Eva Peron
Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi
Maria Eva Duarte de Perón | ||
---|---|---|
Miyos | Los Toldos, 7 Mei 1919 | |
Séda | Buenos Aires, 26 Juli 1952 | |
Padamelan | Aktris lan Politikus | |
Garwa | Juan Domingo Perón |
María Eva Duarte de Perón (langkung kakenal kanthi asma Evita (7 Mei 1919 – 26 Juli 1952) punika garwa nomer kalihipun Présidhèn Argentina Juan Domingo Perón (1895–1974) lan Ibu Nagari Argentina wiwit 1946 dumugi sédanipun taun 1952. Éwadéné panjenenganipun mboten naté sacara resmi kapilih dados tokoh politik, amargi dados Ibu Nagari panjenenganipun pungkasanipun kagungan langkung kathah kakuwaosan lan pangaruh ing pamréntahan katimbang sinten kémawon, kejawi garwanipun. Ing antawising kaum miskin lan kelas pekerja Argentia, panjenenganipun kagungan kharisma ingkang mboten kathah tandhinganipun ing sakjawining monarkhi
Evita ndamel Yayasan Eva Perón, yayasan amal ingkang damel éwonan griya lan sekolah kanggé kaum èstri lan kaum miskin lan kangge sepisananipun salebeting sajarah Argentina njamin mboten wonten katimpangan ing pangreksan kasehatan kanggé warganipun. [1]. Evita ugi mimpin pedamelan Partai Peronis Perempuan, ingkang arupi partai politik èstri sepisanan ing nagarinipun.
Taun 1951, panjenenganipun nganaaken kampanye supados dipunmungkinaken nyalonaken dhiri dados Wakil Présidhèn Argentina. Perkawis puniki dipuntentang déning militer Argentina, kaum èlit, lan pungkasanipun garwanipun piyambak. Menawi Evita kapilih, panjenenganipun badhé dados wakil présidhèn èstri sepisanan ing donya. (Gelar puniki pungkasanipun dhawah ing tangan garwa nomer tiga Perón, Isabel Perón, ingkang ironisipun ngupados niru Evita.) Ing taun 1952 Evita pikantuk gelar resmi "Pamimpin Rohani Bangsa".
Evita ugi tokoh ingkang kontrovérsial sanget ing mangsa wilujengipun, malah ngantos sepriki. Éwadéné namung enem taun langkung pangjenenganipun mlebet ing politik Argentina, ing wekdal semanten panjenenganipun dados pusat gosip lan kabar burung. Ing bukunipun "Evita: The Real Life of Eva Perón", Marysa Navarro lan Nicholas Fraser ngeklaim menawi mitos lan distorsi perkawis Eva Perón punika ingkang paling rumit saking tokoh politik modhérn pundi kémawon. [2].
Samangsa gesangipun, Evita punika pawèstri paling kuwos ing nagarinipun. Kathah sajarawan sarujuk bilih panjenenganipun tetep ingkang paling kagungan pengaruh ing sajarah bangsanipun lan ing saindhenging Amérika Kidul. Ing wekdal sédanipun, panjenenganipun punika pawèstri paling kagungan pengaruh ing saindhenging donya.
Bab lan Paragraf |
[sunting] Biografi Eva Perón
[sunting] Mangsa alitipun Eva
María Eva Duarte miyos ing Los Toldos, kitha alit ing Propinsi Buenos Aires. Panjenenganipun punika setunggal saking gangsal tiyang anak haram nanging ingkang dipunakeni saking setunggaling juru masak ingkang mboten naté krama, Juana Ibarguren (1894-1971) lan pamilik ranch Juan Duarte (1872-1926). Wekdal tasih alit, Eva Perón dipunagengaken ing Junín mboten tebih saking Los Toldos.
[sunting] Pindah dhateng Buenos Aires
Ing yuswa 15, Eva Duarte tindak dhateng Buenos Aires. Muncul kontrovérsi pripun panjenenganipun tindak mrika. Vérsi populér nelaaken panjenenganipun dipunbeta nuju kitha ageng punika déning Agustín Magaldi (puniki vérsi ingkang muncul ing musikal Andrew Lloyd Webber, "Evita"), sauntawis sanèsipun nelaaken panjenenganipun dipunbiyantu déning ibunipun.
Nalika dugi mrika, Eva Duarte ngadhepi kaawratan kanggé bertahan tanpa pendidikan formal lan tanpa konéksi. Sasampunipun mataun-taun berjuwang, pungkasanipun panjenenganipun pikantuk pedamelan dados aktris radio lan film, lan main ing melodrama mirahan sarta opera sabun Radio El Mundo. Pungkasanipun panjenenangipun kagungan perusahaan radio punika lan dipunanggep dados aktris radio berbakat. Sacara teratur panjenenganipun muncul ing program drama sajarah populér Perempuan Agung dalam Sejarah lan ing mriku panjenenganipun kapatah dados Elizabeth I saking Britania, Sarah Bernhardt lan Tsarina Rusia pungkasan. Film favorit pribadinipun punika epos 1938 Marie Antoinette, ingkang dipunbintangi Norma Shearer.
[sunting] Sesambetan kaliyan Juan Perón
Eva Duarte pinanggih Kolonel Juan Perón ing acara amal pangempalan dana kanggé korban gempa bumi San Juan. Kekalihipun palakrama ing tanggal 21 Oktober 1945. Sasampunipun palakrama, sedaya film Eva dipunlarang ing saindhenging Argentina. Wekdak semanten, tiyang Argentina mboten seneng yèn para politikus bergaul kaliyan para penghibur, punapa malih ingkang miyos ing sakjawining palakrama lan nyambut damel ing opera sabun.
Mboten dangu sasampunipun palakrama kaliyan Eva, Juan Perón dipuncekel déning mengsah-mengsahipun ing pamréntahan ingkang ajrih menawi kaliyan panyengkuyunging kaum miskin (descamisados) lan kaum buruh, popularitas Perón saged mudharaken popularitas Présidhèn ingkang nguwaos.
Eva asring dipunalembana amarga ngorganisasi pepanggihan-pepanggihan massa kanthi maéwu-éwu tiyang ngantos mbébasaken Juan Perón saking pakunjaran tanggal 17 Oktober 1945. Vérsi perkawis prastawa puniki dipunpopuléraken ing musikal Andrew Lloyd Webber, "Evita". Nanging kathah sajarawan sarujuk menawi perkawis puniki mboten mungkin dumados. Wekdal semanten, Eva namung aktris. Panjenenganipun dèrèng kagungan pangaruh politik kaliyan manéka warna sarékat buruh ingkang nyengkuyung Perón, lan panjenenganipun mboten patiya dipunsenengi déning kupengan sacelaking Perón utawi kathah para pamilik perusahaan film lan radio. Nalika Juan Perón dipunkunjara, Eva Perón dumadakan kécalan panyengkuyung saking kathah tiyang. (Serat-serat kekalihipun nalika Juan dipunkunjara nedahaken bilih kekalihipun sejatosipun nimbang-nimbang kanggé nilar Argentina sasmpunipun Juan kabébasaken, menawi leres panjenenganipun badhé bébas. Kekalihipun ajrih menawi Juan Perón malah mungkin badhe dipunsédani nalika ing pakunjaran.)
Nyatanipun, dhémonstrasi ageng ingkang mbébasaken Perón saking pakunjaran dipunorganisasi déning manéka warna sarékat buruh, kados Konfederasi Umum Buruh, utawi ing tembé wingking dipunkenal CGT. Dumugi sapunika, tanggal 17 Oktober dipnanggep dinten préi kanggé Partai Kaadilan ing Argentina (dipunriyayaaken dados Día de la Lealtad, "Hari Kesetiaan", Dinten Kasetyan).
[sunting] Kampanye Présidhèn Juan Perón
Eva Perón ngawontenaken kampanye ageng-agengan kanggé garwanipun ing upadosipun dados Présidhèn taun 1946. Kanthi acara radio mingguan, panjenenganipun nyiaraken pidato-pidato kanthi retorika populis ingkang kiyat lan nganjuraken kaum miskin supados manunggal kaliyan gerakan Perón. Éwadéné panjenenganipun sapunika cekap sugih saking acara radio lan modelipun, panjenenganipun nyoroti mangsa alitipun ingkang miskin minangka cara kanggé nedahaken solidaritasipun kaliyan kaum miskin.
Eva ndhatengi saben pojok nagarinipun, dados wanita kaping sepindhah ing sajarah Argentina ingkang muncul sacara umum ing acara kampanye kaliyan garwanipun. Panampilan Eva sesarengan garwanipun asring damel duka kaum sugih, militer, lan tiyang ingkang wonten ing lingkungan politik. Nanging panjenenganipun populèr sanget ing masarakat, ingkang ngenal saking radio lan film, saéngga dados alat ingkang èfèktif kanggé pikantuk kawigatèn saking kaum miskin lan pawènèh swantun kelas buruh Argentina. Ing wekdal gesangipun punika kanggé sepindhahipun piyambakipun nganjuraken rakyat Argentina nyebat piyambakipun sanès minangka "Eva Perón" namung "Evita" kémawon, inggih punika wangun diminutif (kasayangan) ing basa Spanyol ("Eva Alit").
[sunting] Juan Perón kapilih Présidhèn, Evita aktif ing politik
Sasampunipun Juan Perón kaping sepindhah kapilih dados Présidhèn taun 1946, Evita wiwit mundhut peranan pulitik ingkang pinunjul ing pamaréntahan, lan pungkasanipun malah langkung populèr katimbang wakil Présidhèn ing samudaya bidang, kejawi urusan militer. Asring dipuntelakaken bilih panjenenganipun dados langkung kagungan kuwaos katimbang garwanipun, nanging puniki kalangkung-langkungaken. Namung kanggé sekedhap kémawon, sapérangan wulan pungkasan gesangipun lan ing wekdal rakyat sedhih nalika sédanipun, Evita dados langkung populèr katimbang garwanipun.
Peran utami Evita ing pamaréntahan Peronis inggih punika nyiptaaken pangkultusan pribadi dhumateng garwanipun, ingkang panjenenganipun agungaken, malah ngantos langkung katimbang kaliyan Kristus. Evita nelakakken bilih saben Peronis kedah sumadya pejah kanggé Perón. Perkawis puniki ingkang pungkasanipun ngrisak Perón lan ngasoraken gerakan Peronis. Ngèngeti pangalembana Evita ingkang kalangkung-langkungaken kanggé garwanipun, sekedhik kémawon kritik dhumateng Juan Perón kanthi gampil dipuntafsiraken mboten patriotik. Evita malah ugi nelakaken sacara tegas bilih tiyang Argentina sejatos namung kaum Peronis.
- "Perón punika mabah, jiwa, rah, lan eralitas rakyat Argentina. Kita sedaya mangertos bilih namung wonten satunggil tiyang ing gerakan kita ingkang kagungan sumber terangipun piyambak. Kita sedaya gumantung ing terang punika. Lan tiyang punika inggih Perón!" - pidato Eva Perón taun 1951.
[sunting] Tur Pelangi
Ing taun 1947, Evita ngawontenaken "Tur Pelangi" ing Éropah ingkang kathah dipunpublikasiaken. Piyambakipun pinanggih kaliyan sap tiyang Argentina sapérangan kepala nagari, kalebet Francisco Franco. Tujuanipun inggih punika ngawontenaken kudhéta hubungan masarakat kanggé rézim Perón ingkang sasampunipun Perang Donya II sansaya dipunanggep fasis. Evita dipunsambet ing Spanyol; ing mrika piyambakipun ngunjungi pasaréan monarkh absolutis Spanyol sepindhah, Ferdinand lan Isabella.
Spanyol ing sandhaping Franco tasih dèrèng pulih saking [[Perang Sadulur Spanyol]|Perang Sadhèrèk Spanyol]; ékonomi otarkis lan embargo PBB tegesipun bilih nagari punika mboten saged maringi dhaharan dhumateng rakyatipun.
Ing kunjunganipun dhateng Spanyol punika, Evita mbagèkaken arta kertas 100 peseta dhumateng saben bocah miskin ingkang dipunpanggihi ing lelampahanipun. Piyambakipun lajeng pinanggih kaliyan Paus ing Roma, lan salajengipun nerasaken kunjunganipun dhateng Paris. Namung ing Spanyol Evita dipunsambet kanthi positif sanget. Ing Prancis lan Italia, panjenenganipun dipunsambet kanthi réaksi campuran.
Tur punika wiwitanipun dipunrancang kanggé nyakup kunjungan dhateng Inggris kanggé ngunjungi kulawarga kerajaan. Nalika dipunwartosaken bilih kulawarga kerajaan mboten saged manggihi Evita ing wekdal ingkang dipunkersaaken, lan bilih kunjungan Evita mboten badhé dipunsambet déning kulawarga kerajaan sami wigatosipun kaliyan kunjungan resmi Ibu Nagari Amérika Sarékat, Eleanor Roosevelt, Evita lanjeng mbatalaken, kanthi alasan sampun sayah sanget.
Sasampunipun kundur dhateng Argentina saking Éropah, panampilan Evita dados langkung prasaja. Piyambaikpun mboten malih muncul kanthi gaya rambut nalika piyambakipun tasih dados bintang film. Wiwit wekdal punika, rikmanipun dipuntata mawingking kanthi gelung [3]. Rasukanipun ugi dados langkung prasaja. Mungel panjenenganipun ngupados tampil minangka tokoh pulitik ingkang langkung serius saéngga panjenenganipun tampil ing sangajenging umum kanthi ngagem kombinasi rasukan bisnis ingkang prasaja.
Éwahing citra punika sesarengan kaliyan fokus ing karya amal, utawi ing istilah Evita, "bantuan sosial". Salajengipun panjenenganipun ndamel Yayasan Eva Perón, lembaga kanggé mbiyantu kaum miskin. Kagiyatan puniki populèr sanget lan maringi sumbangan ingkang wigatos kanggé masarakat. Sapérangan griya sakit lan griya yatim ingkang dipundegaken déning Yayasan punika tahan lami dumugi tebih sasampunipun sédanipun Evita ingkang tasih anem. Yayasan punika ugi ningkataken kakiyatan pulitikipun ing Argentina lan mboten lami salajengipun panjenenganipun ndamel cabang Partai Kaadilan khusus kanggé kaum pawèstri. Ing taun 1949, Evita dados tokoh nomer kalih paling kagungan pangaruh ing Argentina.
Pungkasanipun, Evita dados pusat piyambak, kultus pribadi ingkang mawiyar. Foto lan asmanipun énggal mawon muncul ing pundi-pundi, kanthi stasiun sepur, satunggiling kitha ("Ciudad Evita") [4], lan malah satunggiling bintang ing langit dipinparingi asma kanthi asmanipun. Éwadéné panjenenganipun kagungan dhominasi lan kakiyatan pulitik, Evita mesthi ngatos-atos supados mboten nggerogoti peranan simbolik ingkang wigatos saking garwanipun. Evita mesthi ngatos-atos ngeleresaken tumindak-tumindakipun kanthi klaim bilih sedaya punika "dipunilhami" utawi "dipunsengkuyung" déning kawicaksanan lan semangat Perón. Éwadéné panjenenganipun asring dipunanggep kagungan ambisi, Navarro lan Fraser klaim (op. cit.) bilih sedaya ingkang dipunlampahi Evita pungkasanipun dipunpapanaken ing saandhaping tujuan-tujuan lan sasaran ingkang langkung ageng, inggih punika agenda pulitik garwanipun.
Éwadéné Evita dipunsembah déning pangikutipun para kelas buruh, piyambakpin disengit sanget déning kelas menengah Argentina ingkang ageng sanget cacahipun lan ugi déning kaum élit sugih ingkang kagungan orientasi dhumateng Inggris. Kaum élit ngina latar wingkingipun ingkang miskin lan asoring pendidikanipun. Kathah ingkang ngraos bilih minangka pawèstri panjenenganipun kalangkung aktif ing pulitik. Evita piyambak ngrujuk dhumateng kaum élit kanthi alok-alok minangka "kaum Oligarkh". Piyambakpipun ugi dipunkenal minangka pendendam. Piyambakpipun asring mecat saking kalangan celak Peronis sinten kvmawon ingkang nedahaken sekedhik kémawon tandha-tandha kambotensetyonan sacara penuh dhumateng mandat ingkang sampun dipuntetepaken déning Evita lan garwanipun.
[sunting] Evita séda taun 1952 ing yuswa 33
Dr. George T. Pack, sawijining dokter bedhah New York, nglampahi sawijining hysterectomy dhumateng Eva ing wulan November 1951 lan nemokaken bilih kanker sampun nyebar ing saceraking organ pelvis . Mila, gesangipun mboten saged dipunslametaken.
Kados èstri sepindhahipun Juan Perón, Eva Perón séda amargi kanker cervic (senadyan sapérangan sumber ngeklaim amargi leukemia), ing yuswa 33 taun. Nalika Eva séda, publik Argentina nelakaken bilih Evita yuswanipun namung 30 taun.
[sunting] Pranala njawi
- Yayasan Sejarah Evita Peron
- The Woman Behind the Myth oleh Tomas Eloy Martinez
- The Evita Megasite
- First ladies.