Umowa rachunku bankowego
Z Wikipedii
Umowa rachunku bankowego – jest to umowa, przez którą jedna z jej stron – bank zobowiązuje się na czas określony lub nieokreślony, że będzie przechowywała środki pieniężne drugiej strony – posiadacza rachunku bankowego; umowa może też stanowić, że bank będzie wykonywał na zlecenie posiadacza rachunku rozliczenia pieniężne.
umowa sprzedaży • umowa zamiany • umowa dostawy • umowa kontraktacji • umowa o dzieło • umowa o roboty budowlane • umowa najmu • umowa leasingu • umowa użyczenia • umowa pożyczki • umowa rachunku bankowego • umowa zlecenia • umowa agencyjna • umowa komisu • umowa przewozu • umowa spedycji • umowa ubezpieczenia • umowa przechowania • umowa składu • umowa spółki • umowa poręczenia • umowa darowizny • umowa renty • umowa o dożywocie
Wyróżniamy następujące rodzaje rachunków bankowych:
1. rachunki rozliczeniowe:
a) bieżące
b) pomocnicze
2. rachunki lokat terminowych
3. rachunki oszczędnościowe:
a) r.o. a’vista – są to rachunki, na które można wpłacać środki w każdym czasie i wypłacać na każde żądanie
b) r. oszczędnościowo – rozliczeniowe (ROR), zwane kontami osobistymi.
c) r. terminowych lokat oszczędnościowych
d) r. powiernicze.
Rachunki rozliczeniowe określone w pkt. 1. i rachunki lokat terminowych określonych w pkt. 2. mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób prawnych
- ułomnych osób prawnych
- osób fizycznych będących przedsiębiorcami.
R.o. wymienione w pkt. 3. mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób fizycznych
- szkolnych kas oszczędnościowych
- pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
Posiadacz r.b. może swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku. Swoboda dyspozycji kończy się z chwilą zajęcia rachunku w związku z egzekucją sądową lub administracyjną prowadzoną przeciwko jego posiadaczowi.
Rachunek rozliczeniowy bieżący (pkt 1. a) - służy on przedsiębiorcom oraz innym osobom prawnym i uł.os.pr. do dokonywania rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą oraz (dla tych, którzy nie są przedsiębiorcami) z inną ich działalnością ustawową. Można posiadać kilka rachunków bieżących w różnych bankach.
Rachunek pomocniczy (pkt 1.b) służy on do gromadzenia środków pieniężnych i dokonywania rozliczeń pieniężnych związanych z działalnością wyodrębnionej jednostki organizacyjnej osoby prawnej lub uł.os.pr. – oddziału, filii, zakładu, hurtowni itp. Rachunek pomocniczy może być prowadzony w tym samym banku, w którym jest prowadzony rachunek bieżący lub w innym banku.
Rachunki oszczędnościowe.
Ustawa Prawo bankowe normuje przywilej dla posiadaczy r.o. Polega ona na tym, że środki pieniężne znajdujące się na r.o. jednej osoby niezależnie od liczby zawartych umów są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytłu wykonawczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.
Wypłaty z r.o. na wypadek śmierci posiadacza.
Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach pieniężnych oszczędnościowych bank jest zobowiązany wypłacić w przypadku śmierci posiadacza w następujący sposób: kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza (również nagrobek) – osobie, która przedłoży w banku oryginały rachunków stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów na urządzenie pogrzebu posiadacza, przy czym koszty te nie powinny przekroczyć kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Środki pieniężne wypłacone na koszty pogrzeby z rachunku zmarłego posiadacza nie wchodzą do spadku posiadacza (składcy). Bank sprawdza czy istnieje firma, która fakturę wystawiła i czy za pochówek posiadacza tyle zapłacono. Bank ma obowiązek wypłacić kwotę równą wpłatom na rachunki dokonanych przez organ wypłacający świadczenie z ubezpieczenia lub zabezpieczenia hipotecznego, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunku. W/w organy wskazują we wniosku wysokość świadczenia, dane osoby fizycznej i nr rachunku bankowego, na który wpłata została dokonana. Bank jest zwolniony od wypłaty tej kwoty w części lub w całości, jeżeli przed otrzymaniem wniosku wypłacił ją innym uprawnionym podmiotom. Bank powinien zawiadomić organ o dokonanej wcześniej wypłacie i wskazać osobę, której wypłacił środki z rachunku.
Dyspozycja wkładem na rachunku na wypadek śmierci.
Posiadacz rachunku może polecić bankowi, alby po jego śmierci wypłacił wskazanym osobom kwoty określone w tej dyspozycji. Wskazanie osób uprawnionych do wypłaty po śmierci posiadacza może obejmować tylko krąg następujących osób: małżonka, wstępnych, zstępnych lub rodzeństwo. Kwota dyspozycji nie może jednak przekroczyć 20-krotnego średniego miesięcznego wynagrodzenia, ogłaszanego przez prezesa GUS za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza. Jeżeli posiadacz wydał więcej niż jedna dyspozycję, a łącza ich su-ma przekroczyła ten limit, dyspozycja późniejsza ma pierwszeństwo przed wcześniejszą. Kwoty wypłacone do wysokości dyspozycji, nieprzekraczające w/w limitu nie wchodzą do spadku po posiadaczu. Jeżeli uprawnione osoby uzyskały kwotę wyższą od w/w limitu, są one zobowiązanie do ich zwrotu ponad limit spadkobiercom posiadacza.
Rachunek oszczędnościowy małoletniego.
Małoletni może być posiadaczem rachunku oszczędnościowego, jednak umowę zawiera przedstawiciel ustawowy małoletniego. Po ukończeniu 13 roku życia małoletni może dysponować wkładem zgromadzonym na jego rachunku, o ile nie sprzeciwi się temu jego przedstawiciel ustawowy.
Rachunki wspólne. Mogą być prowadzone:
- dla kilku osób fizycznych – jeżeli z umowy r.b. nie wynika nic innego, rachunek wspólny jest r. rozłącznym, tzn, że każdy posiadać może bez ograniczeń dysponować środkami na rachunku. Może też wypowiedzieć umowę ze skutkiem dla pozostałych. Współposiadacze odpowiadają względem banku solidarnie, w przypadku, gdy na rachunku powstanie tzw. de-bet (zadłużenie rachunku);
- dla kilku jednostek samorządu terytorialnego – mogą być otwierane wyłącznie dla realizacji publicznych zadań, w szczególności jeżeli zadania są współfinansowane środków unijnych.
Umowa rachunku bankowego.
Jest uregulowana w KC i Pb. Zgodnie z art. 725 KC; na mocy umowy r.b. bank zobowiązuje się względem posiadacza do przechowywania zgromadzonych na rachunku posiadacza środków pieniężnych, a w przypadku, gdy umowa tak stanowi, także do dokonywania rozliczeń pieniężnych. Umowa r.b. jest umową:
- dwustronnie zobowiązującą, z przewagą obowiązków banku,
- kauzalną,
- konsensualną,
- jednostronnie podmiotowo kwalifikowaną,
- może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony.
Elementy umowy r.b. określone są w Pb. Zaliczamy tu:
- określenie stron umowy (bank i osoba fizyczna lub prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej),
- rodzaj otwieranego rachunku,
- waluta rachunku – rachunki mogą być prowadzone w polskich złotych lub w walucie obcej,
- czas trwania umowy – umowa r.b. może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony,
- jeżeli strony zastrzegają w umowie oprocentowanie środków pieniężnych, to powinna być określona wysokość tego oprocentowania, a jeżeli jest to oprocentowanie zmienne, to także przesłanki dopuszczalności zmiany stopy procentowej,
- powinny być określone terminy wypłaty odsetek oraz postawienia ich do dyspozycji posiadacza lub kapitalizacji odsetek. Kapitalizacja odsetek oznacza doliczenie do kapitału pierwotnego odsetek naliczonych za okres wskazany w umowie i liczenia kolejnych odsetek od tej kwoty powiększonej;
- wysokość prowizji i opłat za czynności związane z wykonywa-nie umowy oraz tryb ich zmiany przez bank,
- formy i zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji – to postanowienie zawierane jest tylko w umowach rachunków rozliczeniowych, tj. bieżących, pomocniczych i RORach,
- przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy – na piśmie, za-zwyczaj pod rygorem nieważności (aneks),
- przesłanki i tryb rozwiązania umowy r.b. – umowa zawarta na czas określony - wygasa po upływie okresu na jaki została zawarta, chyba, że w umowie zastrzeżono, że może przedłużyć się ona na kolejny taki sam okres; umowa zawarta na czas nieokreślony – każda ze stron może ją rozwiązać za uprzednim okresem wypowiedzenia w umowie określonym, z tym jednak, że bank może wypowiedzieć umowę r.b. tylko z ważnych powodów, w szczególności, gdy posiadacz popełnił przestępstwo związane z prowadzonym na jego rzecz rachunkiem bankowym, np. sfałszował dokument czeku, przelewu itp.,
- zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku – to postanowienie zawarte jest tylko w umowach dotyczących rachunków rozliczeniowych.
Charakter prawny regulaminu bankowego.
Zgodnie z KC regulamin bankowy jest rodzajem wzorca umownego. Bank uprawniony jest jako jedna ze stron stosunku umownego do opracowania postanowień regulaminu. Regulamin jest elementem stosunku umownego. Nie ma charakteru normatywnego. Umo-wa+Regulamin=Stosunek umowny. W umowie zawierane są elementy indywidualizujące dany stosunek prawny. Elementy umowy mogą być przedmiotem negocjacji między stronami, np. wysokość oprocentowania środków na r.b., oprocentowanie kredytu. Postanowienia regulaminu dotyczą wszystkich stosunków prawnych danego rodzaju, np. wszystkich terminowych lokat oszczędnościowych, wszystkich kredytów na finansowanie działalności gospodarczej, wszystkich rachunków rozliczeniowych dla przedsiębiorców, RO-Rów. Postanowienia regulaminu nie mogą być negocjowane między stronami. Regulamin wiąże stronę, jeżeli został jej doręczony w chwili zawarcia umowy. W przypadku, gdy ten sam problem uregulowany jest w regulaminie i w umowie a postanowienia ich są sprzeczne – strony związanie są postanowieniami umowy.
Źródła
USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe