Synoptici
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Valkebergs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Synoptici ies 'n woord oet 't Grieks en de benaming veur drie evangeliste: Matheus, Marcus en Lucas. Hun drie (ièrsjte) evangelies geve 'n euverziech (synopsis) van 't leve van Christus. De inhoud van dees evangelies lieke qua inhoud hièl väöl op-ein.
Matheus, de tollenaer, weurt de ièrsjte evangelis geneump. Hae sjreef in 't Grieks en 't evangelie woort gemaak in 't lètste kwaart van de 1e ièw in Syrië.
Van Marcus weurt aangenómme, dat 'r sjriever ies van 'n evangelie, want 't book ies eigelik anoniem. Me dink, dat hae, es volgeling van Petrus, nao zienen doad, rónd 't jaor 65, 't evangelie haet gesjreve. Marcus geuf in zien sjrieve miè aan wat Jezus (Christus) haet gedoon, es wat 'r de luuj haet wille lière.
Lucas ies de sjriever van 't driede evangelie. Aangenómme weurt dat hae 'ne heidenchristen waor, ('ne bekièrde heiden) aafkómstig oet Antiochië in Azië, meh dao weurt ouch gezag dat 'r 'ne juud waor, vanwege zien kènnis van 't Oud-Testament.
't Evangelie van de veerde evangelis Johannes, ouch 't veerde evangelie geneump, ies andersj van opzat en inhoud. 't Besjteit veural oet 'n opsomming van anekdotes die de perseunlikheid van Christus illustrere.
