AvtoVAZ

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

VAZ-21122

VAZ-21093 (Samara)

VAZ-21073 (Riva of Nova)

Niva 2121

Oka

De NV AvtoVAZ (Russisch: АВТОВАЗ; [AvtoVAZ]) of kortweg VAZ (ВАЗ; voluit Volzjski Avtomobilny Zavod; Волжский автомобильный завод; [Volzjski Avtomobilny Zavod]; "Autofabriek van de Wolga"), beter bekend als Lada in het westen, is een Russische autofabrikant, werd opgezet eind jaren '60 in samenwerking met Fiat. De fabriek produceert bijna een miljoen auto's per jaar, waaronder de Lada Samara, Lada 110 en de 4WD Niva. De varianten van de eerste auto; het model VAZ-2101 uit 1970, gebaseerd op de uit 1966 stammende Fiat 124, worden nog steeds het meest geassocieerd met hun merk Lada.

De VAZ-fabriek in Toljatti in oblast Samara is de grootste van Rusland en Europa en een van de grootste ter wereld, heeft meer dan 144 kilometer aan productielijnen en is uniek in het feit dat het de meeste onderdelen voor de auto's zelf produceert. Er werken ongeveer 100.000 mensen. In 2004 werden meer dan 712.000 auto's gebouwd en in 2005 721.500 auto's. De omzet bedroeg in 2004 naar IFRS 160,5 miljard roebel en de winst 4,57 miljard roebel. Voor 2006 verwacht het bedrijf een productie van 730.000 auto's, waarvan 95.000 voor de export.

[bewerk] Eigendomstructuur

Na het aftreden van de voorzitter van de RvB Vladimir Kadannikov eind 2005 werden tijdens een aandeelhoudersbijeenkomst de aandelen van het bedrijf als volgt verdeeld:

AvtoVAZa: Dochtermaatschappijen: 64% (AVVA: 38%; ZAO TSO AFK: 24%; ZAO IFK: 2%)
AvtoVAZoe: AVVA: 86%

Samen met AvtoVAZom heeft AVVA 60% van de aandelen van TSO AFK in handen.

Tot huidige voorzitter van de RvB werd de vicedirecteur van het staatsbedrijf Rosoboroneksport, Vladimir Artjakov benoemd.

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] Oorsprong

De fabriek werd opgezet als een samenwerkingsverband tussen Italië en de Sovjet-Unie en werd gebouwd op de oevers van de Wolga. In Toljatti, vernoemd naar de Italiaanse communist Palmiro Togliatti, werd een nieuw stadsgedeelte gebouwd rond de fabriek. De Lada werd gezien als een "volksauto" zoals de Citroën 2CV of de Volkswagen Kever. Het eerste model was de VAZ 2101 in 1971, die gedurende de jaren steeds meer vernieuwingen en varianten kreeg.

In de thuismarkt werden de klassieke modellen aangeduid als Zjigoeli en Lada Riva in Ierland en Groot-Brittannië. De naam Lada werd alleen voor de export gebruikt, maar doordat een groot deel van de geëxporteerde auto's naar Oost- en Midden-Europa vandaar weer geherexporteerd werden werd deze merknaam ook bekend in de thuismarkt.

[bewerk] Sovjetperiode

Een origineel idee van de AvtoVAZ-ontwerpers vormde de VAZ-2121, beter bekend als Niva, die werd geïntroduceerd in 1978. Deze volledige 4WD met 1.7 liter motor (de krachtigste in de productielijn in die tijd) werd erg populair en is nog steeds in productie. Dit model kwam ook beschikbaar met een 1.9 liter Peugeot dieselmotor. Gesterkt door het succes hiervan werd in 1984 een nieuwe serie 4WD-modellen van geheel eigen ontwerp ontworpen, al lijkt het ontwerp wel wat op de Fiat Regata. De productie startte met de VAZ-21083 Spoetnik, die later werd hernoemd tot Samara, met een motor die grotendeels in eigen huis werd ontworpen en geproduceerd. De verbrandingskamers werden ontworpen in samenwerking met Porsche. Deze werd gevolgd door een 5-deurs VAZ-21093 hatchback in 1987 en een 4-deurs 1,5 liter sedan; VAZ-21099 in 1990.

[bewerk] Jaren '90

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kreeg AvtoVAZ het moeilijk. De 100serie werd een aantal jaar uitgesteld. Vanaf eind jaren '90 trok AvtoVAZ zijn Lada-modellen terug van veel Europese markten, omdat ze niet voldeden aan de verscherpte Europese veiligheids- en emissiewetgeving. Bovendien waren er problemen met de verkrijgbaarheid van onderdelen. In de VS werd de Lada nooit verkocht vanwege de Koude Oorlog, maar in Canada, waar de Niva vooral populair was wel, wat soms leidde tot problemen wanneer Canadese Lada-automobilisten het soms verboden werd te tanken door Amerikaanse tankstations vanwege anti-communistische sentimenten.

De fabriek werd in de jaren '90 geleid door de Russische oligarch Boris Berezovski, die de productie weer op gang hielp. Hij creëerde hiervoor het bedrijf LogoVAZ en had plannen om een op de Opel Corsa gebaseerd model te gaan produceren, de VAZ-1116. Door de Roebelcrisis en zijn vlucht in 2001 is dit niet van de grond gekomen, maar de ontwerpen vormden wel de basis voor de Lada Kalina. Berezovski wordt echter ook verdacht van grootschalige fraude met het bedrijf. In de jaren '90 ontstond een grote handel in Lada's vanuit Europese landen naar Rusland. Importeurs haalden deze Lada's vooral tussen 1994 en 1996 uit Europese landen waar ze als ouderwets werden gezien en verkochten ze aan Russische consumenten die het idee hadden dat een Lada uit het buitenland van betere kwaliteit was.

De 2108-2109 modellen waren in productie tot 2001, toen ze een restyling kregen. De 2104-21099 modellenserie werden overgedragen aan IzjMasj in Izjevsk en ZAZ en worden nog steeds gebouwd. In 2004 introduceerde VAZ de Lada 2113.

Een ander model, de microauto Oka (soms aangeduid als Lada Oka), gelijkend op de Fiat Panda (maar is er niet aan gerelateerd) werd in 1988 geïntroduceerd en in 1991 werd de productie ervan verplaatst naar de KamAZ en SeAZfabrieken. Tegenwoordig wordt deze auto geproduceerd in de fabrieken SeverstalAvto en SeAZ en in de Azerbeidzjaanse fabriek Gyandzha Autofabriek.

Sinds 1998 is de VAZ-2120 Nadezjda minibus, gebaseerd op de originele Niva in productie. De VAZ-2131, een 5-deursversie van de Niva is in productie sinds 1995.

[bewerk] 21e eeuw

AvtoVAZ heeft te kampen met grote concurrentie van vooral modellen van nieuwe Koreaanse en Maleisische autofabrikanten uit het Verre Oosten als Daewoo, Proton, Kia en Hyundai, die een groter comfort bieden en Japanse technologie gebruiken. AvtoVAZ kon niet een dergelijke technologie en service bieden, wat leidde tot een verdere neergang van de verkopen op de westerse markt en het ontslag van duizenden mensen. Momenteel worden naast de nieuwere modellen alleen de Lada 110 en Lada Niva nog verkocht op westerse markten. Op de Latijns-Amerikaanse, Afrikaanse, Midden-Oostelijke markten en de markten van de post-sovjetstaten zijn de Lada-modellen nog wel ruim verkrijgbaar. Nieuwere modellen van AvtoVAZ zijn echter aangepast aan de strengere wetgeving en AvtoVAZ is bezig om nieuwe pogingen te doen om de westelijke markten te heroveren.

De oudere modellen, aanvankelijk populair vanwege de lage prijzen, worden ondertussen ook steeds minder populair op de Russische markt, daar de import van buitenlandse auto's daar gigantisch is toegenomen en men er meer comfort begint te eisen.

AvtoVAZ is ook betrokken bij de joint-venture GM-AvtoVAZ met General Motors, voor de bouw van een verbeterde versie van de Lada Niva; de VAZ-2123, onder de naam Chevrolet Niva. Deze wordt gebouwd sinds 2001 en wordt geëxporteerd naar Europa en Latijns America. In 2004 werd hier de Chevrolet Viva, een 4-deurs versie van de Opel Astra G geïntroduceerd.

Voor een uitgebreider overzicht van modellen; zie Lada.

In 2002 werd in de lokale Toljatti Gazeta geschreven over banden tussen lokale criminele groepen en het bedrijf, waarna de hoofdredacteur van de krant, Valeri Ivanov, werd doodgeschoten. Momenteel is de Russische overheid bezig met het verstevigen van haar belangen in het bedrijf, waarbij onder andere een aantal staatsgezinde managers werden aangesteld in de raad van bestuur in 2005.