Ferdinand Magellan
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Ferdinand Magellan (1480 – 27. apríl 1521; portúgalska: Fernão de Magalhães; spænska: Fernando eða Hernando de Magallanes) var portúgalskur landkönnuður í þjónustu Spánarkonungs. Hann varð fyrsti Evrópubúinn til að sigla vesturleiðina til Asíu, fyrstur Evrópubúa til að sigla yfir Kyrrahafið og fyrstur til að stjórna leiðangri umhverfis hnöttinn, þótt hann hafi sjálfur ekki verið meðal þeirra sem luku leiðangrinum þar sem hann var drepinn í orrustu við innfædda á Filippseyjum rúmlega ári áður en síðasta skipið náði höfn á Spáni 6. september 1522.
Magellansund á suðurodda Suður-Ameríku er nefnt eftir honum, en sjálfur nefndi hann það Allraheilagrasund.
Magellan uppgötvaði líka Magellan skýin tvö, stóra og litla, sem eru stjörnuþokur sem sjást sunnan miðbaugs.
[breyta] Ævisaga
Magellan fæddist í Sabrosa 1480. Hann átti tvö systkini, bróðir hans Diogo de Sousa, og systir hans Isabel. Foreldrar hans dóu þegar hann var tíu ára. Ungur að aldri byrjaði Magellan að hafa áhuga á landa og stjörnufræði, sumir segja að Martin Behaim hafi kennt honum. Þegar Magellan var tvítugur fór hann fyrst á sjó og árið 1505 var hann sendur til Indlads með Portúgalanum Francisco de Almeida til þess að setja upp her og sjóstöðvar á leiðinni.
Það var þar sem Magellan upplifaði fyrstu átök, þegar kóngur neitaði að borga þeim. Þá réðust lið Almeidas á þá og tóku yfir múslimsku borginni Kilwa sem heitir núna Tanzania. Árið 1506 sigldi hann um Austur-Indland að Maluku eyjunumog barðist í mikla bardaganum við Diu, febrúar 1509.
Árið 1510 fékk hann stöðuhækkun sem skipstjóra, en hann stalst til þess að sigla til austurs án leyfis og þá missti hann hækkunina og var neyddur aftur til Portúgals. Árið 1511 var Magellan sendur til Morokkó þar sem hann barðist í bardaganum við Azamor ( 28-29 Ágúst 1513 ) þar meiddist hann á hné þegar hann var að berjast við Moorish-Morokkó virkið. Þó að hann var særður og fékk fullt af medalíum var hann ásakaður um ólögleg skipti við íslömsku Moors. Hann hafði líka verið í deilum við Almeida ( þegar Magellan fór úr hernum án samþykkis). Almeidan gaf lélega skýrslu af honum í portúgölskum réttarhöldum.
Magellan byrjaði að skipuleggja ferðina sína og Charles konungur gaf honum gífurlega mikið af peningumog fyrir þann pening keypti Magellan 5 skip, Trinidad, San Antonio, Concepcion, Victoria og Santiago. Trinidad var skip Magellans. 10 Ágúst 1519 fóru skip Magellans frá höfninni í Selville, Suður frá Guadalquivir vatninu til San Lucar de Barrameda og þei voru þar í 5 vikur. Á leið til Norð-Vesturs sigldi áhöfnin til Equador 13 Febrúar 1521 og 6. Mars komu þeir til Marianas og 16. Mars komu þeir til Homonhom í Filipseyjunum aðeins með 150 menn í áhöfninni eftir. Magellan náði samskiptum við infædda vegna þess að túlkurinn þeirra skildi tungumál þeirra. Friður þeirra við þá var víst ekki mikill því að Magellan var drepinn í bardaganum við Mactan 27 Apríl 1521. Sjötta September 1522 kom Juan Sebastián de Elcano með restina af áhöfn Magellans til Spánar eftir þriggja ára ferð.
