پری بلنده
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
زمینه فعالیت | روسپیگری |
تولد | قزوین |
مرگ | ۲۱ تیر ۱۳۵۸ تهران |
نام دیگر | پری بلنده |
ملیت | ایرانی |
مدفن | بهشت زهرا |
سَکینه قاسمی مشهور به پری بلنده، تنفروشی بود که پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، در ۲۱ تیر ۱۳۵۸ به اتهام فسادگری در زمین اعدام شد. شهرت وی تا بدانجاست که در فرهنگ عامه و ادبیات معاصر راه یافتهاست.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] زندگی
اطلاعات دقیقی از زندگی او در دسترس نیست. طبق بعضی از منابع متولد قزوین بود و در محله شهرنو در تهران تنفروشی میکرد. پس از انقلاب ۵۷ در ایران و با منحل شدن خانههای روسپیگری در محله شهرنو و دستگیری بعضی از تنفروشان، وی به جرم دایر کردن روسپیخانه و تنفروشی، پس از محاکمه در دادگاه انقلاب و به حکم قاضی شرع، به اعدام محکوم شد و طبق گزارشهای رسمی در ۱ بامداد روز ۲۱ تیر ۱۳۵۸ تیرباران شد.
[ویرایش] زندان قبل از انقلاب
طبق آن چه در خاطرات زندانیان سیاسی قبل از انقلاب منتشر شده است. پری بلنده در بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲ در زندان قصر در بخش جنحه و جنایی بوده است. عاطفه جعفری که عضو چریکهای فدایی خلق ایران بود و در خانهٔ تیمی دستگیر شده بود در خاطرات زنداناش مینویسد:[۱]
«زنهای عادی... یک بار که با خانم دکترِ زندان بگومگو داشتند و معترض بودند که به اندازهی کافی داروی مُسکن نمیدهد و به آنها نمیرسد، در میان فحشهای رکیک یکباره پری بلنده فریاد زد «خوبه ما هم مثل سیاسیا عکسِ شاه رو لوله کنیم و بچپونیم تو... تا به ما هم مثل اونا برسین؟»
پری بلنده زیبا و با دل و جرات و آدم قابلِ اعتمادی بود. شنیدم در جمهوری اسلامی او و چند زنِ دیگر را به جرم روسپیگری در ملاء عام اعدام کردهاند.» |
[ویرایش] روزنامه کیهان
روزنامهٔ کیهان پنجشنبه ۲۱ تیر ۱۳۵۸ در تیتر درشتی نوشتهاست: «بحکم دادگاه انقلاب اسلامی ۳ زن و ۴ مرد تیرباران شدند» در تیتر کوچکتر این خبر آمدهاست: «اسامی زنان اعدام شده: پری بلنده، ثریا ترکه و اشرف چهارچشم بود»[۲] عکسی از پری بلنده با چادر زیر این خبر چاپ شدهاست. در صفحهٔ دوم ستون پنج شرح کاملتری آمدهاست و بخشی از حکم دادگاه هم نوشته شدهاست.
[ویرایش] دادگاه
هیچ اطلاع یا گزارشی در مورد چگونگی محاکمه و دفاعیات متهم و نحوهٔ بازداشت ارائه نشدهاست در گزارش روزنامهٔ کیهان که تنها منبع رسمی موجود است صرفا بخشی از رای صادره آمدهاست.
[ویرایش] رای صادره
طبق گزارش روزنامه کیهان صدور حکم در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی تهران پس از چندین جلسهٔ رسیدگی سری به پرونده صورت گرفتهاست. بخشی از حکم صادره در این گزارش آمدهاست: «... بجرم یک عمر فحشا و فساد و خرید و فروش دختران خردسال و زنان گولخورده و اغفال شده و دائر کردن مراکز فحشا و عشرتکدههای مختلف که موجب انحراف نسل جوان این مملکت گردیدهاید مفسد فیالارض شناخته شده به اعدام محکوم میگردید...»[۳]
[ویرایش] نحوه اعدام
طبق گزارش روزنامهٔ کیهان چهار متهم از جمله سکینه قاسمی در ساعت یک بامداد ۲۱ تیر ۱۳۵۸ اعدام شدهاند. در گزارش خبرنگار روزنامهٔ کیهان محل و نحوهٔ اعدام ذکر نشدهاست. در تیتر خبر نوع اعدام تیرباران ذکر شدهاست اما از محل اعدام هیچ خبری ارائه نشدهاست. طبق بعضی گزارشهای غیر رسمی سکینه قاسمی جلوی کافهٔ شکوفهنو به دار آویخته شدهاست.[۴] علیرضا نوریزاده در خاطراتی که از سالهای اول انقلاب، هنگامی که خبرنگار روزنامه اطلاعات بود، نوشتهاست اعدام پری بلنده را با فرخرو پارسا همزمان میداند و طی شرحی که از این واقعه میدهد این اعدام را بهصورت دار زدن در برابر کافهٔ شکوفهنو توصیف میکند.[۵]
وی در همان روز اعدام به تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۵۸ در گورستان بهشت زهرا خاک شد. جسد وی در «قطعه ۴۱، ردیف ۸۷، قبر ۳۵» مدفون شده است.[۶]
[ویرایش] عفو بینالملل
نام سکینه قاسمی در بین ۴۳۸ نفری است که اعدامشان در گزارش اسفند ۱۳۵۸ سازمان عفو بینالملل اعلام شدهاست.[۷]
[ویرایش] ادبیات
«پری بلنده» در زبان عامیانه و روزمره و حتا ادبیات معاصر راه یافتهاست. برای نمونه در رمانی از هوشنگ گلشیری، در ولایت هوا[۸]، میخوانیم:«پری بلنده چه تن و بدنی داشت. پشت به او استکان را میگذاشت روی پیشانیش و ریزریز چینهای دامنش را میلرزاند و دستهایش را در هوا میچرخاند و کمرش را رو به او خم میکرد و حلقه به حلقهٔ موهایش میآمد پایین تا پیشانیش میرسید به جلو سینهٔ میرزا.»[۹] یا در نمایشنامهٔ هاملت با سالاد فصل نوشتهٔ اکبر رادی نام یکی از شخصیتها «پری بلنده» است.[۱۰] چند نمونه دیگر:
- زبان لرزه، ناصر نجفی[۱۱]
- قهوه خونهٔ پری بلنده. وبلاگ نگاه تو، نگاه من.
- گفتگوهای زندان بچه جمشید.
- اسمکهایِ زندگی شعری از حسین شرنگ.
[ویرایش] پانویس
- ↑ جعفری ۷۹
- ↑ روزنامه کیهان ۵۶۱
- ↑ روزنامه کیهان ۵۶۲
- ↑ امید «یک سرگذشت خانم سکینه قاسمی (پری بلنده)»
- ↑ مقاله سرگذشت اولین وزیر زن ایران نوشته دکتر علیرضا نوریزاده. سایت پوشه، بازدید در تاریخ ۲۳ ژانویه ۲۰۰۸
- ↑ جستجوی اموات بهشت زهرا (وبگاه شهرداری تهران)
- ↑ One person's story: Ms. Sakineh Qasemi
- ↑ این رمان در ۱۳۷۰ در سوئد، انتشارات عصر جدید، در ۱۵۴ صفحه منتشر شدهاست.
- ↑ گلشیری بخش ۶
- ↑ نجفیان
- ↑ نجفی
[ویرایش] منابع
- «به حکم دادگاههای انقلاب اسلامی ۳ زن و ۴ مرد تیرباران شدند.». ۲۱ تیر ۵۸، (۱۰۷۵۵)۲.
- جستجوی اموات بهشتزهرا. وبگاه شهرداری تهران. بازدید در تاریخ ۷ فوریه ۲۰۰۸.
- جعفری، عاطفه. «تودهی و توشهری». دادِ بیداد: نخستین زندانِ زنانِ سیاسی ۱۳۵۰-۱۳۵۷ (جلد اول). به کوشش ویدا حاجبی تبریزی. چاپ سوم، تهران: نشر بازتابنگار، ۱۳۸۴، ISBN 964-8223-03-3، ۷۹.
- خانم سکینه قاسمی (پری بلنده). وبگاه امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر. بازدید در تاریخ ۹ ژانویه.
- «روزنامه کیهان، به حکم دادگاههای انقلاب اسلامی ۳ زن و ۴ مرد تیرباران شدند. ۲۱ تیر ۱۳۵۸ شماره ۱۰۷۵۵». کیهان دورهٔ دوم جلد دوم. تهران: سازمان انتشارات کیهان، ۱۳۶۴، ۵۶۱ - ۵۶۸.
- گلشیری، هوشنگ. در ولایت هوا، تفننی در طنز. وبگاه بنیاد هوشنگ گلشیری. بازدید در تاریخ ۹ ژانویه ۲۰۰۸.
- نجفی، ناصر. زبان لرزه. وبگاه کارناوال. بازدید در تاریخ ۹ ژانویه ۲۰۰۸.
- نجفیان، هومن. بررسی زبان پویا و ایستای نمایشنامه «هاملت با سالاد فصل» نوشته «اکبر رادی». وبگاه ایران تئاتر. بازدید در تاریخ ۹ ژانویه ۲۰۰۸.
- نوریزاده، علیرضا. صحبت حکام ظلمت شب یلداست. وبگاه علیرضا نوریزاده. بازدید در تاریخ ۹ ژانویه ۲۰۰۸.