Cogadh na Saoirse (An Spáinn)
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bhí Cogadh Saoirse na Spáinne, cogadh sa Spáinn i rith Cogaidh Napoleon. Bhí muintir na Spáinne ag troid leis an bPoirtingéil agus Sasana in aigheadh Impireacht na Fraince. Lean an cogadh ó forghabháil na Spáinne sa bhliain 1908 go dtí ghéilleadh Napoleon sa bhliain 1814. Bhí an cigadh bainteach freisin le gearrchéim monarcacht i rith réim Carlos IV.
Bhí an cogadh seo, cheann de na chéad cogaidh i gcomhair saoirse náisiúnta agus an chéad treallchogadh. Lean an cogadh comh fada sin toisc nach raibh airm mór Napoleon in ann muintir na Spáinne a chuir faoi chóis. I gcónaí bhí eagla ag saighdiúirí na Fraince roimh iompar faoi iontas, ní raibh fhois acu cá háit a dtagfadh na "guerrilleros".
Ghabh saighdiúirí Napoleón, cathracha éagsúla agus rinne siad iarracht ansin an Phóirtingéil a thógáil. Nuair a fuair siad réidh leis an rí, spreag seo Éirí amach ar fud na tíre, glaotar go minic "El Dos de mayo de 1808" sé sin 2 Bealtaine, 1808.
Fad is a bhí na guerrilleros ag troid taobh thiar de línte na naimhde, bhí airm na Sasnaigh agus an Phóirtingéil ag ionsaí forsaí na Fraince ag déanamh iarracht atreorú a dhéanamh orthu. Chuirtear síos ar an cogadh seo trí úsáid na focla "Casúir agus inneoinn", toisc na hionsaí a rinne na Wellington agus a chuid forsaí ar airm na Fraince a bhí ag troid forsaí na Spáinne. I ndeireadh na cogadh bhí forsaí na Fraince an lag, bhí naimhde na Fraince in ann ionradh a dgéanamh ar an Spáinne tríd an Phóirtingéil agus bhrú siad na Fraince siar go dtí sleibhte na Piréiní agus bhí an tír saor.
Loit an cogadh seo, coras soisíalta, eacnamaíochta, talamhaíochta agus tionscalaíochta na Phóirtingéile agus na Spáinne. Bhí cogaidh cathartha le tarla go minic idir smaointe liobrálach agus absalóideach, ón lá sin ar aigheadh, faoi cheannairí a fuair a treanáil sa cogadh seo. Freisin, de bhárr an cogadh seo, fuair cóilíní (sa Mhéiriceá theas) na Spáinne agus na póirtingéile a neamhspleachas.
