División (matemáticas)
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
En matemática, especificamente en aritmética elemental, a división é unha operación aritmética que é a inversa da multiplicación e ás veces pode interpretarse como unha resta repetida.
Noutras palabras, consiste en pescudar cantas veces un número (o divisor) está contido noutro número (o dividendo). Na división de números enteiros ademais do dividendo e o divisor interveñen outros números. Así ao resultado enteiro da división denomínaselle cociente e se a división non é exacta, é dicir, o divisor non está contido un número exacto de veces no dividendo, a operación terá un resto ou residuo, onde:
Que tamén pode expresarse:
- dividendo = cociente × divisor + resto
Índice |
[editar] Táboa
O algoritmo constrúese a partir dunhas táboas elementais. A lectura da táboa faise da forma 10 : 5 = 2 , que se le: "Dez entre cinco igual a dous".
| 1 : 1 = 1 | 2 : 2 = 1 | 3 : 3 = 1 | 4 : 4 = 1 | 5 : 5 = 1 | 6 : 6 = 1 | 7 : 7 = 1 | 8 : 8 = 1 | 9 : 9 = 1 | |
| 2 : 1 = 2 | 4 : 2 = 2 | 6 : 3 = 2 | 8 : 4 = 2 | 10 : 5 = 2 | 12 : 6 = 2 | 14 : 7 = 2 | 16 : 8 = 2 | 18 : 9 = 2 | |
| 3 : 1 = 3 | 6 : 2 = 3 | 9 : 3 = 3 | 12 : 4 = 3 | 15 : 5 = 3 | 18 : 6 = 3 | 21 : 7 = 3 | 24 : 8 = 3 | 27 : 9 = 3 | |
| 4 : 1 = 4 | 8 : 2 = 4 | 12 : 3 = 4 | 16 : 4 = 4 | 20 : 5 = 4 | 24 : 6 = 4 | 28 : 7 = 4 | 32 : 8 = 4 | 36 : 9 = 4 | |
| 5 : 1 = 5 | 10 : 2 = 5 | 15 : 3 = 5 | 20 : 4 = 5 | 25 : 5 = 5 | 30 : 6 = 5 | 35 : 7 = 5 | 40 : 8 = 5 | 45 : 9 = 5 | |
| 6 : 1 = 6 | 12 : 2 = 6 | 18 : 3 = 6 | 24 : 4 = 6 | 30 : 5 = 6 | 36 : 6 = 6 | 42 : 6 = 7 | 48 : 8 = 6 | 54 : 9 = 6 | |
| 7 : 1 = 7 | 14 : 2 = 7 | 21 : 3 = 7 | 28 : 4 = 7 | 35 : 5 = 7 | 42 : 6 = 7 | 49 : 7 = 7 | 56 : 8 = 7 | 63 : 9 = 7 | |
| 8 : 1 = 8 | 16 : 2 = 8 | 24 : 3 = 8 | 32 : 4 = 8 | 40 : 5 = 8 | 48 : 6 = 8 | 56 : 7 = 8 | 64 : 8 = 8 | 72 : 9 = 8 | |
| 9 : 1 = 9 | 18 : 2 = 9 | 27 : 3 = 9 | 36 : 4 = 9 | 45 : 5 = 9 | 54 : 6 = 9 | 63 : 7 = 9 | 72 : 8 = 9 | 81 : 9 = 9 |
O algoritmo realízase da forma seguinte:
Consideremos o dividendo 8593, e o divisor 23.
Escríbese o dividendo á esquerda e o divisor na dereita contido nunha escuadra aberta cara á dereita.
Tómase a primeira cifra do dividendo (8); divídese pola primeira do divisor (2). (No caso de que a primeira cifra do dividendo sexa menor que a do divisor tómanse dúas cifras do dividendo.
Agora trátase de atopar o máximo cociente que multiplicado polo divisor sexa menor que as dúas primeiras cifras do dividendo (ou tres na excepción sinalada).
8:2=4; multiplícase 4x23=92, que excede, 85<92 polo que se toma unha unidade inferior, neste caso 3. En efecto 3x23=69. Este produto réstase das dúas primeiras cifras (ou tres no caso de excepción sinalado), 85-69=16.
A este resto engádeselle a cifra seguinte do dividendo 9. Con devandito número, 169, procédese de igual xeito que coas primeiras cifras, e sucesivamente con todas as cifras do dividendo.
As dúas primeiras neste caso 1<2. 16:2=8. 8x23=184; 169<184. Polo que consideramos unha unidade menos, 7x23=161, cuxo resto con 169 é 8. Báixase agora a cifra seguinte do dividendo 3, formándose agora o número 83. 8:2=4; 4x23=92; 83<92. Tómase o 3. 3x23=69; 83-69=14.
Ao non haber máis cifras do dividendo este 14, é o resto que sempre ha de ser menor que o divisor.
O resultado é o seguinte: 8593 dividido por 23 dá un cociente de 373 e un resto de 14; onde se ha de verificar que: 373x23 14=8593.
[editar] Algoritmo da división. Exemplo
Sexa a división do dividendo 948 polo divisor 32. A disposición e algoritmo descríbense abaixo, sendo o resultado cociente 29, e o resto 20.
Onde a primeira cifra do cociente, "2", é o número que multiplicado polo divisor aproxímase máis por defecto ás dúas primeiras cifras, como número, do dividendo; as cifras "30" que se sitúan debaixo é o resto que representa a diferenza entre devandita multiplicación "64" e as dúas primeiras cifras do dividendo "94"; (se fose necesario para poder realizar a multiplicación por defecto, poderíanse tomar unha cifra máis do dividendo). A devanditas cifras "30" engádeselle a cifra posterior dereita de do dividendo "8", que, tomado como número 308, constitúese en novo dividendo ao que se lle aplica o mesmo procedemento, dando un novo cociente como cifra "9" e un resto de 20. O resultado cociente é o número formado polas dúas cifras 29.
Comprobación:
29 * 32 = 928 20
esta é o xeito en que se realiza a verificacion para ver se esta ben a conta.
[editar] Álxebra: división de monomios
Regra:
Para dividir dous monomios divídense os seus coeficientes e réstanse os expoñentes da parte literal.
Nota sobre as divisións inexactas
Se unha división de coeficientes non é exacta, represéntase como fracción. Tamén se deixa indicado o cociente de calquera letra que ao restar expoñentes dea expoñente negativo.
Deste xeito, ao dividir, por exemplo, a / ab a resposta non é b senón 1 / b.
[editar] Dividir un polinomio entre un monomio
Divídese cada termo do polinomio polo monomio separando os coeficientes parciais com os seus propios signos
[editar] Dividir dous polinomios
Regra para a división de dúas polinomios:
1. Ordénanse os polinomios dados con respecto a unha letra. Se falta algún termo para ordenar o dividendo, déixase o espazo ou se pon cero.
2. Divídese o primeiro termo do dividendo entre o primeiro termo do divisor.
3. Multiplícase este cociente por cada termo do divisor e este produto réstase do dividendo.
4. Á diferenza obtida agrégaselle o seguinte termo do dividendo e repítese a operación ata que se dividiron todos os termos do dividendo.
5. Para desenvolvelo con máis rapidez debemos utilizar os métodos Horner ; Ruffini; Teorema do resto, estes tres métodos axudásennos con máis eficacia.
