परशुराम

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

परशुराम
कार्तवीर्याशी लढणार्‍या परशुरामाचे चित्र (मूळ: जयपूर, इ.स. एकोणिसावे शतक)
शस्त्र	परशु
वडील	जमदग्नी
आई	रेणुका
अन्य नावे/ नामांतरे	भार्गव, भार्गवराम, जामदग्न्य
या अवताराची मुख्य देवता	विष्णू

परशुराम हे भगवान विष्णूंचा सहावा अवतार समजले जातात. जमदग्नी व रेणुकामाता यांच्या पोटी यांचा जन्म झाला. ब्राह्मण असून क्षत्रियांचे सर्व गुण यांच्यात होते, म्हणूनच त्यांना "शरादपि शापादपि" असे म्हणतत. भगवान शंकरांकडून त्यांनी परशू हे शस्त्र घेतले आणि अनेक विद्या आत्मसात केल्या. त्याच विद्यांच्या जोरावर त्यांनी दुष्ट आणि प्रजेला जाच देणार्‍या राजांचा बंदोबस्त केला. त्याच वेळी त्यांनी सहस्त्रार्जुनाला ठार केले. पुढे राजांना जिंकून ताब्यात घेतलेली जमीन त्यांनी ऋषिकुलाला देऊन ते महेन्द्र पर्वतावर तप करण्यासाठी निघून गेले. त्यानंतर त्यांचा उल्लेख सीता स्वयंवरात येतो. तेथे त्यांनी शिवधनुष्य तोडणार्‍या रामाला आव्हान दिले. मात्र राग शांत झाल्यावर आपल्याकडील धनुष्य त्यांनी रामाला भेट दिले. पुढे त्यांनी भीष्मांना त्या सगळ्या विद्या दिल्या. नंतर अंबेच्या याचनेवरुन त्यांनी भीष्मांशी युद्ध केले. भीष्म हरले पण तरीही त्यांनी अंबेशी लग्न करण्यास नकार दिला.

प • च • सं हिंदू धर्मातील विष्णूचे दशावतार
मत्स्य  · कूर्म  · वराह  · नृसिंह  · वामन  · परशुराम  · राम  · कृष्ण  · बुद्ध  · कल्की