หน้าบัน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

หน้าบัน (ภาษาอังกฤษ: Tympanum) คือบริเวณครึ่งวงกลมหรือเกือบสามเหลี่ยมเหนือประตูทางเข้าที่อยู่ระหว่างทับหลังและโค้ง (arch) ^[1] ซึ่งจะมีรูปสลักตกแต่งหรือเครื่องตกแต่งอื่นๆ ^[2]

สถาปัตยกรรมเกือบทุกแบบจะมีองค์ประกอบนี้ ^[3] ผู้คิดค้นการสร้างหน้าบันเป็นคือชาวอียิปต์โบราณประมาณ 300 ปีก่อนคริสต์ศักราช ต่อมาก็ปรากฏในสถาปัตยกรรมกรีก สถาปัตยกรรมของคริสต์ศาสนา และ สถาปัตยกรรมของศาสนาอิสลาม^[4]

เนื้อหา 1 หน้าบันในพุทธศาสนสถาน 2 หน้าบันในคริสต์ศาสนสถาน 3 ข้อมูลเพิ่มเติม 4 สมุดภาพ 5 อ้างอิง 6 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] หน้าบันในพุทธศาสนสถาน

หน้าบัน คือ “องค์ประกอบอาคารที่ใช้อิฐหรือไม้ ก่อหรือปิดทับบริเวณส่วนที่เป็นโพรงของโครงจั่วหลังคา เพื่อป้องกันไม่ให้แดดหรือฝนสาดเข้าไปภายในอาคาร นิยมแกะสลักหรือปั้นปูนประดับตกแต่ง” ^[5]

[แก้] หน้าบันในคริสต์ศาสนสถาน

หน้าบันของกรีกหรือคริสต์ศาสนสถานจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับศาสนา ^[6] ล้อมรอบด้วยแถบรูปแกะสลักที่เรียกว่าอาร์ชิโวลท์ (archivolt) ^[7]

หัวเรื่องบางหัวเรื่องที่นิยมตกแต่งด้านหน้าวัดคริสต์ศาสนาก็มี

• การตัดสินครั้งสุดท้าย (Last Judgment) เช่นที่ มหาวิหารอาเมียง ประเทศฝรั่งเศส
• พระเยซูผู้ทรงเดชานุภาพ (Christ in Glory) เช่นที่ มหาวิหารโรเชสเตอร์ (Rochester Cathedral) อังกฤษ
• การนำร่างพระเยซูลงจากกางเขน (Deposition from the Cross) เช่นงานของนิโคลา พิซาโน (Nicola Pisano) หน้ามหาวิหารเซียนนา (Sienna Duomo) ประเทศอิตาลี
• ประวัติพระแม่มารี หรือ นักบุญ เช่นที่มหาวิหารโทลีโด (Cathedral of Toledo) ประเทศสเปน

[แก้] ข้อมูลเพิ่มเติม

• แผนผังมหาวิหาร
• สถาปัตยกรรมกอธิค
• มหาวิหาร

[แก้] สมุดภาพ

การตกแต่งหน้าบัน วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร	หน้าบันอายุ 2000 ปีที่ตึกแพนเธียน ที่โรม ประเทศอิตาลี	หน้าบันและแถบแกะสลักรอบ ที่มหาวิหารสราสเบิร์ก (Strasbourg Cathedral) ประเทศฝรั่งเศส	วัดเซ็นต์โจเซฟ ที่แคลมองต์เฟอร์รอนด์ (Saint Joseph church, Clermont-Ferrand) ประเทศฝรั่งเศส	ฉากจากประวัติของ นักบุญปีเตอร์ และ พระแม่มารี ที่วัดเซ็นต์ปีเตอร์ เมืองวิโตเรีย-กาสเตส์ (Vitoria-Gasteiz) ประเทศสเปน
เถาเจสสี (Tree of Jesse) ที่มหาวิหารโบเวส์ (Beauvais Cathedral) ประเทศฝรั่งเศส	พระเยซูและพระแม่มารีที่มหาวิหารลาออง (Cathédrale Notre-Dame de Laon) ประเทศฝรั่งเศส	การตัดสินครั้งสุดท้าย มหาวิหารอาเมียง ประเทศฝรั่งเศส	การตัดสินครั้งสุดท้าย มหาวิหารคองค์ (Abbatiale Sainte-Foy de Conques) ประเทศฝรั่งเศส	มหาวิหารเวิมส์ ประเทศเยอรมนี
พระธรรมปฐมกาลหน้ามหาวิหารอุลม (Ulm Münster) ประเทศเยอรมนี	มหาวิหารอาซิซิ (Cathedral of Assisi) อาซิซิ

[แก้] อ้างอิง

1. ^ Glossary - Tympanum. Architecture of the Indian Subcontinent. เรียกข้อมูลวันที่ 2007-06-28
2. ^ Glossary of Medieval Art and Architecture - tympanum. University of Pittsburgh. เรียกข้อมูลวันที่ 2007-06-23
3. ^ Illustrated Architecture Dictionary - Tympanum. freenet.buffalo.edu. เรียกข้อมูลวันที่ 2007-06-25
4. ^ Donald Routledge Hill (1996) , "Engineering", in Roshdi Rashed, Encyclopedia of the History of Arabic Science, Vol. 3, p. 751-795 [769].
5. ^ หน้าบัน. www.elearning.su.ac.th. เรียกข้อมูลวันที่ 2008-01-16 ความหมายของรองศาสตราจารย์สมคิด จิระทัศนกุล
6. ^ Tympanum. www.OntarioArchitecture.com. เรียกข้อมูลวันที่ 2007-06-25
7. ^ Glossary of Medieval Art and Architecture - archivolt. University of Pittsburgh. เรียกข้อมูลวันที่ 2007-06-23

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• Sculpted tympanums Chartres Cathedral, West Front, Central Portal (การตัดสินครั้งสุดท้าย มหาวิหารชาร์ทร)
• Tympanum of the last Judgment - western portal of the abbey-church of Saint Foy (การตัดสินครั้งสุดท้าย แอบบีซองฟอย คองค์)