ประโยค ๑-๒

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ปกหนังสืออันเป็นที่คุ้นตาของนักเรียนบาลี "ธมฺมปทฏฐกถา" หนึ่งในหลักสูตรวิชาแปลมคธเป็นไทยในชั้นประโยค ๑-๒ จัดพิมพ์โดยคณะกรรมการแผนกตำรา มหามกุฏราชวิทยาลัย

ประโยค ๑-๒ เป็นระดับชั้นเริ่มต้นการศึกษาแผนกบาลีของคณะสงฆ์ไทย เป็นระดับชั้นที่พระสงฆ์สามเณรผู้เรียน ต้องทำความเข้าใจและศึกษาไวยากรณ์บาลี และฝึกการแปลภาษามคธในระดับให้เข้าใจพอแปลภาษาบาลีเริ่มต้นได้

ในอดีตชั้นเริ่มต้นในการสอบไล่เปรียญนั้นจะเริ่มแต่ชั้นเปรียญธรรม ๓ ประโยคขึ้นไป โดยการสอบไล่ประโยค ๑-๒ นี้ยังไม่ถือว่าผู้สอบได้เป็นเปรียญ และไม่สามารถเก็บประโยคชั้นที่สอบได้ เอาไว้สอบในปีต่อไปได้ แต่เมื่อเปลี่ยนการสอบไล่บาลีมาเป็นแบบข้อเขียน ก็เริ่มมีการจัดสอบเก็บประโยคนี้ขึ้น เพื่อเป็นการแบ่งเนื้อหาในการเรียนการสอนให้ไม่ยากและหนักเกินไป

ในชั้นนี้ ผู้สอบได้จะยังไม่ได้เข้ารับพระราชทานสมณศักดิ์พัดยศทรงตั้งเป็นเปรียญ แต่ในอดีตนั้นสมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาอิศรสุนทร ทรงเคยรับพระราชภาระอุปถัมภ์ผู้สอบผ่านในชั้นนี้ โดยมีการถวายพัด ไตรจีวร ให้แก่ผู้สอบได้เป็นกำลังใจ เรียกกันในสมัยนั้นว่า "เปรียญวังหน้า" ซึ่งปัจจุบันไม่มีแล้ว^[1]

ปัจจุบันผู้สอบได้ประโยค ๑-๒ จะได้รับใบ "วุฒิบัตร" รับรองจากแม่กองบาลีสนามหลวง ซึ่งต่างจากผู้สอบได้ในชั้น ป.ธ. ๓ ขึ้นไปที่จะได้รับ "ประกาศนียบัตร" เพราะได้รับการตั้งเป็นเปรียญแล้ว

เนื้อหา

1 หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมบาลีในชั้นประโยค ๑-๒
- 1.1 วิชาแปลมคธเป็นไทย
  - 1.1.1 การศึกษาวิชาแปลมคธเป็นไทย
  - 1.1.2 การสอบไล่วิชาแปลมคธเป็นไทย
- 1.2 วิชาบาลีไวยากรณ์
2 หลักเกณฑ์ของผู้มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นประโยค ๑-๒
3 ผู้สอบไล่ได้ประโยค ๑-๒
4 ดูเพิ่ม
5 อ้างอิง
6 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมบาลีในชั้นประโยค ๑-๒

ในชั้นนี้ แม่กองบาลีสนามหลวง กำหนดวิชาในการศึกษาไว้ ๒ วิชา คือ

[แก้] วิชาแปลมคธเป็นไทย

วิชาแปลมคธเป็นไทย คือ วิชาแปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทย ในชั้นนี้กำหนดเป็น แปลโดยพยัญชนะและอรรถ โดยให้ฝึกการแปลภาษาบาลีจากหนังสือ ธมฺมปทฏฐกถา ^[1]

[แก้] การศึกษาวิชาแปลมคธเป็นไทย

ใช้หนังสืออรรถกถาธรรมบท ๔ เล่ม คือ

^[2]

ธมฺมปทฏฺฐกถา (ปฐโม ภาโค - ภาคหนึ่ง)
ธมฺมปทฏฺฐกถา (ทุติโย ภาโค - ภาคสอง)
ธมฺมปทฏฺฐกถา (ตติโย ภาโค - ภาคสาม)
ธมฺมปทฏฺฐกถา (จตุตฺโถ ภาโค - ภาคสี่)

[แก้] การสอบไล่วิชาแปลมคธเป็นไทย

แบ่งข้อสอบในวิชานี้ออกเป็น 2 ชั้นคือ

แปลโดยพยัญชนะ

แปลโดยอรรถะ

การตรวจข้อสอบ กำหนดจากเกณฑ์การทำข้อสอบผิด หากผิดมากกว่า 18 คะแนนขึ้นไป ถือว่าตกในวิชานี้

ผิดศัพท์ แปลผิดคำศัพท์ ปรับผิด 2 คะแนน
ผิดสัมพันธ์ ปรับผิด 3 คะแนน
ผิดประโยค แปลเรียงรูปประโยคผิด ประธานและกรรมไม่สอดคล้องกัน ปรับผิด 6 คะแนน (หากผิด 2 ประโยค ถือว่าตก)^[3]

[แก้] วิชาบาลีไวยากรณ์

ใช้หลักสูตรหนังสือบาลีไวยากรณ์ ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส จำนวน ๔ เล่ม คือ

นาม - อัพยยศัพท์
อาขยาต - กิตก์
สมาส - ตัทธิต
สมัญญาภิธาน - สนธิ

การสอบในวิชานี้จะเน้นการจำเป็นหลัก

กล่าวคือ ผู้เรียนประโยค ๑-๒ ต้องท่องหนังสือทั้ง ๔ เล่มให้ได้จึงสามารถสอบวิชานี้ผ่านได้

[แก้] หลักเกณฑ์ของผู้มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นประโยค ๑-๒

พระภิกษุสามเณรที่มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นประโยค ๑-๒ นี้ ต้องสอบไล่ได้ นักธรรมตรี ก่อนจึงจะมีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นนี้ได้

[แก้] ผู้สอบไล่ได้ประโยค ๑-๒

พระภิกษุ สามเณรผู้สอบไล่ได้ในชั้นนี้จะได้รับวุฒิบัตร รับรองจากแม่กองบาลีสนามหลวง โดยมีการจัดพิธีมอบวุฒิบัตรอย่างสมเกียรติ เพื่อเป็นการถวายกำลังใจ

[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] อ้างอิง

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลบาลีประโยค ๑-๒ ถึง ๙ .จากบาลีดอตเน็ต

สนามหลวงแผนกบาลี	เปรียญธรรม
	หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี
เปรียญตรี	ประโยค ๑-๒ · เปรียญธรรม ๓ ประโยค ·
เปรียญโท	เปรียญธรรม ๔ ประโยค · เปรียญธรรม ๕ ประโยค · เปรียญธรรม ๖ ประโยค ·
เปรียญเอก	เปรียญธรรม ๗ ประโยค · เปรียญธรรม ๘ ประโยค · เปรียญธรรม ๙ ประโยค ·