Louis-Philippe
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Louis-Philippe, Orléans Dükü Louis-Philippe (6 Ekim 1773-26 Ağustos 1850), 1830-1848 arasında Fransa kralı.Yönetimini büyük burjuvazinin desteğine dayandırmış, sonuçta işçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanmayla devrilmiştir.
Charles dükü Louis-Philippe Joseph de Bourbon-Orléans'ın en büyük oğluydu.Önce Valois dükü, babasının 1785'te Orléans dükü ünvanını almasından sonra da, Chartres dükü yapıldı.1789'da Fransız Devrimi başlayınca devrimci hükümeti destekleyen ilerici soyluları arasında yer aldı.1790'da Jakobenlere katıldı.Fransa'nın Nisan 1792'de Avusturya'yla savaşa girmesinin ardından, eylülde tümgeneral rütbesiyle Charles François Dumouriez komutasındaki Kuzey Ordusu'nda görev aldı.Ama Nisan 1793'te, Dumouriez'yle birlikte Avusturyalılara sığındı.Ardından İsviçre'ye geçerek takma adla Reichenau'daki bir okulda öğretmenlik yaptı.Babasının Kasım 1793'te Jakoben hükümetince idam edilmesi üzerine Orléans dükü oldu.İki yıldan fazla ABD'de yaşadıktan sonra Avrupa'ya dönmeye karara verdi.1800 başlarında İngiltere'ye giderek Napolyon'a karşı bir muhalefet hareketi örgütlemeye çalıştıysa da, bunda başarılı olamadı.Ama Orléans hanedanıyla, başında sürgündeki Fransa kralı XVIII. Louis'nin bulunduğu Bourbon ailesinin en eski kolu arasında bir uzlaşmaya varılmasını sağladı.
Uzun süre İngiltere'nin Twickenham kentinde yaşadıktan sonra 1809'da Sicilya'nın Palermo kentine giderek Napoli kraliyet ailesinin yanına yerleşti.25 Kasım'da da eski Napoli kralı IV. Ferdinando'nun kızı Marie-Amelie'yle evlendi.Kral XVIII. Louis'nin 1814'te yeniden tahta çıkmasının ardından Fransa'ya döndü ve yurtdışında bulunduğu sırada satışa çıkarılmamış olan Orléans mülklerini geri aldı.Napolyon'un Mart 1815'te yeniden iktidarı ele geçirmesi üzerine İngiltere'ye kaçtı.XVIII. Louis'nin ikinci kez tahta çıktığı Temmuz 1815'ten sonra liberal muhalefetin önemli destekçilerinden biri oldu.
Kral X. Charles'ın baskıcı yönetimine karşı başlayan 1830 Temmuz Devrimi (27-30 Temmuz) Louis-Philippe'e uzun zamandır beklediği iktidar fırsatını verdi.Charles'ın tahttan çekilmesinden iki gün önce, 31 Temmuz'da meclis tarafından kral vekilliğine getirildi.9 Ağustos'ta da tahta çıktı.Temmuz Devrimi büyük burjuvazinin aristokrasi karşısında önemli bir zafer kazanmasını sağladı.Louis-Philippe sağ kanatta yer alan koyu monarşi yanlıları (Lejitimistler) ile sosyalistler ve aralarında Bonaparte'çıların da yer aldığı öteki cumhuriyetçiler arasında orta bir yol izleyerek gücünü pekiştirmeye çalıştı.Ama birbirini izleyen ayaklanma ve suikast girişimleri karşısında gitgide daha baskıcı önlemlere başvurdu.1830'ların sonuna galindiğinde muhaliflerini ya susturmuş yer altına çekilmek zorunda bırakmıştı.
İzlediği dış politikayla Fransa'nın Avrupa'daki konumunu güçlendiren Louis-Philippe İngiltere'yle işbirliği yaparak Hollanda'yı Belçika'nın bağımsızlığını tanımaya zorladı.Orta sınıfta oy hakkı tanımayarak bu kesimin desteğini yitirdiği bir ortamda, 1846'daki ekonomik bunalım halk arasında yaygın bir hoşnutsuzluğun doğmasına yol açtı.İşçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanma karşısında 24 Şubat 1848'de tahttan çekilmek zorunda kalan Louis-Philippe, İngiltere'ye giderek Surrey'e yerleşti ve orada öldü.
