Рада БНР

З Вікіпедыя.

Рада Беларускай Народнай Рэспублікі, Рада БНР - вышэйшы кіраўнічы орган БНР. З 5 студзеня 1919 дзейнічае на эміграцыі. Узначальваецца Старшынём Рады БНР.

[правіць] Функцыі Рады

Паводле Другой Устаўнай граматы і Часовай Канстытуцыі, Рада БНР з'яўлялася чаовай вышэйшай заканадаўчай уставаю. Ей належала права прымаць законы, зацвяржаць урад - Народны сакратарыят (далей - Рада народных міністраў БНР)

[правіць] Старшыні Рады БНР:

• Янка Серада (1918 – 1919)
• Пётра Крэчэўскі (1919 – 1928)
• Васіль Захарка (1928 – 1943)
• Мікола Абрамчык (1944 – 1970)
• Вінцэнт Жук-Грышкевіч (1970 – 1982)
• Язэп Сажыч (1982 – 1997)
• Івонка Сурвіла (ад 1997)

[правіць] Склад Рады

Першапачаткова Рада БНР называлася Рада І Усебеларускага Кангрэса. У яе склад уваходілі члены Выканаўчага камітэта Савета Кангрэса. Далей Рада была папоўнена прадстаўнікамі мінскага самакіравання і нацыянальных меншасцяў. Колькась яе дасягнула 71 раднага. Пасля зацвяржэння 11 кастрычніка 1918 года Часовай канстытуцыі, склад рады вызначаны 3 Разделам (змешчана ў арыгінале):

Разьдзел 3.

Аб складзе Рады.

• 11. Да цяперашняга складу Рады БНР, асноўным ядром якой зьяўляюцца ўсе сябры Рады 1-га Ўсебеларускага Зьезду, далучаюцца па прынцыпе дэлегаваньня прадстаўнікі ад: 1) мясцовых Беларускіх Радаў, 2) земскіх самаўправаў ці ўстановаў, якія іх замяняюць, 3) меставых самаўправаў ці замяняючых іх установаў, 4) Радаў вышэйшых вучэбных устаноў, 5) Беларускіх рэлігійных і культурных арганізацый, 6) духавенства праваслаўнай царквы, 7) каталіцкага духавенства, 8) нацыянальных меншасьцяў, 9) прадстаўнікі земляўласнасьці і сельскагаспадарскіх арганізацыяў, 10) прадстаўнікі гандлю і прамысловасьці, 11) прадстаўнікі каапэрацыі, 12) Беларускіх палітычных партыяў, 13) сялянскіх хаўрусаў, 15) чыгуньнікаў, 16) паштова-тэлеграфных служачых і 17) Беларускага вучыцельскага хаўрусу, — існуючых на тэрыторыі Беларусі і на аснове, ніжэй паказанай.

• 12. Лік прадстаўнікоў ад асобных беларускіх Радаў азначаецца ў кожным асобным выпадку Радай Рэспублікі.

• 13. Земскія самаўпраўленьні ці ўстановы, якія іх замяняюць, дэлегуюць у Раду Рэспублікі 10 прадстаўнікоў, выбраных на Ўсебеларускім Зьезьдзе.

УВАГА: Да скліканьня Ўсебеларускага Земскага Зьезду земская група прадстаўляецца членамі земскіх упраў, якія існуюць на тэрыторыі Беларусі.

• 14. Меставыя самаўпраўленьні, ці замяняючыя іх установы, дэлегуюць 10 прадстаўнікоў, выбраных на Ўсебеларускім Зьезьдзе мест.

УВАГА: Да скліканьня Ўсебеларускага Зьезду меставая група прадстаўляецца 5 членамі Менскае меставай і 5 членамі Магілеўскае меставае думаў.

• 15. Менскаму Праваслаўнаму Брацтву даецца права паслаць 10 прадстаўнікоў.

• 16. Менскай Беларускай Хрысьціянскай Дэмакратычнай Злучнасьці даецца права паслаць 4 прадстаўнікоў.

• 17. Усебеларускі Зьезд праваслаўнага духавенства дэлегуе 4 прадстаўнікоў у Раду Рэспублікі.

УВАГА: Да скліканьня Ўсебеларускага праваслаўнага Зьезду прадстаўнікоў у Раду Рэспублікі дэлегуюць Эпархіяльныя Рады.

• 18. Рымска-каталіцкія Катэдральныя Капітулы, якія знаходзяцца на тэрыторыі Беларусі, дэлегуюць у склад Рады Рэспублікі па адным прадстаўніку па свайму выбару.

• 19. Польская “Рада Земі Менскай” дэлегуе ў Раду Рэспублікі 6 прадстаўнікоў.

• 20. Жыдоўская Абшчына дэлегуе ў Раду Рэспублікі 7 чалавек.

• 21. Існуючыя Губэрскія арганізацыі іншых меншасьцяў дэлегуюць у Раду сваіх прадстаўнікоў па аднаму ад кожнай.

• 22. Усебеларускаму Зьезду гандлёва-прамысловых арганізацыяў даецца права паслаць 3 прадстаўнікоў у склад Рады Рэспублікі.

• 23. Усебеларускаму зьезду земляўласьнікаў даецца права паслаць у Раду 3 прадстаўнікоў.

• 24. Усебеларускаму сельскагаспадарскаму зьезду даецца права паслаць 3 прадстаўнікоў.

• 25. Цэнтральныя Ўстановы Беларускіх палітычных партыяў дэлегуюць у Раду 2 прадстаўнікоў.

• 26. Бюро работніцка-прафэсіянальных хаўрусаў дэлегуе ў Раду 3 прадстаўнікоў.

• 27. Хаўрус каапэратываў Беларусі дэлегуе 5 прадстаўнікоў.

• 28. Усебеларускі паштова-тэлеграфны хаўрус дэлегуе 3 прадстаўнікоў.

• 29. Беларускі жалезнадарожны хаўрус дэлегуе 3 прадстаўнікоў.

• 30. Беларускі вучыцельскі хаўрус дэлегуе 5 прадстаўнікоў.

• 31. Розныя Беларускія культурна-асьветныя арганізацыі, якія маюць дзейнасьць на тэрыторыі Беларусі, на аснове зацьверджаных статутаў, пасылаюць у Раду Рэспублікі па 1 дэлегаце.

• 32. Прадстаўніцтва арганізацыяў, памененых у ст. ст. 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 і 30, часова, пакуль ня будуць выбраны правамочныя дэлегаты, даецца належным арганізацыям Менскае губэрні.