گویش بروجردی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
گویش بروجردی گویشی است که مردم منطقه بروجرد و نواحی مجاور آن با آن صحبت می‌کنند. با توجه به قرارگیری بروجرد در استان لرستان و نیز با نگاه به سابقه مشترک تاریخی و فرهنگی، بیشتر منابع جدید، بروجردی را گویش یا لهجه‌ای از لُری در نظر می‌گیرند. لغت نامه دهخدا بروجردی را لهجه‌ای از لُری در نظر گرفته و خود لری را هم زیرشاخه‌ای از فارسی دانسته‌است. این گویش بازمانده از زبانهای قدیمی مانند پارسی میانه و پهلوی است و واژه‌های کهن زیادی در آن دیده می‌شود. در مجموع گویش مردمان نواحی بروجرد و ازنا نسبت به دیگر گویشهای رایج در لرستان پیوند و نزدیکی بیشتری با فارسی معیار دارند و از زبان دیگر مناطق لرستان متمایزند، به گونه ای که می توان آنها را گویشهای فارسی محلی نامید [۱]. گویش فارسی رایج در نواحی ملایر و تویسرکان در استان همدان، و نیز اراک و سربند در استان مرکزی با اختلاف بسیار ناچیز تقریباً مشابه گویش بروجردی است.
در لرستان، گویش نواحی مرکزی و جنوبی استان مانند خرم آباد و پلدختر را لری می‌گویند و گویش مردم بروجرد را بروجردی و متمایز از لری می‌دانند. به علاوه گویش بختیاری در شرق لرستان (دورود و الیگودرز) و زبان لکی در شمال غربی این استان رواج دارد.
[ویرایش] ویژگی‌های گویش بروجردی
- برخی افعال در گویش بروجردی با افزودن الف مکسور به اول فعل آغاز می‌شوند. مانند:
-
- اِشناختن = شناختن
- اِشنفتن = شنفتن
- اِشکستن = شکستن
- اِشکاندن = شکاندن
- در این گویش تبدیل گ در میانه جمله به ی زیاد دیده می‌شود:
-
- وُریَشتن = برگشتن
- مَیَز = مگس
- گویش بروجردی دارای واژه‌هایی از دوره‌های کهن است:
-
- ایواره = غروب
- مِهرآوه = جای رختخواب
[۲].
[ویرایش] گیرشگاه‌ها
- ↑ زبان و گویش در لرستان. وب‌گاه سازمان میراث فرهنگی لرستان.
- ↑ مقدمه گویش بروگردی بازدید ۱۱/۳/۱۳۸۶
