Duesma Marne-batalio
De Wikipedio
Indexo |
[redaktar] Operaco Michael
Liberigita di est-fronto per kontrakto di Brest-Litovsk la germana infanteri-divizioni movigas rapide da fer-voyo.
« Operaco Michael » komencas frue ye 21 di marto 1918 en Picardia, per artilri-bombardo sat kurta ma tre grava. Ante britana defensi aturdita povas reagita, di germana specala esquadi di asalta trupi ekiras del nebulo e fumuro per atakar od ofte cirkumirar la strategika lineo-punti. Surprizita, exterfluita, submersita la defensi retroiris sur omna fronto, larga brecho apertis, permizinta germanini avancar pluse 50 km. Pluse 160.000 britanini es nekapabla kombatar.
Ma l’aperturo ne sucesas, per ke Ludendorff, qua ne subisis poka opozo sur lia sinistra, kontinuas koncentrar lia rezervi avan Arras, ube la britana opozo divenas sempre plu multe. Malgre la desesperanta apeli di Haig, Foch refuzis obligar lia poka rezervi. Haig divis venigar helpi de Britania ed altra fronti rapide.
To es nur ye 28 di marto ke Ludendorff pensas bruske la posibli qua prizentis su pro Somme-latero per efektar rapideso e decidiganta aperturo vers Paris : ma esis lore tro tarde. Du dii ante, federati acordas a general Foch l'unika komande di westa fronto. Unesma di lia decizioni esis placar lia rezervi ibe. April-debuto l’atako esis haltita cirkum Montdidier.
[redaktar] Aisne-atako
Ludendorff koncentras 42 divizioni sub komando di von Boehn, 8ma armeo-chefo, qua tenas la fronto inter Pontoise e Berry-au-Bac. la sinistra alo prolongita da 4 divizioni di 1ma armeo (von Below) qua okupas la sektoro di Berry-au-Bac til Reims e parto-prenar l’atako.
Ye 27 di mayo, la germana atako es apud Aisne, en Chemin des Dames, ube ante-yaro Francini havis faliita dum mortala atako. L’artilri-preparo komencas da gaz-obusi, pos divenas mixita, ma kun plu 50% toxika. Pos 5 di junio, kin altra divizioni es ankore en-irita, sive totale 47 divizioni, korespondinta proxim 60 franci. L’atako haltas tale dek dii pose da tro fatiga asaltanti, ma to havis avancita 45 km, kaptita Château-Thierry ed proxim 70km de Paris. Ul divas absolute laborar a rekte lia linei, da kaptinta la terano inter du precipua salii cirkum Arras e Reims, ed altra plu mikra alonge Lys. Ul aplikas komence sua eforti a du zoni qua kadris Compiègne, da atakinta amba flanki ye 9 junio. Ma lia atako esis sat mala organizita ed ul divas subisar li ataki da mustard-gazo, tale franca trupi, bona helpita per 2ma Usa infanteri-divizioni en Bois-Belleau et Vaux, povas rezistar.
[redaktar] Friedensturm
Hastiginta konkluzar e hipnotigar, kom ye 1914, da Paris, ke ul menacas amba da norde Oise-valo, da este vali di Ourcq e Marne, la germanini decidas nova atako, plu granda ankore. To es « Friedensturm » o pac-batalio.
Ludendorff projektas, per frontala atako, separar la federata armei di norda e to di esta, da turninta parto Verdun tra Sainte-Menehould e supera Aisne-valo, di altra parto Reims e Reims-monto. Tamen tota jorno di 15 di julio, malgre densa fumar-kurteno qua celas li, federata avioni truvas la punti jetita sur Marne e bombardas a febla alto ; ul destruktas multi, precipitinta trupi e konvoyi en rivero. Pos ul atakas kun mitralioso la trupi qua atingas sud-rivo. Tridek ponteti min expoza es instalita. Malgre legita taktika avantajo sud-esta di Reims e al Marne, l’atako di Luddendorf havas complete faliita en Champagne. Renuncinta turnenda Reims da esta, il cherchigas transpasenda Reims-monto da sude. Il necesitas suceso.
Il probas dangeroza manovro, diktita tam neprudenta ke nekonoco di franca moyeni ke il kreas exhaustita : il atakas furioze vers Epernay ; ma en Ardre-valo devas mem defendar su kontre retro-iri.
[redaktar] La federata kontre-atako depos 18 di julio
Dum la germana divizioni grupas vers la esta flanko di posho, l’equivalanto di 21 federata divizioni do itala iras vers la westa flanko de bosko di Villers-Cotterêts.
Pos du dii la kaptiti es plu 17.000 e 360 kanoni. Surprizas la germani inkluzas 4 divizioni per helpar en centro. Proxim 18 h ul havas rekaptita Vierzy, ma sen gardar li. Federati es adminime 15 km di Fère-en-Tardenois staciono : l’unika fer-voyo es sub artilrio-rango. Ye 20 la Germani sustracionas trupi di proxim armei e atakas kun 5ma gard-diviziono kontre Degoutte-armeo, du divizioni ed elementi prenita dil Marne kontre Mangin-armeo.
Malgre ta helpi ye 28 la staciono es kaptita da federati e ye 7 di agosto tota terano es reprenita. Asalt-chari havis pruvita lia efikanta.
