Finestra
De Biquipedia
A finestra ye un forato de traza regular, per lo més cutianer reutanglar, en a paret ó ra frontera d'un edifizio ta permetir o pas de l'aire ó ra clara. Gosan á estar, á més, cobiertas d'elementos ta zarrar que en permiten mantiner a confortabilidat de l'aintror.
As finestras son usatas á sobent como á elementos decoratibos d'a frontera, plegando ta grans alardes d'estilismo en o caso d'as rosetas e beires d'as ilesias, més que més, en a epoca gotica.
Contenius |
[editar] Partis d'a finestra
- Trabiesa, que ye ra pieza inserta ta ra frontera que fa ra faina estrutural de mantinera a transmisión de caregas de l'edifizio.
- Zarrallo, que ye ro conchunto de piezas que forman l'apariello d'atrancada d'a finestra, cheneralment afixato ent'a pana.
- Bastes, que en conxunto conforman a bastida, que ye l'estrutura de fusta afixada enta l'ubridura d'a paret á l'alto d'a cuala se gosa á colocar o marco.
- Marco, que ye ra parti afixada enta es bastes que permite que chiren as panas.
- Fuella u pana (también pano), que ye l'estrutura prenzipal d'a finestra, podient estar fixa ó mobil respeuto á ro marco, a cuala be d'afixar es beires.
[editar] Materials
Cadaguna d'ixas piezas d'a finestras pued estar feta d'un material diferent d'as autras. A bastida en pued estar de fusta, aluminio u chapa d'azero, á mientres que ro marco y es panos gosan á estar de fusta, metal (aluminio u azero) ó PVC. Es beires son amontatos á l'alto d'es panos.
[editar] Tipos de finestras
Seguntes o suyo eixe de rotazión, pueden estar clasificadas á:
- Afixadas, ta ras cuas garra mobimiente no lis-en ye posible.
- Abatiple, cuan tién un ó dos eixes de rotazión en as suyas caras perimetrals, meyant-be aldabas.
- Chiradera, cuan garra d'es suyos eixes de rotazión no siga si que bertical.
- Chelosía (ó zelosía), an hi son presentas dibersas fuellas, cadaguna con o suyo eixe de rotazión bertical.
- Eslizadoras, cuan as dibersas panas no rotan pas á l'alto d'un eixe si que s'eslizan sobre d'unas guías. l'Eslizada suya pued estar bertical (guillotina) u horizontal (corredera).
[editar] Etimolochía
A parola finestra ye una eboluzión d'a parola chermanica Fenster, como se-bi pued beyer en l'alemán autual, en l'olandés venster u en o sueco fönster, u en altras luengas romanicas como ro franzés fenêtre ó l'italián finestra, an a enfluyenzia chermanica bi eba estau important en tiempos istoricos.
