Y Drydedd Groesgad
Oddi ar Wicipedia
Y drydedd yn y gyfres o gyrchoedd yn erbyn y Saraseniaid ym Mhalesteina a'r Lefant i ennill meddiant ar y Tir Sanctaidd oedd Y Drydedd Groesgad. Parahodd o'r flwyddyn 1189 hyd 1192.
Cwymp dinas Caersalem i Saladin yn 1187 oedd yr ysbardun a arweiniodd at gyhoeddi'r Drydedd Groesgad yn 1189. Yr arweinwyr oedd Phylip II Awgwstws o Ffrainc, yr Ymerodr Glân Rhufeinig Ffrederic Barbarossa a Rhisiart Coeur de Lion o Loegr.
Un o'r rhai aeth allan i'r Tir Sanctaidd oedd y prelad Eingl-Normanaidd Baldwin, Archesgob Caergaint. Cyn hynny bu'n teithio o amgylch Cymru yng nghwmni Gerallt Gymro i geisio cael pobl i ymuno yn y groesgad newydd, taith a ddisgrifir yn y llyfr Hanes y Daith Trwy Gymru. Bu farw Baldwin ym Mhalesteina yn 1190, ddwy flynedd ar ôl ei ymweliad â Chymru.
[golygu] Darllen pellach
[golygu] Dogfennau cyfoes
- De Expugnatione Terrae Sanctae per Saladinum, cyf. James A. Brundage, yn The Crusades: A Documentary Survey. Marquette University Press, 1962.
- La Continuation de Guillaume de Tyr (1184-1192), gol. Margaret Ruth Morgan. L'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, 1982.
- Ambroise, The History of the Holy War, cyf. Marianne Ailes. Boydell Press, 2003.
- Chronicle of the Third Crusade, a Translation of 'Itinerarium Peregrinorum et Gesta Regis Ricardi' , cyf. Helen J. Nicholson. Ashgate, 1997.
- Peter W. Edbury (cyf.), The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation. Ashgate, 1996.
- Francesco Gabrieli, (gol.) Arab Historians of the Crusades, cyfieithiad Saesneg 1969, ISBN 0-520-05224-2
[golygu] Astudiaethau
- Steven Runciman, A History of the Crusades, vol. II: The Kingdom of Jerusalem, a Vol. III: The Kingdom of Acre. Cambridge University Press, 1952-55.
