Berilio
Wikipedia(e)tik
|
||||||||||||||||||||||||||||
| Orokorra | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Izena, Ikurra, Zenbakia | Berilioa, Be, 4 | |||||||||||||||||||||||||||
| Serie kimikoa | Metal lurralkalinoak | |||||||||||||||||||||||||||
| Taldea, Periodoa, Orbitala | 2, 2, s | |||||||||||||||||||||||||||
| Itxura | Zuria-gris metalikoa |
|||||||||||||||||||||||||||
| Masa atomikoa | 9,012182 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Konfigurazio elektronikoa | 1s2 2s2 | |||||||||||||||||||||||||||
| Elektroiak orbitaleko | 2, 2 | |||||||||||||||||||||||||||
| Propietate fisikoak | ||||||||||||||||||||||||||||
| Egoera | solidoa | |||||||||||||||||||||||||||
| Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 1,85 g/L |
|||||||||||||||||||||||||||
| Urtze-puntua | 1560 K (1287 °C, 2349 °F) |
|||||||||||||||||||||||||||
| Irakite-puntua | 2742 K (2469 °C, 4476 °F) |
|||||||||||||||||||||||||||
| Urtze-entalpia | 7,895 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Irakite-entalpia | 297 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Bero espezifikoa | (25 °C) 16,443 J·mol−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
| Propietate atomikoak | ||||||||||||||||||||||||||||
| Kristal-egitura | hexagonala | |||||||||||||||||||||||||||
| Oxidazio-zenbakia(k) | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibotasuna | 1,57 (Paulingen eskala) | |||||||||||||||||||||||||||
| Ionizazio-potentziala | 1.a: 899,5 kJ/mol 2.a: 1757,1 kJ/mol 3.a: 14848.7 kJ/mol |
|||||||||||||||||||||||||||
| Erradio atomikoa (kalkulatua) |
112 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Erradio kobalentea | 90 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Datu gehiago | ||||||||||||||||||||||||||||
| Eroankortasun termikoa | (300 K) 200 W·m−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Soinuaren abiadura | 12870 m/s | |||||||||||||||||||||||||||
| Isotopo egonkorrenak | ||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
| Erreferentziak | ||||||||||||||||||||||||||||
Berilioa elementu kimiko bat da, Be ikurra eta 4 zenbaki atomikoa dituena. Metal lurralkalinoa da, toxikoa, gris metaliko koloreduna, arina, gogorra eta hauskorra. Aleazioetan erabiltzen da, batez ere kobrearekin, gogortzeko. Berilio hautsa oso kaltegarria izan liteke osasunarentzat arnasten bada.
Berilioa nahiko elementu arraroa da bai lur bai unibertsoan ez baita ohizko izarretako nukleosintesian eratzen. Ez da uste elementu kimiko hau bizitzeko beharrezkoa denik animalia eta landareetan.
Eduki-taula |
[aldatu] Ezaugarri nabarmenak
- Berilioak metal arinen arteko urtze puntu altuenetakoa du.
- Berilioaren Youngen modulua altzairuarena baino hiru aldiz handiagoa da.
- Elementu honen Youngen modulu altua eta dentistate baxua direla eta baldintza estandarretan solidoen arteko soinuaren abiadura handiena du 12,9 km/sg ingurukoa.
- Beroa oso ondo eroaten du eta ez da magnetikoa.
- X izpiek berilioa iragaten dute eta alfa partikulek berilioak neutroiak askaraztea lortzen dute (30 neutroi/alfa partikula milioi bakoitzeko).
- Baldintza estandarretan ez da erdoiltzen (uste da erdoil geruza oso fin bat osatzen dela berilioaren inguruan hala ere, kristala oso erraz apurtzen baitu).
- Azido nitriko kontzentratuak ez du eragin nabarmenik berilioarengan.
