August Heinrich Hoffmann von Fallersleben
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
August Heinrich Hoffmann, anavezet evel Hoffmann von Fallersleben, zo ur c'helenner ha skrivagner alaman , ganet d'an 2 a viz Ebrel 1798 e Fallersleben (a zo ur c'harter eus Wolfsburg, e Saks-Izel hiziv), tost da gêr Brunswick, ha marvet d'an 19 a viz Genver 1874 e Corvey (hiziv e Rhénanie-du-Nord-Westphalie).
E 1841, e skrivas kan broadel Alamagn, Das Lied der Deutschen. Hoffmann von Fallersleben a oa e anv-pluenn, lakaet en doa anv lec'h e barrez c'henidik war-lerc'h e anv-tiegezh abalamour ma'z eo gwall stank an anv « Hoffmann » en Alamagn.
Taolenn |
[kemmañ] Buhez
Mab e oa da maer Fallersleben, Heinrich Wilhelm Hoffmann, ostiz, ha da Dorothea Balthasar. Bet e oa er skol e Fallersleben, studiet eskol uhel Helmstedt eus 1812 betek 1814, ha neuze en hini Brunswick. E varzhonegoù kentañ a skrivas e miz Mae 1815, pa oa 17 vloaz.
E miz Ebrel 1816, hag eñ en e 18 vloaz, e krogas Hoffmann gant studioù doueoniezh e Göttingen. Eno e reas anaoudegezh gant ar vreudeur Grimm. Levezonet gante, ne gendalc'has ket gant e hent, met stagañ a reas gant al lizheregouriezh alamanek.
En 1818, ez eas da-heul e gelenner Skol-veur, Friedrich Gottlieb Welcker, da Skol-veur Bonn, ma heulias kentelioù Jacob Grimm hag Ernst Moritz Arndt.
En miz Mae 1821, e embannas e gentañ dastumad barzhonegoù, Lieder und Romanzen ( Kanaouennoù ha tenerganoù ). E miz Kerzu e kuitaas Bonn da vont da Verlin , da vezañ levraoueger . Eno e reas anaoudegezh gant Freiherr Gregor von Meusebach (an aotrou Gregor eus Meusebach), a oa brudet e levraoueg e Prus. Enni eo e tegouezhas gant tud evel Friedrich Carl von Savigny, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Adelbert von Chamisso ha Ludwig Uhland.
En 1823, e voe anvet e penn levraoueg Skol-veur Wrocław.
En 1830, echu gantañ e studi, ha tapet gantañ e ziplom kelenner, e c'hellas kelenn digador a-raok bout anvet, en 1835, da gelenner kadoriet. Neuze e krogas da gelenn al lizheregouriezh alamanek. En 1840 ha 1841, e lakeas embann Die unpolitischen Lieder (Kanaouennoù dibolitikel), a reas berzh ken-ha-ken, gant 12 000 skouerenn moulet, un taol kaer en amzer-se.
E-kerzh un droiad da Heligoland, d'ar 26 a viz Eost 1841, e skrivas ar c'han a zeuy da vout kan broadel Alamagn, Das Lied der Deutschen, a vo kanet war ul leurenn er bloavezh-se end-eeun, en Hamburg.
[kemmañ] Harlu
Abalamour d'e vennozhioù broadel ha frankizel embanneet en e ganaouennoù " dibolitikel" , e voe lamet digantañ e garg a gelenner gant gouarnamant Prus en 1842. Kollet gantañ micher ha gopr. Bloaz war-lerc'h e voe tennet e geodedelezh digantañ ha skarzhet eus Prus. Ret dezhañ mont d'an harlu, setu eén krog da gantreal dre Alamagn, o kavout bod e tii kamaraded politikel a sikoure anezhaén da guzhat diouzh ar bolis, bepred war evezh.
En XXvet kantved evo lakaet plakennoù-kounañ war darn eus an tier ma kavas repu , evel en hini Alt-Wolfsburg, e Wolfsburg, ma lenner ouzh hini moger ar presbital:
| Hoffmann von Fallersleben fand in diesem Pfarrhause vor dem Revolutionsjahr 1848 und danach Schutz auf der Flucht vor den staatlichen Verfolgern bei seinem Freund und politischen Weggefährten David Lochte , Pastor von St. Marien 1826-1862 | Hoffmann von Fallersleben, o tec'hel rak heskinerezh politikel ar Stad fuyant la persécution politique de l'État, a gavas bod er presbital-mañ a-raok ha goude dispac'h 1848, e ti e vignon ha kamarad politikel David Lochte, pastor St. Marien, 1826-1862 |
E-kerzh e vloavezhioù a vuhez kuzh e reas un hir a chomadenn en un domani bras-ec'hon e Mecklemburg, ma voe diskleriet evel paotr-saout. E-doug ar prantad-se eo e savas kanaouennoù evit ar vugale. En 1848, war-lerc'h an Dispac'h, e voe amnistiet, hag un tamm arc'hant a voe roet dezhañ, hogen ne adkavas ket e vicher kelenner .
[kemmañ] Eured ha bugale
Digabluzet e voe Hoffmann en 1849, ha distreién a eure da Rheinland-Pfalz. Er bloaz-se end-eeun, hag eñ 51 vloaz, e timezas d'e nizez Ida vom Berge, 18 vloaz, merc'h d'ur pastor eus Hanover. Ur mab o doe, ganet e 1855 e Weimar, anvet Franz Friedrich en enor d'e zaou baeron Franz Liszt haFriedrich Preller.
Anaoudegezh a reas Hoffmann von Fallersleben gant ar sonaozour Franz Liszt en 1854 e Weimar, e-lec'h marae war-dro embann ur gelaouenn lennegel evit an Dug Meur Charles Alexandre. En 1855 ez eas an tiegezh da chom da g- Corvey. En 1860 e kavas labour evel levraoueger e kastell an dug Viktor Iañ e Ratibor. Er bloaz-se en-eeun e varvas e wreg Ida .
[kemmañ] Monumantoù
