تنش (فیزیک)
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| مکانیک محیط‌های پیوسته | ||||||||
 |
||||||||
| بقای جرم بقای تکانه معادلات ناویه−استوکس
|
||||||||
به نیروی وارد بر واحد سطح تنش گفته می‌شود. تنش را نسبت به نوع نیروی مؤثر بر اجسام با نام‌های گوناگون می‌نامند. کمیت تنش اولین بار توسط کوشی در حدود سال ۱۸۲۲ در نظریه الاستیسیته معرفی شد. در دستگاه SI واحد اندازه‌گیری تنش پاسکال است.
[ویرایش] گونه‌های تنش
تنش‌های ساده عبارت‌اند از:
- تنش کششی
- تنش برشی
- تنش برشی کشویی (یا عرضی)
- تنش برشی قیچی‌وار
- تنش خمشی
- تنش پیچشی
- تنش ضربه‌ای
علاوه بر تنش‌های نامبرده، تنش‌های مرکب نیز از اثر چند تنش ساده مختلف در قطعات ظاهر می‌شوند، به طور نمونه می‌توان از تنش کمانشی (ایست خمش) نام برد.
از برخی آزمایش‌ها مانند آزمایش هوک تنش‌هایی پدید می‌آید همچون:
- تنش حد تناسب
- تنش حد الاستیک
- تنش حد سیلان
- تنش حد پارگی
- تنش حد انبساط
[ویرایش] تانسور تنش
تنش، تانسوری است از مرتبه دو و در نتیجه فضای سه بعدی می‌توان آن را با یک ماتریس مرتبه سه نمایش داد. تانسور را می‌توان یک تبدیل برداری خطی تعریف نمود که برداری را به بردار دیگر تبدیل می‌نماید. در این مورد، تانسور تنش بردار عمود بر سطح را به عنوان ورودی گرفته و بردار نیروی وارد بر آن سطح را نتیجه می‌دهد، یعنی:
![\vec{F}= [\sigma_{ij}] . \vec{n}](../../../../math/1/9/f/19f8ff9734852c12478b339d3f8c9b9d.png)
و یا:
و یا با استفاده از قرارداد جمع‌زنی اینشتین:
[ویرایش] منابع
آشوبی، ا. (ترجمه و تألیف): شناخت و طراحی اجزاء مکانیکی ماشین، جلد دوم. گروه مهندسی نشر آذربایجان، 1371خ.
