قرارداد ۱۹۱۹

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در متن این مقاله از هیچ منبع و ماخذی نام برده نشده‌است.
شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید.
مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند‌ شد.

قراردادی که دولت بریتانیا سعی در بستن آن با دولت ایران کرد ولی با مخالفت ایرانیان موفق نشد.

[ویرایش] سابقه

جنگ جهانی اول با پیروزی متفقان پایان یافته بود و وقوع انقلاب روسیه، همسایه شمالی ایران را موقتاً از بازیگری در عرصه جهانی ناتوان کرده بود. در این هنگامه، دولت بریتانیا که تقریباً خود را یکه تاز میدان می‌‌دید، به صرافت افتاد برای جلوگیری از نفوذ امواج انقلاب سرخ به سوی هندوستان، ایران را به عنوان کشوری حائل در آورد.

[ویرایش] قرارداد

لرد کرزن وزیر وقت امور خارجه انگلستان، برای این کار قراردادی طراحی کرد که به قرارداد ۱۹۱۹ شهرت یافت. مطابق این پیمان، دست دولت بریتانیا در امور مالی و نظامی ایران باز می‌‌شد.

[ویرایش] رشوه

در این هنگام دولتی به ریاست میرزاحسن خان وثوق الدوله با حمایت سفارت انگلستان در تهران بر سر کار آمده بود. وثوق الدوله به همراه نصرت الدوله و صارم الدوله، وزرای کابینه‌اش با دریافت مقدار زیادی پول پای این قرارداد را امضا کرد.

[ویرایش] مخالفت

بلافاصله پس از انتشار خبر انعقاد این قرارداد، سیدحسن مدرس علم مخالفت با آن را در داخل ایران برافراشت. او که در دوران فترت مجلس شورای ملی، مهم‌ترین حربه سیاسی خود را در دست نداشت، یک تنه مخالفت پرهزینه و خطرناک با قرارداد را رهبری کرد و توانست جلوی اجرای آن را بگیرد.