Lúa mì và Cỏ lùng

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Dụ ngôn Lúa mì và Cỏ lùng được ký thuật trong Phúc âm Matthew và trong thứ kinh Phúc âm Thomas. Trong dụ ngôn này, Chúa Giê-xu nói đến ngày tái lâm của Con Người, khi ấy các thiên sứ sẽ tách biệt kẻ gian ác (cỏ lùng) ra khỏi người công chính (lúa mì), và những kẻ gian ác sẽ bị dành cho sự hủy diệt.

Dụ ngôn này phù hợp với chủ đề của Matthew về sự phân biệt giữa kẻ ác và người lành cũng như về sự phán xét tối hậu.

"Cỏ lùng" trong nguyên ngữ Hi văn là ζιζάνια (zizania), là danh từ số nhiều của ζιζάνιον (zizanion), nghĩa là cỏ lùng (còn gọi là cỏ lồng vực - một loại cỏ thường mọc lẫn lộn với lúa).^[1]

[sửa] Nội dung

Chúa Giê-xu phán một dụ ngôn khác cùng họ rằng: “Nước thiên đàng giống như người kia gieo giống tốt trong ruộng mình. Nhưng đương khi người ta ngủ, thì kẻ thù chủ ruộng liền đến, gieo cỏ lùng vào trong lúa mì, rồi đi. Đến khi lúa mì lớn lên, và trổ bông, thì cỏ lùng cũng lộ ra. Các đầy tớ của chủ nhà bèn đến thưa rằng: Thưa chủ, chủ không gieo giống tốt trong ruộng chủ sao? Vậy thì cỏ lùng bởi đâu mà ra? Chủ đáp rằng: Ấy là một kẻ thù đã làm điều đó. Các đầy tớ thưa rằng: Vậy chủ có muốn chúng tôi đi nhổ cỏ đó chăng? Chủ rằng: Chẳng nên, e khi nhổ cỏ lùng, hoặc các ngươi nhổ lộn lúa mì đi chăng. Hãy để cho cả hai thứ cùng lớn lên cho đến mùa gặt; đến mùa gặt, ta sẽ dặn con gặt rằng: Trước hết hãy nhổ cỏ lùng, bó lại từng bó mà đốt đi; song hãy thâu trữ lúa mì vào kho ta.” - Phúc âm Matthew 13: 24-30 (KTTV 1934).

Phần sau của chương 13 đưa ra lời giải thích:

Bấy giờ, Chúa Giê-xu cho họ về, rồi vào nhà; môn đồ đến gần mà hỏi Ngài rằng: Xin thầy giải lời ví dụ về cỏ lùng trong ruộng cho chúng tôi. Ngài đáp rằng: Kẻ gieo giống tốt là Con Người; ruộng, là thế gian; giống tốt, là con cái nước thiên đàng; cỏ lùng, là con cái quỉ dữ; kẻ nghịch thù gieo cỏ ấy, là ma quỉ; mùa gặt, là ngày tận thế; con gặt là các thiên sứ. Còn người ta nhổ cỏ lùng mà đốt trong lửa thể nào, thì ngày tận thế cũng sẽ như vậy; Con Người sẽ sai các thiên sứ Ngài thâu mọi gương xấu và những kẻ làm ác khỏi nước Ngài, và quăng những người đó vào lò lửa, là nơi sẽ có khóc lóc và nghiến răng. Khi ấy, những người công bình sẽ chói rạng như mặt trời trong nước của Cha mình. Ai có tai, hãy nghe! - Phúc âm Matthew 13:36-43 (KTTV 1934).

Một phiên bản khác của dụ ngôn được ghi lại trong thứ kinh Phúc âm Thomas:

Chúa Giê-xu phán, “Vương quốc của Cha ta giống như người kia gieo giống tốt. Kẻ thù đến trong đêm tối và gieo cỏ lùng vào giữa lúa mì. Nhưng chủ không cho người làm công nhổ sạch cỏ lùng đi, bảo họ rằng, ‘Đừng, vì nếu làm vậy, các ngươi sẽ nhổ cả lúa mì cùng với cỏ lùng’. Vì khi đến mùa gặt, cỏ lùng sẽ lộ ra, chúng sẽ bị nhổ sạch và thiêu đốt trong lửa.”

[sửa] Luận giải

Ý nghĩa của dụ ngôn này là không đơn giản: Dụ ngôn không được trình bày với mục đích kêu gọi con người ăn năn hầu có thể tránh khỏi hỏa ngục mà hưởng nước thiên đàng, nhưng được dùng để miêu tả sự nhẫn nại của Thiên Chúa đối với lòng vô tín của thế gian. Dụ ngôn cũng là câu chuyện giàu hình ảnh thể hiện sâu sắc tình trạng đạo đức giả trong vòng hội thánh. Cỏ lùng và lúa mì trông rất giống nhau, và khi cỏ lùng mọc lên lẫn lộn giữa lúa mì thì sự phân biệt bằng mắt thường càng khó khăn hơn. Vì những lý do khác nhau, nhiều người không thực sự chấp nhận đức tin Cơ Đốc nhưng khoác lên mình chiếc áo đạo đức và hoạt động tích cực trong hội thánh. Dù khéo léo ẩn mình trong lớp vỏ công chính, hành vi và thái độ của họ cũng sẽ chỉ ra rằng họ không phải là những tín hữu chân chính.

Tuy nhiên, Thiên Chúa luôn luôn nhẫn nại trong sự phán xét. Giống người chủ trong dụ ngôn không muốn tôi tớ của mình do lẫn lộn mà nhổ cả lúa mì, Chúa Giê-xu nhắc nhở các môn đệ chớ vội vàng phán xét mà săn đuổi những kẻ giả hình trong hội thánh.

Song, điều này không ngăn cấm hội thánh trục xuất những người công khai xúc phạm luật pháp của Thiên Chúa, như trong trường hợp người đàn ông phạm tội loạn luận được nhắc đến trong 1Corinthians 5[1].

Từ một góc nhìn khác, dụ ngôn Lúa mì và Cỏ lùng cũng có thể được hiểu như là một cách giải thích lịch sử thế giới. Thế giới là cánh đồng mà hạt giống tốt đã được gieo. Thế giới là sự sáng tạo của Thiên Chúa, và mọi điều tay ngài làm đều là trọn lành và tốt đẹp. Nhưng kẻ ác đã đến và gieo hạt giống xấu – dẫn dụ con người sa vào tội lỗi. Tình trạng của thế giới hiện nay là vẫn còn đó những hạt giống tốt – những người quay trở lại để chấp nhận ân điển của Thiên Chúa – và những hạt giống xấu – những người khước từ tình yêu của Thiên Chúa và tiếp tục chống nghịch ngài. Lý do khiến Thiên Chúa không chịu hủy diệt những kẻ phản loạn này là vì sự hiện hữu của những người chấp nhận sự cứu rỗi của ngài, bởi vì những người này có thể bị tổn hại nếu mùa gặt đến sớm. Tuy nhiên, ngày phán xét rồi sẽ đến, khi người thiện kẻ ác được phân biệt rạch ròi – người công chính sẽ được tập hợp lại để hưởng sự sống đời đời và kẻ ác sẽ bị diệt vong.

Những tín hữu Cơ Đốc chống đối án tử hình cũng thường dùng dụ ngôn này để hậu thuẫn luận cứ cho rằng Chúa Giê-xu không muốn chúng ta xử tử bất kỳ ai, bởi vì làm như vậy là khước từ họ cơ hội chấp nhận ân điển của Thiên Chúa và sớm đẩy họ vào hỏa ngục.

[sửa] Chú thích

1. ^ Liddell H G and Scott R, A Greek-English Lexicon, Clarendon Press, Oxford, 1843-1996, mục từ "ζιζάνια". Ngày nay, Zizana trong ngành thực vật học thường được xem là tên của một loài lúa dại.

Dụ ngôn của Chúa Giê-xu

Đứa con hoang đàng • Cây vả • Các Ta-lâng • Chiên lạc mất • Chủ và Tớ • Đồng bạc đánh mất • Gốc nho thật • Hai người con trai • Hai người mắc nợ • Hạt cải • Hạt giống gieo xuống đất • Kho Báu Ẩn giấu • Lazarus và Phú ông • Lúa mì và Cỏ lùng • Lưới cá • Men dậy bột • Mười người Nữ Đồng trinh • Ngọc quí • Người bạn nhờ giúp • Người Chăn Nhân lành • Người Giàu Ngu dại • Người Gieo giống • Người làm công trong Vườn nho • Người mạnh sức • Người Pharisee và Người Thu thuế • Người Samaria nhân lành • Người trồng nho • Người xây nhà • Quan án không công bình • Quản gia Bất trung • Tiệc cưới • Tôi tớ không thương xót • Tôi tớ Trung tín • Rượu mới Bình cũ