1,3-dichloorpropeen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

1,3-dichloorpropeen
Structuurformule en molecuulmodel
trans-1,3-dichloorpropeen
cis-1,3-dichloorpropeen
Algemeen
Molecuulformule	C₃H₄Cl₂
IUPAC	1,3-dichloorprop-1-een
Andere namen	1,3-dichloorpropyleen; dichloorpropeen; dichloorpropyleen
Molmassa	111,0 g/mol
CAS-nummer	542-75-6
EG/EINECS/ELINCS	208-826-5
Beschrijving	bestrijdingsmiddel
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
T: giftig, N, gevaarlijk voor het milieu
Carcinogeen	mogelijk kankerverwekkend
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: R10-R20/21-R25-R36/37/38-R43-R50/53 S-zinnen: S1/2-S36/37-S45-S60-S61
EG-Index-nummer	602-030-00-5
VN-nummer	2047
ADR-klasse	gevarenklasse 3
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeistof
Kleur	kleurloos
Dichtheid	1,22 g/cm³
Smeltpunt	< -50 °C
Kookpunt	108 °C
Vlampunt	27 °C
Oplosbaarheid in water	2 g/L
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar)

1,3-Dichloorpropeen (1,3-D) is een gechloreerde koolwaterstof. Er zijn twee isomeren van (cis en trans). Het is een kleurloze vloeistof met een scherpe geur.

[bewerk] Toepassing

1,3-Dichloorpropeen (mengsel van de twee isomeren) wordt hoofdzakelijk gebruikt in de land- en tuinbouw, om de bodem te ontsmetten, 4 tot 8 weken vóór het planten of zaaien; deze toepassing heeft aan belang gewonnen omdat 1,3-D een alternatief is voor methylbromide, waarvan het gebruik door het protocol van Montreal verboden is (in tegenstelling tot methylbromide is 1,3-dichloorpropeen niet ozonafbrekend). Het is een nematicide, doeltreffend tegen aaltjes; in mindere mate ook tegen insecten, schimmels, virussen en (als neveneffect) tegen onkruiden. De toepassing gebeurt door directe injectie in de bodem of via druppelirrigatie. Een handelsnaam van een product met 1,3-dichloorpropeen is bv. Telone van Dow AgroSciences.

De Europese Commissie heeft evenwel besloten om het gebruik van 1,3-dichloorpropeen als bestrijdingsmiddel niet meer toe te laten ^[1]: met ingang van 20 maart 2008 mogen geen toelatingen meer verstrekt worden voor producten met 1,3-dichloorpropeen; bestaande voorraden mogen nog één jaar langer, tot 20 maart 2009, gebruikt worden. Dit verbod is gebaseerd op de vaststelling^[2], dat bij het gebruik van 1,3-dichloorpropeen er verschillende bekende en onbekende polygechloreerde onzuiverheden in het milieu terechtkomen, waarvoor geen informatie beschikbaar is over hun gedrag in het milieu (persistentie, toxicologisch gedrag, opname door gewassen, accumulatie, metabolisme, residugehalte). Het kan daarom niet aangetoond worden dat de blootstelling van de consument aanvaardbaar is; en er bestaat een mogelijk risico van grondwaterverontreiniging, voor vogels, zoogdieren, in het water levende dieren en andere niet-doelorganismen.

[bewerk] Eigenschappen en gevaren

1,3-Dichloorpropeen is ontvlambaar; de damp kan met lucht een explosief mengsel vormen. Kortstondige blootstelling kan leiden tot irritatie van de ogen , de huid en de luchtwegen. De stof kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel. Herhaalde of langdurige blootstelling kan de huid gevoelig maken. De stof is mogelijk kankerverwekkend en mutageen. De grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling is 1 ppm (5 mg/m³) als tijdgewogen gemiddelde.

Het is zeer giftig voor waterorganismen. Het wordt vrij snel afgebroken in het milieu (de halfwaardetijd is theoretisch minder, in de praktijk meer dan 24 uur).