Diskussion:Fürstabtei St. Gallen

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Kleini Kritik: Wie au dr ditsch Artikel zue dr Fürschtabtei isch au die alemannisch Version arg schwizlaschtig. Säll wird aber dr Bedütig vu dr Fürschtabtei nit grecht. Si het sit em 8. Johrhundert bis zue dr franzeesische Revolution grad im Brisgau e grosse Ifluss un viili Besitzige gha. Die beide ledschde Ortschafte under direkter St. Galler Herrschaft sin Ebringe (Ebringen) und Norschige (Norsingen) südlich vu Friburg im Brisgau gsi. S'Ebringer Schloss, s'hittig Rothüs, isch um 1713 als e Residenz vu dr sanktgallische Statthalter im Brisgau baut worre. Ein vu dr ledschte Dorfpfarrer üs Sankt Galle, dr z'Olte bürtig Ildefons von Arx, het 1792 die erscht Ebringer Dorfchronik gschriibe. Dr Stellewert vu dr sanktgallische Besitzige im Brisgau isch, säll mag au ihr Vernoochlässigung in dr beide Wikipedia-Artikel (DE un ALS) erkläre, nit grad hoch gsi. Etwa so bedütend wie sowjetischer Botschafter in dr Mongolei: Dr Ildefons von Arx isch uf Ebringe nämlig stroofversetzt worre. Trotzdem, dr Ifluss vu dr Fürschtabtei isch bis ca. 1800 au im hittige südliche Bade-Württeberg gross gsi. Säll sott mer villicht au erwähne. 1803 sin no die Besitzige im Reichsdeputationshauptschluss verlore gange. --W-j-s 21:19, 3. Mär. 2008 (CET)

Di Tütschi Wikipedia isch aber au sanggalefindli. Bim Artikel Neuravensburg werd de name Sanggale nur grad liecht ghüestlet, obwoll die Herrschaft sozsäge d Ruggedeggig vom Apt gsii isch und de Artikel Ebringe isch nöd ganz recht, denn die Herrschaft isch 1803 Uusnaamswiis as schwizer Bsitz (nöd aber Neuravensburg) em Apt verblibe - er isch denn au 1803 uf Ebringe ggange - und denn "rechtmässig" ane 1805 zum Kantoo Sanggale choo! De het den 1806 Ebringe an Marchgroof vo Bade verchauft, för satti 126'000 Gulde. Wa de Ildefons von Arx agoot, so hett er en Artikel verdient, isch er doch au de Retter vo de wertvolle Bibliothegg, d Vertreter vo de Helvetik und d Franzoose - wo gern s aint oder s ander Werch iighaimst hetted (historisch bizügt!) - hend en drum en Schurk gnennt, well er d Evakuierig vo Büecher, Archiv und Schätz organisiert het und em Drugg vo de noi Bhörde widerstande het, de Ort z veroote. --al-Qamar 12:06, 6. Mär. 2008 (CET)

Ich find, mir sotte d Schangs nutze, z zeige, wiä verwobe s alemannisch Biät friähjer mitenender gsii isch. Des giäng in däm Artikel no besser, wiäs bishär dr Fall isch. Sanggalle het anne 920 in däm Deil vu dr Alemannia, wu hit zu Ditschland ghert, in iber 100 Ortschafte Bsitzige gha - des het aü Kontakt un Üsdüsch bedittet. Text un e Kart do drzue findsch in: Mittheilungen zu Vaterländischen Geschichte, Herausgegeben von historischen Verein in St. Gallen, Neue Folge. 3. Heft (Der ganzen Folge XIII). St. Gallen 1872, S. 67ff. Bi diinere Fähigkeit, Karte z mache, stellt sich do e scheni Ufgab - d Üsdähnig vum Bsitz vu St. Galle. --Albärt 23:02, 6. Mär. 2008 (CET)

Die Charte (oder e Version devo) isch mer bikannt, i bi mer nu nöd sicher, öb mer die aifach so "abzaichne" tar - us rechtliche Gründ. Si bistoot jo im Ganze us Dutzeti vo Pünkt und s wäär offesichtlich, as mer drus nöd en "aigeständigi" Arbet mache chönnt, sondern ases lediglich e "abschriibe" bzw. "abzaichne" wäär. Es sai denn, die Charte wäär rechtlich fraigee (1872), denn chönnt mer si ganz ine tue as Scan (mit Aagoob vo de Quelle), si wäär au interessant wege de Landschaftsnäme und chönnt in Artikel Liste der Gaue in Alamannien und Hochburgund plaziert werde. Aber bi rechtliche Sache chani nöd mithebe. (Die Charte bim Gaunamenartikel gfallt mer nöd, well d Gaugrenze iizaichnet sind, wa aber kan moderne Historiker akzeptiere wöör, do die schlichtweg nöd öberliferet sind und o nöd fix gsii sind.) --al-Qamar 11:07, 7. Mär. 2008 (CET)