- 2.179.430 kg katoen
- 70.424.630 kg palmzaden
- 18.447.270 kg palmolie
- In 1927: voor 223.266.062 kg
- 88.976.510 kg koper
- 4014 kg goud
- 16.077.390 kg kopaal
- 225.283 kg ivoor
- 5.201.230 kg katoen
- 74.007.870 kg palmzaden
- 18.373.050 kg palmolie
[bewerk] Externe links
- http://www.congo2005.be/ tentoonstelling over koloniaal Congo
