گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تمایز و تقسیم‌بندیِ گزاره‌ها به تحلیلی (analytic) و ترکیبی (synthetic) کارِ کانت فیلسوفِ آلمانیِ قرنِ هجده است. پس از وی، این تقسیم‌بندی موردِ قبول و استفادهٔ همهٔ فلاسفه قرار گرفت. کواین تنها فیلسوفی است که این تقسیم‌بندی را به چالش کشیده است.
در کتابِ نقدِ عقلِ محض کانت این تعاریف را ارایه داده است[1]:
گزارهٔ تحلیلی: گزاره‌ای که محمولِ آن در موضوع محصور باشد.
مثال‌هایِ ممکن از گزارهٔ تحلیلی:
«این مثلث از سه ضلع تشکیل شده است» «انسانِ مجرد ازدواج نکرده است»
گزارهٔ ترکیبی: گزاره‌ای که محمولِ آن در موضوع محصور نباشد.
مثال‌هایِ ممکن از گزارهٔ ترکیبی:
«این مثلث زیبا است» «انسانِ مجرد خوش‌بخت است»
زیبایی در تعریفِ مثلث نیست، همان‌طور که خوش‌بختی در تعریفِ مجرد نیست.
[ویرایش] ارجاعات
^ Critique of Pure Reason 1781/1998, A6-7/B10-11
