Maður
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
| Human Tímabil steingervinga: Pleistocene - Nútími |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mynd af karlmanni og konu á Pioneer-spjaldinu, sem sent var út úr sólkerfinu með geimfarinu Pioneer 11
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Í fullu fjöri |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Þrínefni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Homo sapiens sapiens Linnaeus, 1758 |
Maður (fræðiheiti: Homo sapiens sapiens, hinn vitri vitiborni maður) er tegund prímata sem ganga uppréttir á tveim fótum ólíkt öðrum prímötum. Þeir hafa afar þróaðan og flókinn heila sem gerir þeim kleift að beita rökhugsun, tungumálum og sjálfsskoðun. Vitsmunir og frjálsar hendur hafa leitt til þess að þeir nota fleiri verkfæri, og í meiri mæli, en nokkur önnur þekkt tegund. Þróun mannsins spannar allt að 7 milljónir ára.
Líkt og flestir prímatar eru menn forvitnir að eðlisfari. Menn eru sérstaklega leiknir í því að nýta sér samskiptakerfi til sjálfstjáningar og skoðanaskipta. Mennirnir skapa flókin samfélagsmynstur uppbyggð af hópum sem annaðhvort vinna saman eða eru í samkeppni hver við aðra og ná allt frá fjölskyldum til heilla þjóða. Samskipti manna hafa myndað fjölbreytilegar siðvenjur, athafnir, siðareglur, gildi, félagslega staðla og lögmál sem eru hornsteinar mannlegs samfélags. Menn hafa einnig skýra velþóknun á fegurð og fagurfræði, sem hefur í sambland við þörf þeirra eftir sjálfstjáningu leitt til menningarlegrar nýsköpunar eins og lista, bókmennta og tónlistar.
Mennirnir eru einnig þekktir fyrir þörf sína til að skilja og hafa áhrif á umheiminn í kringum sig. Þeir leitast við að skilja og stjórna náttúrulegum ferlum í gegnum trúarbrögð, vísindi, heimspeki og goðafræði. Þessi náttúrulega forvitni hefur leitt til þróunar háþróaðra verkfæra og kunnáttu. Mennirnir eru eina tegundin sem kann að kveikja eld, sem matreiðir fæðu sína, klæðir sig og notar ýmsar aðrar tæknilegar aðferðir. Karlkyns maður nefnist karl, en kvenkyns maður kona.
