Wim Duisenberg
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Valkebergs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Willem Frederik Duisenberg (Heerenveen, 9 juli 1935 - Faucon, Frankriek, 31 juli 2005) waor 'ne Nederlandse econoom, bankeer en politicus. Hae ies veural bekènd gewore es de ièrsjte president van de Europese Centraal Bank; in die functie haet hae 'n belangrieke rol gesjpeeld bie de introductie van de euro in 2002 en kreeg daovör in dat jaor d'r Karlspries.
Duisenberg woort gebore in de Friese sjtad Heerenveen es zoon van Lammert Duisenberg en Antje Ykema. Ziene pap waor opziechter bie e waterleidingbedrief. Wim Duisenberg doorleep 't gymnasium en góng daonao economie sjtudere aan de Universiteit van Groningen. Hae sjtudeerde cum laude aaf in 1961, woanao hae in deens góng bie dees universiteit. In december 1965 promoveerde hae op 't proofsjrief De economische gevolgen van de ontwapening. In 1966 góng hae wèrke op de aafdeiling Europa van 't Internationaal Monetair Fóns in Washington, woa hae bies 1969 in deens zou blieve.
Van 1970 tot 1973 waor Duisenberg hoagleraar macro-economie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1973 tot 1977 waor hae veur de PvdA minister van Financië in 't kabinet-Den Uyl. Wie d'r hienao gei twiède kabinet-Den Uyl kaom, waor Duisenberg korte tied lid van de Twiède Kamer, woanao hae vice-president woort bie de Rabobank.
In 1982 woort hae president van De Nederlandsche Bank, 'n functie die hae 15 jaor zou oetoefene. Hae veurde dao e zuinig en sober beleid. Duisenberg koppelde de gölle aan de wiesselkoers van de Duutsje Mark, en ouch zie rentebeleid sjtömde hae aaf op Duutsjland. Diet zörgde deveur dat hae de bienaam Mr. Fifteen minutes kreeg; bienao eder renteverandering in Duutsjland woort door häöm metein beantwoord mèt 'n renteverandering in Nederland. Duisenbergs beleid waor succesvol, 't waor ein van de oorzake van 't succes van de Nederlandse economie in de jaore neugetig.
Duisenbergs succesvol beleid bie DNB zörgde deveur dat hae bekènd woort in 't boeteland. Op 2 mei 1998 woort Duisenberg de ièrsjte president van de Europese Centraal Bank. Hae belaofde metein zien amb veur 'teminste 4 jaor' (in plaats van de 8 jaor die d'rveur sjtong) oet te zulle veure; de Franse waore namelik veróngeliek umdat hunne kandidaat, Christian Noyer, 't neet gewore waor. Me sjprook doe aaf dat hae opgevolg zou were door de Fransman Jean-Claude Trichet. Op ziene 68ste verjäördaag (9 juli 2003) maakde Duisenberg bekènd dat hae zou aaftraeje; hae bleef èvvel nog aan es president tot 1 november 2003, d'n daag woa-op Trichet 't officieel euvernaom.
Duisenberg woort op 31 juli 2005 doad gevonge in ziene villa in Zuud-Frankriek. Hae waor getrouwd mèt Gretta Duisenberg, 'n politiek activiste. Oet 'n ièrder huwelik houw hae drie kinger.
