Abu Abdullah Muhammad bin Musa al-Khwarizmi

Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije

Al Horezmi

Abu Abudllah Muhammad bin Musa al-Khwarizmi (cca. 780. - cca. 840) je persijski naučnik, matematičar, astronom i pisac. Poznat je kao pronalazač algebre, koja je ime dobila po naslovu jedne njegove knjige. Zaslužan je za širenje indijskih brojeva po Zapadu.

[uredi] Dostignuća

Al-Khwarizmi (Abu Jafar Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi) je uveo modernu numeričku notaciju. Malo se zna o njegovom životu; bio je član bagdadske Akademije nauka i pisao o matematici, astronomiji i geografiji. Njegova knjiga Algebra (Hisab al-jabr w’al-muqabala) uvela je ovo ime, mada se veliki dio knjige bavi računanjem. On daje opći metod (al-Khwarizmijevo rješenje) za nalaženje dva korijena kvadratne jednačine. Naime, pokazao je da jednačina oblika:

$a x 2 + b x + c = 0$

gdje je $a \neq 0$ ima korijene:

$x_1 = \frac {-b + \sqrt {b^2 - 4ac}} {2a}$

$x_2 = \frac {-b - \sqrt {b^2 - 4ac}} {2a}$

U svojoj knjizi o indijskim numeralima on je opisao indijsku notaciju (pogrešno nazvanu "arapskim" numeralima), u kojoj vrijednost numerala zavisi od njegovog položaja, te koja, također, uključuje i nulu.

Riječ algoritam potiče od njegovog imena prilagođenom latinskom jeziku, algoritmi.^[1] Od njegovog imena također vode porijeklo španska riječ^[2] guarismo i portugalska riječi algarismo. Obje riječi nose značenje cifra.

Notacija (koja je u Evropu stigla u latinskom prijevodu poslije 1240.) od ogromne je praktične vrijednosti i njeno prihvatanje je jedan od velikih koraka u matematici. Iz sačuvanih rukopisa vidi se da je deset znakova (1-9 i 0) imalo skoro svoj sadašnji oblik sredinom 14. vijeka.

Iranska istraživačka organizacija za nauku i tehnologiju svake godine dodijeljuje Internacionalnu nagradu Khwarizmi za dostignuća u oblasti matematike, čiji su internacionalni sponzori svjetska organizacija za intelektualnu svojinu, UNESCO, Međunarodna federacija udruženja pronalazača, Stalni komitet za naučnu i tehnološku saradnju OIK-a, Komisija za nauku i tehnologiju za održivi razvoj, Akademija nauka sa sjedištem u Trstu, Islamska organizacija za obrazovanje, nauku i kulturu, te UNDP.

U godini 2007. dobitnik ove nagrade je bio prof. dr. Muharem Avdispahić, redovni profesor na Prirodno - Matematičkom fakultetu Univerziteta u Sarajevu za izuzetna naučna dostignuća.