อำเภอวังเหนือ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
|
||||||||||||||||||||||||||||
อำเภอวังเหนือเป็นอำเภอที่อยู่เหนือสุดของจังหวัดลำปาง ห่างจากตัวเมืองลำปาง108 กิโลเมตรแต่ว่าอยู่ห่างจากตัวเมืองพะเยาเพียง 55 กิโลเมตร และห่างจากอำเภอเมืองจังหวัดเชียงใหม่ ประมาณ 99 กิโลเมตร ชุมชนในท้องถิ่นในอำเภอวังเหนือ มีวิถีการดำเนินชีวิตแบบเรียบง่ายอยู่กับธรรมชาติ และเป็นต้นกำเนิดแม่น้ำวัง หนึ่งในสี่ต้นกำเนิดแม่น้ำเจ้าพระยา คือ แม่น้ำปิง แม่น้ำวัง แม่น้ำยม แม่น้ำน่าน ไหลไปบรรจบกับแม่น้ำปิงที่ จ.ตาก
[แก้] ประวัติอำเภอวังเหนือ
อำเภอวังหนือ เดิมชื่อว่า "เมืองวัง"หรือ "เวียงวัง" สันนิษฐานว่า
ได้สร้างขึ้นในสมัยพุทธศตวรรษที่ ๕ ( พ . ศ . ๕๐๐ - ๕๙๙ ) ซึ่งปรากฏตามหลักฐานในหนังสือพงศาวดารชาติไทยเล่ม ๒ ของพระบริหารเทพธานี ได้กล่าวถึงแว่นแคว้นยวนเชียง ( หน้า ๔ บรรทัดที่๔ - ๖ ) ว่า " เมื่อภายหลัง พ . ศ . ๕๙๐ แว่นแคว้นยวนเชียงก็แยกตั้งบ้านเมืองออกไปทางทิศตะวันตก อีกหลายเมือง เช่น เวียงกาหลง ( เวียงป่าเป้า )เวียงฮ่อ ดงเวียง เมืองวัง(วังเหนือ)แจ้ห่มเป็นต้น "
และในหนังสือประวัติศาสตร์เชียงราย ซึ่งจัดพิมพ์ในงานฉลอง ๒๕
พุทธศตวรรษ หน้า ๑๓ ก็ปรากฏความคล้ายกันคือ " ในราวพุทธศตวรรษ ที่ ๕ มีพวกไทยถอยร่นจากตอนใต้ประเทศจีนปัจจุบัน มาสมทบกับพวก ไทยที่เมืองเชียงลาวเพิ่มขึ้นมากทุกที ซึ่งขยายเมืองให้กว้างขวางออกไปอีก
เรียกว่า แคว้นชุนยางหรือยวนเชียว มีอาณาเขตแผ่ไปถึงหลายเมือง เช่น
เวียงกาหลง ( เวียงป่าเป้า ) แจ้ห่ม เวียงฮ่อ ดงเวียง เวียงวัง ( วังเหนือ ) และเชียงแสน ทั้งนี้ภายหลัง พ . ศ.๕๙๐ เป็นต้นมา
พุทธศตวรรษที่ ๑๗ ( ราว พุทธศักราชที่ ๑,๗๑๓) กาลสมัยแห่งราชอาณาจักรโยนกบุรีศรีช้างแสนถูกกองทัพเจ้าคำฟ้า หรือขุนเสียขวัญฟ้า แห่งอาณาจักรเมายกมาตีจนพ่ายแพ้ ด้วยการนำของพระเจ้าไชยศิริแห่งเมืองไชยปราการได้เผาบ้านเมืองก่อนอพยพกองทัพประชาราษฎรขอบขันธ์สีมา ผ่านเข้ามาในเขตเมืองวัง และพักขบวนทัพ ณ เขาดอยด้วน ก่อนจะอพยพประชาราษฎรล่วงไปถึงเมืองแปบ ( เมืองกำแพงเพชร ) ในขณะนั้น กลุ่มคนในขบวนอพยพดังกล่าวจำนวนหนึ่งได้แยกตัวออกมาตั้งบ้านสร้างเมืองอยู่ ณ เมืองวัง บริเวณแถบต้นแม่น้ำวัง อันเป็นแหล่งพื้นที่อันอุดมสงบสมบูรณ์ โดยการนำของ เจ้าพ่อพะยาวัง ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาในอดีตเกิดภาวะสงครามขึ้นระหว่างพม่า กับล้านนา ทำให้ผู้คนต่างหนีภัยไปในทิศทางต่างๆ จนกลายเป็นสภาพเมืองร้าง จนถึงช่วงระหว่าง ปี พ.ศ. ๒๓๗๓ เมืองวังกลับคืนสู่สภาพความเป็นชุมชนเมือง อีกครั้งหนึ่ง หลังจากพม่าสิ้นอำนาจการปกครอง ในสมัยพระเจ้ากาวิละสามารถขับไล่พม่าได้สำเร็จ
ปี พ.ศ. ๒๔๓๕ มีการแบ่งการปกครอง เป็นแบบระบบภูมิภาค และระบบเทศาภิบาล เมืองวังเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง โดยส่วนราชการที่ดำเนินการบันทึกเป็นชื่อตำบลวังเหนือ ชื่อเมืองวังจึงเรียกเป็นวังเหนือมาจนปัจจุบัน
ปี พ.ศ. ๒๔๘๑ ตำบลวังเหนือได้รับการยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ มีการเปิดที่ว่าการกิ่งอำเภอวังเหนือครั้งแรกเมื่อ ๑๕ พฤษภาคม ๒๔๘๑
ปี พ.ศ. ๒๕๐๐ กิ่งอำเภอวังเหนือได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอวังเหนือ ขึ้นกับจังหวัดลำปาง
ปี พ.ศ. ๒๕๔๒ มีการจัดแบ่งเขตการปกครองเป็นรูปแบบเทศบาล และ องค์การบริหารส่วนตำบล โดยมีเทศบาลตำบลวังเหนือ:[1]เป็นศูนย์กลางและเป็นเทศบาลแห่งแรกของอำเภอวังเหนือที่ได้จัดตั้งขึ้นจนถึงปัจจุบัน
[แก้] อาณาเขตติดต่อ
- ทิศใต้ ติดกับ อำเภอแจ้ห่ม อำเภองาว อำเภอเมืองปาน
- ทิศเหนือ ติดกับ อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
- ทิศตะวันออก ติดขนานกับอำเภอเมืองพะเยา และอำเภอแม่ใจ
- ทิศตะวันตก ติดขนานกับอำเภอเวียงปาเป้า จังหวัดเชียงราย
[แก้] การปกครอง
อำเภอวังเหนือแบ่งการปกครองออกเป็น 8 องค์การบริหารส่วนตำบล 2 เทศบาลตำบล ดังต่อไปนี้
- เทศบาลตำบลวังเหนือ
- เทศบาลตำบลบ้านใหม่
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังเหนือ
- องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งฮั้ว
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังใต้
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังแก้ว
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังทอง
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังทรายคำ
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังซ้าย
- องค์การบริหารส่วนตำบลร่องเคาะ
|
|
|---|
| เมืองลำปาง · แม่เมาะ · เกาะคา · เสริมงาม · งาว · แจ้ห่ม · วังเหนือ · เถิน · แม่พริก · แม่ทะ · สบปราบ · ห้างฉัตร · เมืองปาน |
