Ιωάννης Σκώτος Εριγένης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Ιωάννης Σκώτος Εριγένης (Johannes Scotus Eriugena) (περ. 815 - 877) (επίσης Johannes Scotus Erigena, Johannes Scottus Eriugena, Ιωάννης ο Σκώτος), ήταν Ιρλανδός θεολόγος, νεοπλατωνιστής φιλόσοφος και ποιητής. Είναι κυρίως γνωστός για τις μεταφράσεις και τα σχόλιά του στο έργο του Ψευδο-Διονύσιου.

Ο Ιωάννης Σκώτος Εριγένης γεννήθηκε στην Ιρλανδία τo 810 και σπούδασε σε κάποιο μοναστήρι της περιοχής. To όνομά του Εριγένης σημαίνει ότι κατάγεται από την περιοχή Έριν της Ιρλανδίας. To όνομα Σκώτος δε συνδέεται με την περιοχή που σήμερα ονομάζεται Σκωτία (βόρειο τμήμα της Βρετανικής νήσου), αλλά με την Ιρλανδία, καθώς η Ιρλανδία τον 9ο αιώνα είχε την ονομασία Scotia Major (Μεγάλη Σκωτία). Πρέπει να τονίσουμε ότι ο Ιωάννης Σκώτος Εριγένης δεν πρέπει να συγχέεται με τον Ιωάννη Ντανς Σκώτο, ο οποίος έζησε περίπου τριακόσια χρόνια μετά.

Δε γνωρίζουμε πολλά για τον βίο του εκτός του ότι το 850 βρέθηκε σε σημαντική θέση στο πανεπιστήμιο του Παλατίνου κατ' εντολήν του Καρόλου του Φαλακρού, ο οποίος διαδέχθηκε τον Καρλομάγνο. Είχε μελετήσει όλα τα λατινικά κείμενα της εποχής του, (Αυγουστίνο, Μεγάλο Γρηγόριο, Βέδα, του Κασσιόδωρο και Ισίδωρου). Χάρη στην άριστη γνώση της Ελληνικής μελέτησε όλα τα ελληνικά κείμενα στις βιβλιοθήκες των μονών της Ιρλανδίας. Με την έλευσή του στο πανεπιστήμιο του Παλατίνου ξεκίνησε μια ιδιαίτερα γόνιμη συζήτηση με τον φιλόσοφο Γκότσαλκ (Gottschalk) πάνω στο θέμα των προτύπων.

Ο Κάρολος τον ώθησε να μεταφράσει τα έργα του Ψευδο-Διονυσίου του Αρεοπαγίτη στην Λατινική. Η μετάφραση και τα σχόλια στα πολύ σημαντικά αυτά κείμενα αποδείχτηκαν καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη τόσο της δικής του όσο και της μεσαιωνικής φιλοσοφίας γενικότερα. Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τις ιδέες του Νεοπλατωνισμού από την Ελλάδα στη δυτικοευρωπαϊκή πνευματική παράδοση, όπου άσκησαν σημαντική επίδραση στη χριστιανική θεολογία. Επίσης, με εντολή του Καρόλου ο Ιωάννης μετέφρασε μερικά από τα έργα του Μάξιμου του Ομολογητή (ειδικά τα μυστικά και δογματικά ερμηνευτικά σχόλια στα αρεοπαγιτικά κείμενα) και του Γρηγορίου Νύσσης.

Χάρη στις μεταφράσεις του Ιωάννη στη Λατινική (κοινή γλώσσα των μορφωμένων και της εκκλησίας εκείνης της εποχής) και στα σχόλιά του, σχεδόν όλα τα έργα του Γρηγορίου του Νύσσης καθώς και του Ψευδο-Διονυσίου, όπως και σημαντικό μέρος των έργων του Μαξίμου και του Βοήθιου, έγιναν καθιερωμένα αναγνώσματα στις σχολές της Ευρώπης.

[Επεξεργασία] Έργα

Παράλληλα με το σημαντικό μεταφραστικό έργο του, δημιούργησε και ένα πολύ αξιόλογο φιλοσοφικό σύστημα το οποίο εκτίθεται κατά κύριο λόγο στο φημισμένο De Divisione Naturae.