မ္ရန္မာနုိင္ငံ၏ လူအခ္ဝင့္အရေး
From Wikipedia
Contents |
[ပြင်ဆင်ရန်] မ္ရန္မာနုိင္ငံ၏ လူ.အခ္ဝင့္အရေး
မ္ရန္မာနုိင္ငံ၏ လူ.အခ္ဝင့္အရေးသည္ ကာလ အတန္က္ရာကတည္းက နုိင္ငံတကာ မိသားစု န္ဟင့္ လူ.အခ္ဝင့္အရေးအဖဲ္ဝ.အစည္းမ္ယားအတ္ဝင္း စုိးရိမ္စရာ ဖ္ရစ္နေခဲ့သည္။ မ္ရန္မာစစ္အစုိးရသည္ ကမ္ဘာပော္တ္ဝင္ အဖိန္ဟိပ္အခ္ယုပ္ခ္ယယ္ဆုံး အစုိးရ တစ္ရပ္အဖ္ရစ္ ယေဘုယ္ယအား ္ရဖင့္ လက္ခံထား က္ရသည္။
ကမ္ဘာပော္တ္ဝင္ လ္ဝတ္လပ္မ္ဟု ၂ဝဝ၄ ခော္သည့္ ဖရီးဒမ္း ေ ဟာက္စ္၏ အစီရင္ခံစာတ္ဝင္ 'စစ္အစုိးရသည္ အမိန့္ဒီကရီအရ အုပ္ခ္ယုပ္္ရပီး တရားစီရင္ရေးကုိ က္ရုိးကုိင္ခ္ရင္း၊ အခေ္ရခံအခ္ဝင့္အရေးမ္ယားကုိ ဖိန္ဟိပ္ခ္ယုပ္ခ္ယယ္ခ္ရင္း၊ လူ.အခ္ဝင့္အရေးမ္ယားကုိ အတားအဆီးမဲ့ ခ္ယုိး ေဖာက္ခ္ရင္းတုိ့ကုိ က္ယူးလ္ဝန္လ္ယက္ ရ္ဟိသည္။ 'တပ္မတော္ အရာရ္ဟိမ္ယားသည္ ဝန္က္ရီး ေနရာမ္ယားကုိ ရယူထား က္ရသည္။ ဝန္က္ရီးဌာနအားလုံးတ္ဝင္ လက္ရ္ဟိန္ဟင့္ အ္ရငိမ္းစား တပ္မတော္ အရာရ္ဟိက္ရီးမ္ယားက ထိပ္ပုိင္း ဝန္က္ရီး ေနရာမ္ယားကုိ ရယူထား က္ရသည္။ အထက္ပုိင္းရာထူးမ္ယားန္ဟင့္ အောက္ခေ္ရရာထူးမ္ယားတ္ဝင္ တရားဝင္လာဘ္စား ္ရခစားမ္ဟုမ္ဟာ က္ယယ္ပ္ရန့္ စ္ဝာတေ္ဝ.ရ္ဟိရသည္' ဟု ဖော္ပ္ရထားသည္။
၂ဝဝ၄ ခုန္ဟစ္က လူ.အခ္ဝင့္အရေး ေစာင့္က္ရည့္ရေးအဖဲ္ဝ.၏ အာရ္ဟဆုိင္ရာ ဒာရုိက္တာ ဘရက္အဒမ္၏ မိန့္ခ္ဝန္းတစ္ခုတ္ဝင္ မ္ရန္မာနုိင္ငံ၏ လူ.အခ္ဝင့္အရေး မ္ဟာ မ္ယားစ္ဝာမ္ဟ ဆုိးဆုိးရ္ဝားရ္ဝား အခေ္ရအနေတ္ဝင္ ရ္ဟိနေကေ္ရာင္း ဖော္ပ္ရ္ရပီး 'မ္ရန္မာနုိင္ငံသည္ ကေ္ယာင္းသုံး ္ရပ႒ာန္းစာအုပ္ပာ ရဲဖ္ရင့္ အြက္ရ္ဝင္းမဲ့ အာဏာသုံး၍ အုပ္ခ္ယုပ္သော နုိင္ငံအဖ္ရစ္ ဖော္ပ္ရထားသည္။ အစုိးရ သတင္း ေပးန္ဟင့္ သူလ္ယ္ဟုိမ္ယားသည္ နေရာတကာတ္ဝင္ ရ္ဟိသည္။ သာမန္ မ္ရန္မာပ္ရည္သူတစ္ဦးသည္ နုိင္ငံခ္ရားသားမ္ယားန္ဟင့္ အပော္ယံမ္ယ္ဟသာ ပေ္ရာဆုိရဲက္ရသည္။ နောက္ပုိင္းတ္ဝင္ ခော္ယူမေး ္ရမန္းစစ္ဆေးခံရမ္ဟာကုိလည္း ေကာင္း၊ ထုိ့ထက္ပုိဆုိး ေသာ အဖ္ရစ္ ရင္ဆုိင္ရမ္ဟာကုိလည္း ေကာင္း ကေ္ရာက္က္ရသည္။ လ္ဝတ္လပ္စ္ဝာ ပေ္ရာဆုိခ္ဝင့္၊ စုဝေးခ္ဝင့္န္ဟင့္ အသင္းအပင္း ဖဲ္ဝ.ခ္ဝင့္မ္ယား မရ္ဟိပေ'။
[ပြင်ဆင်ရန်] ပုဂ္ဂိုလ္ရေးလ္ဝတ္လပ္မ္ဟု
[ပြင်ဆင်ရန်] အဓမ္မလုပ္အား ေပး ္ရခင္း
နုိင္ငံတကာ လ္ဝတ္လပ္သည့္ အလုပ္သမားမ္ယား၏ သမဂ္ဂမ္ယားအဖဲ္ဝ.၏ အဆုိအရ စစ္အစုိးရသည္ ထောင္ပောင္းမ္ယားစ္ဝာသော ယောက္ယ္ား၊ မိန္းမ၊ ကလေးမ္ယားန္ဟင့္ သက္က္ရီးရ္ဝယ္အုိမ္ယားအား မိမိတုိ့ဆန္ဒမပာဘဲ လုပ္အား ေပး ေစသည္။ င္ရင္းဆန္သူမ္ယားသည္ ညႇင္းပန္းန္ဟိပ္စက္ခ္ရင္း၊ မုဒိမ္းက္ယင့္ ခ္ရင္းန္ဟင့္သတ္ဖ္ရတ္ခ္ရင္းမ္ယား ခံရသည္။
နုိင္ငံတကာ အလုပ္သမားသမဂ္ဂ က္ရီးက ၁၉၆ဝ ပ္ရည့္လ္ဝန္န္ဟစ္မ္ယားမ္ဟစ၍ အခမဲ့ လုပ္အား ေပးခုိင္းသည့္ အလေ့အထရပ္တန့္ပစ္ရန္ ဆက္တုိက္ပန္က္ရားခဲ့ သည္။ ၂ဝဝဝ ပ္ရည့္န္ဟစ္ ဇ္ဝန္တ္ဝင္ အုိင္အယ္လ္အုိ အစည္းအဝေးက္ရီးက စစ္အစုိးရအား အဓမ္မလုပ္အား ေပးမ္ဟု အထောက္အကူမဖ္ရစ္စေရန္ စစ္အစုိးရန္ဟင့္ အဆက္အသ္ဝယ္မ္ယား ရပ္တန့္က္ရရန္ ဆုံး ္ရဖတ္ခ္ယက္ခ္ယမ္ဟတ္ခဲ့သည္။
[ပြင်ဆင်ရန်] လ္ဝတ္လပ္စ္ဝာပေ္ရာဆုိခ္ဝင့္န္ဟင့္ နုိင္ငံရေးလ္ဝတ္လပ္ခ္ဝင့္
၂ဝဝ၄ ခုန္ဟစ္က နုိင္ငံတကာ လ္ဝတ္္ရငိမ္းခ္ယမ္းသာခ္ဝင့္၏ အစီရင္ခံစာတ္ဝင္ ၁၉၈၉ န္ဟင့္ ၂ဝဝ၄ ခုန္ဟစ္အတ္ဝင္း နုိင္ငံရေးအက္ယဥ္းသား ၁၃ဝဝ ကေ္ယာ္ ထဲတ္ဝင္ အပာအဝင္ဖ္ရစ္သည့္ လူ ၂ဝဝ ကေ္ယာ္သည္ တရားမ္ယ္ဟတမ္ဟုမရ္ဟိဘဲ ရုံးတင္စစ္ဆေး္ရပီး ထောင္ခ္ယခံရသည္ဟု ဖော္ပ္ရပာရ္ဟိသည္။ အက္ယဥ္းသားမ္ယားအနက္ အမ္ယုိးသား ဒီမုိကရေစီအဖဲ္ဝ.ခ္ယုပ္၏ ခောင္း ေဆာင္မ္ယား ္ရဖစ္က္ရသည့္ ဒော္ေအာင္ဆန္းစုက္ရည္န္ဟင့္ ဦးတင္ဦးတုိ့သည္ 'နုိင္ငံတကာဥပဒေအရ ပ္ရစ္မ္ဟုဟုမယူဆသည့္ ္ရငိမ္းခ္ယမ္းစ္ဝာ လုပ္ဆောင္ခ္ယက္မ္ယားအတ္ဝက္ သူတုိ့၏ လ္ဝတ္လပ္ခ္ဝင့္မ္ယားကုိ င္ရင္းပယ္ခံထားရသည္' ဟူ၍ ဖော္ပ္ရသည္။
ဖရီးဒမ္း ေ ဟာက္စ္ အစီရင္ခံစာက ဆက္လက္၍ ပ္ရည္သူမ္ယား၏ ပုိင္နက္အုိးအိမ္မ္ယားကုိ စိတ္ထင္တုိင္းရ္ဟာဖေ္ဝ မေ္ဝ္ဟနေ္ဟာက္ခ္ရင္း၊ စာတုိက္မ္ဟ စာမ္ယားကုိ ဖောက္ ဖတ္ခ္ရင္း၊ တယ္လီဖုန္း စကား ေပ္ရာသည္ကုိ ခုိးနား ေထာင္ခ္ရင္း၊ တယ္လီဖုန္း၊ ဖက္စ္စက္၊ က္ဝန္ပ္ယူတာစက္မ္ယား၊ မုိဒမ္မ္ယားန္ဟင့္ ဆော့ဖ္ဝဲမ္ယား ပုိင္ဆုိင္မ္ဟု တုိ့ကုိ ပ္ရစ္ဒဏ္ခ္ယမ္ဟတ္ခ္ရင္းမ္ယား ပ္ရုလုပ္သည္။
[ပြင်ဆင်ရန်] နုိင္ငံတော္မ္ဟ က္ရီး က္ရပ္သော ညႇင္းပန္းန္ဟိပ္စက္မ္ဟုန္ဟင့္ မုဒိမ္းမ္ဟု
၂ဝဝ၂ ခုန္ဟစ္က ရ္ဟမ္းလူ.အခ္ဝင့္အရေး ေဖာင္ဒေးရ္ဟင္းန္ဟင့္ ရ္ဟမ္းအမ္ယုိးသမီးမ္ယားလ္ဟုပ္ရ္ဟားမ္ဟု က္ဝန္ရက္တုိ့၏ အစီရင္ခံစာဖ္ရစ္သည့္ မုဒိမ္းက္ယင့္ခ္ဝင့္လုိင္စင္ အစီရင္ခံစာတ္ဝင္ ရ္ဟမ္း ္ရပည္တ္ဝင္ ၁၉၉၆ န္ဟင့္ ၂ဝဝ၁ ခုန္ဟစ္မ္ယားအက္ရား မ္ရန္မာတပ္သားမ္ယားက အမ္ယုိးသမီးန္ဟင့္ မိန္းကလေး ၆၂၅ ယောက္အပော္ က္ယူးလ္ဝန္ ခဲ့သော မုဒိမ္းမ္ဟုန္ဟင့္ အခ္ရားလိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အက္ရမ္းဖက္မ္ဟုပောင္း ၁၇၃ မ္ဟုအား အသေးစိတ္ဖော္ထုတ္ထားသည္။ စာတမ္း ္ရပုစုသူမ္ယားက ဤအရေအတ္ဝက္သည္ အဖ္ရစ္မ္ဟန္ထက္ လေ္ယာ့နည္းစရာသာ ရ္ဟိသည္ဟု ဆုိသည္။ အစီရင္ခံစာအရ 'မ္ရန္မာ့တပ္မတော္သည္ ရ္ဟမ္းတုိင္းရင္းသားမ္ယားအား ကေ္ရာက္ရ္ဝံ. ေခ္ယာက္ခ္ယား စေ္ရပီး ဖိန္ဟိပ္သိမ္းသ္ဝင္းရန္ မိမိ၏စစ္သားမ္ယားအား စနစ္တက္ယန္ဟင့္ က္ယယ္ပ္ရန့္စ္ဝာ လ္ဝတ္လ္ဝပ္လပ္လပ္ မုဒိမ္းက္ယင့္သည္ကုိ ခ္ဝင့္ပ္ရုထား ္ရခင္း ္ရဖစ္သည္' ဟု ဖော္ပ္ရ အစီရင္ခံစာက ပုံဖော္သည္မ္ဟာ လိင္ဆုိင္ရာ အက္ရမ္းဖက္မ္ဟုသည္ က္ရမ္း က္ရုတ္ရက္စက္သည့္ စစ္ရာဇဝတ္ဖ္ရစ္္ရပီးလူသားမ္ယုိးန္ဝယ္အပော္ ရာဇဝတ္ပ္ရစ္မ္ဟု က္ယူးလ္ဝန္ခ္ရင္း ္ရဖစ္သည္။ ထုိရာဇဝတ္မ္ဟုမ္ယား ရ္ဟမ္း ္ရပည္နယ္တ္ဝင္ တကယ္ဖ္ရစ္ခဲ့္ရပီး ဆက္၍လည္း ဖ္ရစ္နေကေ္ရာင္း အစီရင္ခံစာက ဖော္ပ္ရထားသည္။ အစီရင္ခံစာက ရ္ဟမ္း ္ရပည္တ္ဝင္ အရပ္သား ပ္ရည္သူမ္ယားအပော္ တ္ဝင္ လိင္ဆုိင္ရာရက္စက္က္ရမ္း က္ရုတ္မ္ဟုကုိ 'စစ္လက္နက္တစ္ခုသဖ္ဝယ္' အသုံး ္ရပုမ္ဟုကုိ တရားဝင္လ္ယစ္လ္ယူရ္ဟုထား ေက္ရာင္း သာဓကမ္ယား ေဖာ္ပ္ရထားသည္။ ဆက္လက္၍ အစီရင္ခံစာက ၂၅ ရာခုိင္န္ဟုန္း ေသာ မုဒိမ္းမ္ဟုမ္ယားတ္ဝင္ သေကေ္ယမ္ဟုရ္ဟိ္ရပီး ဒေသခံမ္ယား ္ရမင္ရစေရန္ အလောင္းမ္ယားအား တမင္ ပ္ရသထားသည္။ ၆၁ ရာခုိင္န္ဟုန္း ေသာ ဖ္ရစ္ရပ္မ္ယားတ္ဝင္ တပ္မတော္စခန္းမ္ယားအတ္ဝင္း အုပ္စုဖ္ရင့္ က္ယူးလ္ဝန္က္ရ္ရပီး အခ္ယုိ.ကိစ္စမ္ယားတ္ဝင္ အမ္ယုိးသမီးမ္ယားအား ၄ လခန့္ ထိန္းသိမ္းကာ ထပ္ခာတလဲလဲ မုဒိမ္းက္ယင့္ခ္ရင္းကုိ ပ္ရုလုပ္က္ရသည္။
၂ဝဝ၃ ခုန္ဟစ္ 'လုံခ္ရုံသောနေရာမရ္ဟိ၊ ဗမာ့တပ္မတော္န္ဟင့္ တုိင္းရင္းသူအမ္ယုိးသမီးမ္ယားအား မုဒိမ္းက္ယင့္ခ္ရင္း' ဟူသည့္ ဒုက္ခသည္ နုိင္ငံတကာအဖဲ္ဝ.၏ အစီရင္ခံစာက မုဒိမ္းက္ယင့္ခ္ရင္းကုိ မ္ရန္မာတပ္မတော္က လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားငားမ္ယုိးမ္ဟ အမ္ယုိးသမီးမ္ယားအပော္ က္ယယ္ပ္ရန့္စ္ဝာ က္ယင့္သုံး သည္ကုိ တေ္ဝ.ရ္ဟိရကေ္ရာင္း မ္ဟတ္တမ္းတင္ထားသည္။
လူ.အခ္ဝင့္အရေးအဖဲ္ဝ. ္ရဖစ္သည့္ နုိင္ငံတကာ လ္ဝတ္္ရငိမ္းခ္ယမ္းသာခ္ဝင့္က နုိင္ငံရေးအက္ယဥ္းသားအပာအဝင္ အက္ယဥ္းက္ယမ္ယားအား ညႇင္းပန္းန္ဟိပ္စက္ ခ္ရင္းကိစ္စမ္ယားကုိပာ အစီရင္ခံထားသည္။
[ပြင်ဆင်ရန်] ကလေးမ္ယားအခ္ဝင့္အရေး
ကလေးမ္ယားအား တပ္ထဲသုိ့ ဝင္စေခ္ရင္းန္ဟင့္ ပ္ရန္ပေးဆဲ္ဝခ္ရင္းမ္ယားလည္း မက္ရာခဏဆုိသလုိ ဖ္ရစ္ပော္လ္ယက္ ရိ္ဟသည္ဟု လူ.အခ္ဝင့္အရေး စောင့္က္ရည့္ရေးအဖဲ္ဝ.ကဖော္ပ္ရထားသည္။ နုိင္ငံ၏ တပ္ဖဲ္ဝ.ဝင္ ၃၅ဝဝဝဝ-၄ဝဝဝဝဝ အနက္မ္ဟ ခန့္မ္ဟန္း ေခ္ရ ၇ဝဝဝဝ ခန့္မ္ဟာ ကလေးစစ္သားမ္ယား ္ရဖစ္သည္။ ကလေး လုပ္အား ေပးခုိင္း ေစခ္ရင္း သတင္းမ္ယားလည္း ထ္ဝက္ပော္လ္ယက္ရ္ဟိသည္။
