See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
アベル・プラナの和公式 - Wikipedia

アベル・プラナの和公式

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』

数学において、アベル・プラナの和公式(Abel-plana summation formula)は留数の性質を巧みに用いて級数の和を与える公式である[1]

\begin{align}
&\sum_{n=\lceil{a}\rceil}^{\lfloor{b}\rfloor}f(n)=\int_{a}^{b}f(z)dz+i\int_{0}^{+\infty}\frac{f(a+iy)-f(a-iy)-f(b+iy)+f(b-iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dy,\qquad(a,b\not\in\mathbb{Z})\\
&\sum_{n=a}^{b}f(n)=\frac{1}{2}f(a)+\frac{1}{2}f(b)+\int_{a}^{b}f(z)dz+i\int_{0}^{+\infty}\frac{f(a+iy)-f(a-iy)-f(b+iy)+f(b-iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dy,\qquad(a,b\in\mathbb{Z})\\
\end{align}

但し、f(x + iy)a{\le}x{\le}bにおいて正則であり、xについて一様に

\lim_{y\to+\infty}e^{-2{\pi}y}f(x{\pm}iy)=0

であることを条件とする。更に

\lim_{x\to+\infty}\int_{0}^{+\infty}\frac{f(x{\pm}iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dy=0

であれば

\sum_{n=0}^{\infty}f(n)=\frac{1}{2}f(0)+\int_{0}^{+\infty}f(z)dz+i\int_{0}^{+\infty}\frac{f(iy)-f(-iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dz

となる。

[編集] 証明

πcotπz\forall{z\in\mathbb{Z}}に位数1留数1の極を持つ。従って、積分経路Cが実軸をa,bで切るようにすれば、留数の定理により、

2{\pi}i\sum_{n=\lceil{a}\rceil}^{\lfloor{b}\rfloor}f(n)=\oint_C\pi\cot{{\pi}z}f(z)dz

である。積分経路の表記を

\begin{align}
&C_1:a,a+i\infty,b+i\infty,b\\
&C_2:a,a-i\infty,b-i\infty,b\\
\end{align}

とすると、

\begin{align}2\sum_{n=\lceil{a}\rceil}^{\lfloor{b}\rfloor}f(n)
&=-i\oint_C\cot{{\pi}z}f(z)dz\\
&=-i\oint_{C_2-C_1}\cot{{\pi}z}f(z)dz\\
&=-\int_{C_2}\left(1+i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz+\int_{C_2}f(z)-\int_{C_1}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz+\int_{C_1}f(z)dz\\
\end{align}

であるが、f(z)は仮定により正則であるから、

\begin{align}2\sum_{n=\lceil{a}\rceil}^{\lfloor{b}\rfloor}f(n)
&=2\int_{a}^{b}f(z)dz-\int_{C_1}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz-\int_{C_2}\left(1+i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz\\
\end{align}

である。さて、

\begin{align}
&\begin{align}\left|1-i\cot{{\pi}z}\right|
&=\left|1+\frac{e^{{\pi}iz}+e^{-{\pi}iz}}{e^{{\pi}iz}-e^{-{\pi}iz}}\right|\\
&=\left|\frac{2e^{{\pi}iz}}{e^{-{\pi}iz}}\cdot\frac{e^{-{\pi}iz}}{e^{{\pi}iz}-e^{-{\pi}iz}}\right|\\
&=\left|\frac{2e^{{\pi}iz}}{e^{-{\pi}iz}}\cdot\frac{e^{\pi}}{e^{-\pi}-e^{\pi}}\right|\le\left|3e^{2{\pi}iz}\right|\qquad(\image{z}{\ge}1)\\
\end{align}\\
&\begin{align}\left|1+i\cot{{\pi}z}\right|
&=\left|\frac{2e^{-{\pi}iz}}{e^{{\pi}iz}}\cdot\frac{e^{\pi}}{e^{-\pi}-e^{\pi}}\right|\le\left|3e^{-2{\pi}iz}\right|\qquad(\image{z}{\le}-1)\\
\end{align}\\
\end{align}

であり、仮定により

\lim_{x\to\infty}\int_{0}^{\infty}e^{-2{\pi}y}\left|f(x{\pm}iy)\right|dy=0

であるから

\begin{align}
&\begin{align}\int_{C_1}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz&=\int_{b}^{b+i\infty}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz+\int_{a+i\infty}^{a}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz\\
&=\int_{0}^{i\infty}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(b+z)dz-\int_{0}^{i\infty}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(a+z)dz\qquad(z\rightarrow{b+z,a+z})\\
&=\int_{0}^{\infty}\left(i+\cot{{\pi}iy}\right)f(b+iy)dy-\int_{0}^{\infty}\left(i+\cot{{\pi}iy}\right)f(a+iy)dy\qquad(z\rightarrow{iy})\\
\end{align}\\
&\begin{align}\int_{C_2}\left(1+i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz&=\int_{a}^{a-i\infty}\left(1+i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz+\int_{b-i\infty}^{b}\left(1+i\cot{{\pi}z}\right)f(z)dz\\
&=\int_{0}^{i\infty}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(a-z)dz-\int_{0}^{i\infty}\left(1-i\cot{{\pi}z}\right)f(b-z)dz\qquad(z\rightarrow{a-z,b-z})\\
&=\int_{0}^{\infty}\left(i+\cot{{\pi}iy}\right)f(a-iy)dz-\int_{0}^{\infty}\left(i+\cot{{\pi}iy}\right)f(b-iy)dz\qquad(z\rightarrow{iy})\\
\end{align}\\
\end{align}

である。また、

i+\cot{\pi}iy=i+i\frac{e^{-{\pi}y}+e^{{\pi}y}}{e^{-{\pi}y}-e^{{\pi}y}}=\frac{2ie^{-{\pi}y}}{e^{-{\pi}y}-e^{{\pi}y}}=\frac{2i}{e^{2{\pi}y}-1}

であるから、以上を綜合して

\sum_{n=\lceil{a}\rceil}^{\lfloor{b}\rfloor}f(n)=\int_{a}^{b}f(z)dz+i\int_{0}^{\infty}\frac{f(a+iy)-f(a-iy)-f(b+iy)+f(b-iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dy,\qquad(a,b\not\in\mathbb{Z})

を得る。また、a,bが整数である場合は、積分経路上にある極の留数の半分を加え、

\sum_{n=a}^{b}f(n)=\frac{1}{2}f(a)+\frac{1}{2}f(b)+\int_{a}^{b}f(z)dz+i\int_{0}^{\infty}\frac{f(a+iy)-f(a-iy)-f(b+iy)+f(b-iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dy,\qquad(a,b\in\mathbb{Z})

となる。

[編集] オイラーの和公式との関係

f(a\pm{iy})aを中心としたテイラー級数に、f(b\pm{iy})bを中心としたテイラー級数に展開すると、

\begin{align}\sum_{n=a}^{b}f(n)
&=\frac{1}{2}f(a)+\frac{1}{2}f(b)+\int_{a}^{b}f(z)dz+i\int_{0}^{\infty}\frac{f(a+iy)-f(a-iy)-f(b+iy)+f(b-iy)}{e^{2{\pi}y}-1}dy\\
&=\frac{1}{2}f(a)+\frac{1}{2}f(b)+\int_{a}^{b}f(z)dz+i\int_{0}^{\infty}\sum_{k=0}^{\infty}\frac{f^{(k)}(a)(iy)^k-f^{(k)}(a)(-iy)^k-f^{(k)}(b)(iy)^k+f^{(k)}(b)(-iy)^k}{\left(e^{2{\pi}y}-1\right)k!}dy\\
&=\frac{1}{2}f(a)+\frac{1}{2}f(b)+\int_{a}^{b}f(z)dz+2\sum_{k=1}^{\infty}(-1)^k\frac{f^{(2k-1)}(a)-f^{(2k-1)}(b)}{(2k-1)!}\int_{0}^{\infty}\frac{y^{2k-1}}{e^{2{\pi}y}-1}dy\\
\end{align}

となるが、最後の積分は

\begin{align}\int_{0}^{\infty}\frac{y^{2k-1}}{e^{2{\pi}y}-1}dy
&=\int_{0}^{\infty}\frac{e^{-2{\pi}y}y^{2k-1}}{1-e^{-2{\pi}y}}dy\\
&=\sum_{n=1}^{\infty}\int_{0}^{\infty}e^{-2{\pi}ny}y^{2k-1}dy\\
&=\frac{1}{(2{\pi})^{2k}}\sum_{n=1}^{\infty}\frac{1}{n^{2k}}\int_{0}^{\infty}e^{-t}t^{2k-1}dt\qquad(t=2{\pi}ny)\\
&=\frac{(2k-1)!}{(2{\pi})^{2k}}\sum_{n=1}^{\infty}\frac{1}{n^{2k}}\\
&=\frac{(-1)^{k-1}B_{2k}}{4k}\\
\end{align}

であるから

\begin{align}\sum_{n=a}^{b}f(n)
&=\frac{1}{2}f(a)+\frac{1}{2}f(b)+\int_{a}^{b}f(z)dz+\sum_{k=1}^{\infty}\frac{B_{2k}}{(2k)!}\left(f^{(2k-1)}(b)-f^{(2k-1)}(a)\right)\\
\end{align}

となり、オイラーの和公式を得る。なお、B2kベルヌーイ数である。

[編集] 出典

  1. ^ Wolfram Mathworld: Abel-Plana Formula


aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -