Βατραχομυομαχία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Με τον τίτλο Βατραχομυομαχία είναι γνωστό κυρίως ένα μικρό εύθυμο έπος που σώθηκε ως τις μέρες μας από την αρχαία Ελλάδα. Είναι επίσης γνωστό και ως Βατραχομαχία, ή και ως Μυομαχία. Αποτελεί παρωδία της Ιλιάδας του Ομήρου. Σε 300 στίχους αφηγείται ένα λυσσαλέο πόλεμο μεταξύ των βατράχων ενός έλους και των γύρω ποντικών.

[Επεξεργασία] Η υπόθεση του έπους

Σύμφωνα με μία πηγή, η υπόθεση βασίζεται σε ένα μύθο του Αισώπου: Κάποιος ποντικός, που τον είχε καλέσει ένας βάτραχος να παίξουν στη λίμνη, πνίγηκε. Αυτό αποτελεί την αφορμή για να κηρύξουν οι ποντικοί τον πόλεμο στους βατράχους. Οι θεοί στην αρχή είναι ουδέτεροι, ύστερα όμως επεμβαίνουν για να σώσουν τους βατράχους. Οι νικητές ποντικοί δεν υποχωρούν, ούτε και όταν τους απειλεί ο κεραυνός του Δία. Μόνο όταν μπαίνει στη μάχη στρατός από καραβίδες τρέπονται σε φυγή.

[Επεξεργασία] Φιλολογία

Η εποχή της συγγραφής του ποιήματος δεν έχει καθορισθεί με κάποια βεβαιότητα, πιθανολογείται όμως ότι γράφτηκε είτε την εποχή των Περσικών Πολέμων, είτε κατά την Ελληνιστική εποχή επειδή φαίνεται να έχει επιδράσεις από τον Καλλίμαχο. Η πρώτη εκδοχή στηρίζεται μόνο στη μαρτυρία της «Σούδας» και του Πλουτάρχου, που ισχυρίζονται πως συγγραφέας του είναι ο Πίγρης από την Αλικαρνασσό.

Ο ποιητής της «Βατραχομυομαχίας» μιμείται σε όλα τον Όμηρο για να τον παρωδήσει: μιμείται το ύφος του, τις διηγήσεις του, τους ήρωές του. Το έπος ήταν δημοφιλές και στην αρχαιότητα, και στο Βυζάντιο, και στην Αναγέννηση. Χωρίς να διακρίνεται για τη χάρη και τη φαντασία του, έχει κάποια αξία ως το μοναδικό «ζωικό έπος» στην ελληνική λογοτεχνία.

Κατά τον φιλόλογο Ι. Κακαβούλια: «Δεν είναι φυσικά έργο του Ομήρου, όπως θέλησε να το παρουσιάσει η παράδοση. Γιατί, εκτός από την κατωτερότητά του, κανένας ποιητής δεν διακωμώδησε ποτέ τον εαυτό του ή το έργο του. Και η Βατραχομυομαχία διακωμωδεί την Ιλιάδα».