Sonnentau
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Sunetou« |
| Sùnetou | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||
| Systematik | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Wǜsseschaftlicha Naame | ||||||||||||
| Drosera | ||||||||||||
| L. 1753 | ||||||||||||
| Europääischi Aarte | ||||||||||||
|
 |
Dialäkt: Seislertütsch |
D Gattig Sùnetou (Drosera) bǜudet mit iiras uber 170 Aarte iini vo de grööschti Gattig vo de fliischfrässende Pflanze, si zöüt zù de Famylie vo de Sùnetougwächs (Droseraceae).
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Etymologyy
Sowou de botaanischa Naame (vom gryychische Drosos fer "Tou") aus o de tütscha Naame liite sich vom glänzende Usgsee vo de zauriiche Drüüsesekrettropfe a de Spitzi vo de Tentakù ab, wo a di morgendlechi Toutropfe erinnere.
[ändere] Merkmaau
Sùnetouaarte sy säute ii-, meistens aber meejäregi Chrütter, rosettebǜudend, ufrächt oder chlätterend mittera Grössi vo iim bis hùndert Zentymeeter, je nach Aart; chlätterendi Sùnetou-Aarte chii jedoch a wesentlech gröösseri Lengi erryyche, ùber 3 Meeter sy berichtet cho (Drosera erythrogyna). Sy chii nachwyyslech as Auter vo ùber 50 Jaar erryyche. Di Gattig isch so seer ùf d Ufnaam vo Stickstoff dùrch Ynsektefäng spezyalysiert, dass iira ds Enzym, wo d Pflanze normalerwyys fer d Ufnaam vo bodebùnenùm Nytraat bruuche, vouständig feeut.
[ändere] Wùchsfoorme
Di Gattig laat sich i verschideni Wùchsfoorme yytiile:
- Temperierti Foorme: Hie dezue zöle ali Aarte, wo in Öyroopa voorchäme. D Pflanze zye fer d Ùberwinterig ina Ùberwinterigsknospa, a soognannti "Hybernaakù" yy, ùs däm si im Früüjaar ummi ustryybe (= "Hemikryptophyt").
- Subtroopeschi Foorme: D Pflanze hii ùnder klymaatisch aanääernd glyychblyybendi Bedingige a ganzjäregi Vegetatyonsperyooda.
- Zwärgdrosera: A Grùppa vo rùnd 30 australische Aarte, wo sich dùrch Zwärgwùchs, d Bǜudig vo Bruutschùppe ù d Usbǜudig vonnera dichti Behaarig im Härze vo de Rosetta usziichne. Dia dient de Pflanze dezue, sich vo de yntensyyvi Sùna im australische Sùmmer z schǜtze. Si entspricht de Sekzyoon "Bryastrum".
- Chnoledrosera: Rùnd zwenzg australeschi Aarte zye zù de Ùberduurig vomena extreem trochene Sùmmer ina ùnteryyrdeschi Chnola yy, ùs däri si im Herbst ùmmi ustryybe. Di sognannti Chnoledrosera chùnnt wytter ùndertǜut i ufrächtwachsendi, chlätterndi ù rosetteföörmegi Aarte. Di Grùppa entspricht de Ùndergattig "Ergaleium".
- Petiolaris-Komplex: A tropeschi Grùppa vo australische Aarte, wo ùnder glyychblyybend hooye Temperatuure, aber i wächsùfüechte Bedingige läbt. Iinigi vo de 14 Aarte vo de Grùppa hii dezue spezieli Strategyye drusuusbǜudet, z.B. a dichti Behaarig, wo glyychermasse vo de Ustrochnig schǜtzt wy zùm Uffaa vo Kondenswasser ùs de Lùft dient; das isch eppa bim Moorgetou de Fau. Si entspricht de Sekzyoon "Lasiocephala".
Obwou nid dùrchena Wùchsfoorm im strenge Sinn defyniert, chùnnt hüüfig no a wytteri Gruppierig aagfüürt:
- Queenslanddrosera: A chlyyni Grùppa vo drüüne australische Aarte (Drosera schizandra, Drosera prolifera ù Drosera adelae), wo bi extreem hooyer Lùftfüechtigkiit ù gringer Liechtyntensytät i Rägewäuder gedeie.
[ändere] Wùùrzle
Ds Wùùrzusysteem vo de meischte Drosera isch nùme schwach uspräägt. As dient houptsächlech de Verankerig vo de Pflanze im Ùndergrùnd ù zù de Wasserufnaam; fer d Näärstoffversoorgig sy d Wùùrzle fasch bedüttigslos. As paar südafrykaaneschi Aarte spichere i iines Wùùrzù Wasser ù Näärstoff. Bi paarne australische Aarte sy zu däm Zwäck Chnole ùs Spycherorgaan aagliit; si diene fer d Ùberduurig vo de Pflanze innera extreemi Trochehiit.
