Berendamên Yekîtiya Ewropayê
Ji Wîkîpediya
Berendamên Yekîtiya Ewropayê welatên dike di Yekîtiya Ewropayê kevine an jî ji bo ketine werê beraftin e. Welatên Pîvanên Kopenhagê temam kirîn dikanin endama YE bin. Li wan Bulgaristan û Romanya ve berafî hat temam kirin û di 1'ê sermawezê 2007an de dike endama YE bine. Bi Tirkîye û Xirvatîstan re jî beraftin dewam dikin e.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Welatên 2007an de Berandam Bin
[biguherîne] Bulgarîstan
Berafîyên Bulgarîstanê di 15'ê pûşperê 2004 hat temam kirin. Dirava xwe Lew bi Euro ve hat guherandin. Di 25'ê avrêlê 2005an de peymana beşdarîyê hat îmze kirin. Ew ji alîya komîsyana YE de jî hat pejirandin û Bulgarîstan di 1'ê rêbendanê 2007an de dibe endama YE be.
[biguherîne] Romanya
Di berfanberê 2004an de berafî hat temam kirin. Di 25'ê avrêlê 2005an de peymana beşdarîyê hat îmze kirin û ew ji alîya komîsyana YE de jî hat pejirandin û wek Bulgarîstan Romanya jî dike di 1'ê rêbendanê 2007an de endama YE be.
[biguherîne] Berendamên Berafî Dewam Dikin
[biguherîne] Tirkîye
Tirkîye di 1999an de berandameka Yekîtiya Ewropayê ye, li ber wê di 1996an de jî endama Yekîtiya Bacgehêya. Paş di 17'ê berfanbarê 2004an de Parlementoya Yekîtiya Ewropayê ji bo berafîyan pejir da şunda di 4'ê kewçêrê 2005an de berafîyan dest pê kir.
Çi qas hîn kêmavî li wê alîyê de pire jî, berafîyên Yekîtiya Ewropayê û bi Tirkîye ji bo Demokratîk bûnê Tirkîye de gelek kêr kir û hîn jî gelek girîng e. Ji bo Kurdan jî gelek kêr bû, lê ji bo Demokratîk bûnê bi tûnî hîn gelek tişt gerek e û Berafîyên Tirkîye û YE ji bo wê bi Kurdan û gelê Tirkîye re fersendake mezin e.
Li ewropa, ji bo Tirkîye bi rûerd bi kêmavî li ser Ewrope ye(%3) û nifûsa xwe li welatên ewropa Elmanya bêtir li gîşka mezintir e(di 2015an de dike dor 80 milon kes be), gelek kes endam bûna Tirkîyê na xwezê ye. Ew ji bo aborîya(ekonmoîk) Tirkîye û demokratîk rewşa Tirkîye jî nê xwestin.
[biguherîne] Xirvatîstan
18'ê pûşperê 2004an de Xirvatîstan berandaem bûna fermî hel girt. Parlementoya Yekîtiya Ewropayê ew di 17'ê berfanbarê 2004an de pejir kir û berafî di 17'ê adarê 2005an de hat dest pê kirin. Gorî rawêjan Xirvatîstanê li 2009an jî 2010an de endama YE be.
[biguherîne] Berendamên Gumanî
Li wan bêtir; bi Elbanya re ji bo berendam bûnê berafî û xebat dewam dike û bi gumanî dorî 2020an de dikana bi endama YE be.
Bosna Hersek jî ku ekonomîk rewşê xwe û arîşeyê(problem) etnîk bikana ji hev derxa wek Elbanya dikana bi endam be.
Montenegro û Sirbîstan ber tev bûn dixwastin ko bi endama YE bû ne ye. Paş di 2006an de li hev veqetîyan şunda jî yek bi yek ji bo endam bûnê dil xwestina xwe rave kirin. Lê ji bo Sirbîstan Ratko Mladić, gunehkara cenga Bosna, diparast berafîyê berendam bûna niha di şikê de ye.
