ราชาธิปไตย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ราชาธิปไตย (monarchy) เป็นระบอบการปกครองที่พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขของรัฐ ซึ่งได้อำนาจปกครองโดยการสืบราชสมบัติ ลักษณะที่ทำให้ระบอบราชาธิปไตยแตกต่างจากระบอบสาธารณรัฐคือ พระมหากษัตริย์ทรงครองแผ่นดินเป็นประมุขตลอดพระชนชีพ ส่วนในสาธารณรัฐ ประมุขของรัฐ (ซึ่งมักเรียกว่าประธานาธิบดี) โดยปกติแล้วมีที่มาจากการเลือกตั้ง และทำหน้าที่อยู่ในช่วงในเวลาที่แน่นอน เช่น 4 ปี 6 ปี เป็นต้น

โดยทั่วไป กษัตริย์มักจะครองตำแหน่งของเขาตลอดชีวิต และส่งต่ออำนาจของเขาให้กับลูกหรือครอบครัวของเขาเมื่อเขาเสียชีวิต ในระบอบสาธารณรัฐ ประมุขของรัฐมักจะมาจากการเลือกตั้งและมีกำหนดวาระ แต่ประมุขบางรัฐก็อาจจะครองตำแหน่งตลอดชีวิต หลังจากที่เขาลงจากอำนาจแล้วก็จะต้องมีการเลือกตั้งผู้ที่จะทำหน้าที่สืบทอดตำแหน่ง ปัจจุบันมีราชวงศ์ 31 ราชวงศ์ครอบครองดินแดนทั้งหมด 45 ดินแดนในโลก

คำว่าราชาธิปไตยนั้นอาจหมายถึงกลุ่มคน (โดยเฉพาะราชวงศ์) และองค์กรที่รวมตัวกันเป็นสถาบันกษัตริย์ ทุกวันนี้ อำนาจของกษัตริย์นั้นแตกต่างกันไปตามประเทศ ในระบอบการปกครองประชาธิปไตยแบบมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขนั้น อำนาจสูงสุดของประเทศจะถือว่าอยู่ที่กษัตริย์ แต่อำนาจที่แท้จริงนั้นจะอยู่ที่ประชาชน กษัตริย์มักจะทำหน้าที่ในงานพิธีต่างๆ กษัตริย์หลายคนถูกสถาปนาขึ้นตามจารีตประเพณีหรือตามประมวลกฎหมายเพื่อไม่ให้มีอำนาจทางการเมืองอย่างแท้จริง ในบางประเทศกษัตริย์อาจมีอำนาจอยู่บ้าง แต่ก็ถูกจำกัดไว้ด้วยความเห็นของประชาชนหรือบรรทัดฐานของกษัตริย์คนก่อน ในบางประเทศ กษัตริย์มีอำนาจมากและอาจใช้อำนาจได้อย่างไร้ขอบเขต อย่างไรก็ตาม ระบอบกษัตริย์ส่วนใหญ่ในทุกวันนี้ต้องอยู่ใต้กฎหมายมากกว่าจะทำตามอำเภอใจได้

ราชาธิปไตยเป็นหนึ่งในระบอบการปกครองที่เก่าแก่ที่สุด ซึ่งสืบทอดมาจากระบบการปกครองแบบมีหัวหน้าเผ่า กษัตริย์บางคนอาจอ้างว่าตัวเองได้สิทธิอันศักสิทธิ์จากพระเจ้าให้มาปกครองประเทศตามความปรารถนาของพระเจ้า หรือบางคนอาจอ้างว่าตัวเองเป็นพระเจ้ากลับชาติมาเกิด กษัตริย์อาจมาจากการเลือกตั้ง (ซึ่งอาจเลือกโดยคณะบุคคลที่เป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง เช่นในรัฐเผ่าเยอรมัน หรือโดยคนกลุ่มเล็กๆ เช่น จักรวรรดิโรมันศักดิ์สิทธิ์ในอดีต มาเลเซีย และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ หรืออาจจะมาจากการสืบทอดอำนาจ หรืออาจมาจากการแย่งชิงบัลลังก์ หรืออาจจะเกิดจากหลายๆวิธีรวมกัน) ในปัจจุบันนี้ ระบอบราชาธิปไตยอาจถูกยกเลิกได้หากไม่ได้รับการยอมรับว่ามีความศักดิ์สิทธิ์อีกต่อไป

ตั้งแต่ ค.ศ. 1800 ระบอบประชาธิปไตยส่วนใหญ่ได้ถูกยกเลิกเรื่องจากการแบ่งแยกหรือการรวมดินแดนหรือการเปลี่ยนเป็นสาธารณรัฐ ประเทศที่ยังใช้ใช้ราชาธิปไตยอยู่ในปัจจุบันมักจะเป็นประเทศที่ใช้ระบอบประชาธิปไตยแบบมีกษัตริย์เป็นประมุข มีประเทศบางประเทศที่ยังใช้ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เช่น บรูไน โอมาน กาตาร์ ซาอุดิอาระเบีย สวาซิแลนด์ และ นครรัฐวาติกัน

[แก้] การล่มสลายของราชาธิปไตย

ราชาธิปไตยอาจถึงจุดจบได้หลายวิธีด้วยกัน เช่น อาจจะมีการปฏิวัติโค่นล้มราชวงศ์เกิดขึ้น หรืออย่างในอิตาลีหรือกรีซ ประชาชนลงประชามติตั้งสาธารณรัฐทำให้ราชาธิปไตยถึงจุดสิ้นสุด ในบางกรณี เช่นในอังกฤษและสเปน ราชาธิปไตยถูกโค่นล้มลงหรือได้รับการฟื้นฟูขึ้นใหม่ในภายหลัง หลังจากที่นโปเลียนที่ 1 ประกาศสละราชสมบัติ ชาวฝรั่งเศสได้ฟื้นฟูราชวงศ์บูร์บงขึ้นมาใหม่หลังจากถูกสาธารณรัฐของนโปเลียนยกเลิกไป

[แก้] ดูเพิ่ม

• ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
• ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
• ระบอบประชาธิปไตยแบบมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

ราชาธิปไตย เป็นบทความเกี่ยวกับ การเมือง การปกครอง หรือ กฎหมาย ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ ราชาธิปไตย ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ