Umowa poręczenia
Z Wikipedii
Umowa poręczenia – umowa cywilnoprawna, przez którą jedna strona – poręczyciel - zobowiązuje się wobec wierzyciela, że wykona zobowiązanie dłużnika, gdyby ten ostatni sam go nie wykonał.
Spis treści |
[edytuj] Treść i forma umowy
Pod rygorem nieważności KC wymaga formy pisemnej dla oświadczenia poręczyciela. Oświadczenie dłużnika nie wymaga szczególnej formy. Oświadczenie poręczyciela musi koniecznie wskazywać osobę dłużnika głównego i dług główny. Dopuszczalne jest zastrzeżenie warunku.
[edytuj] Odpowiedzialność poręczyciela
Poręczyciel odpowiada względem wierzyciela jak współdłużnik solidarny dłużnika głównego, o ile w umowa poręczenia nie formułuje odmiennych przesłanek odpowiedzialności poręczyciela (w postaci np. bezskuteczności egzekucji z majątku dłużnika czy bezskutecznego wezwania dłużnika do wykonania zobowiązania).
O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny rozmiar zobowiązania głównego (każdoczesny – a więc poręczyciel odpowiada nie tylko za dług pierwotny ale także i za wszelkie prawne skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania głównego); nie zwiększa się zakres odpowiedzialności poręczyciela, jeśli zobowiązanie dłużnika zwiększy się na podstawie umowy zawartej z wierzycielem po udzielnie poręczenia. Jeśli jednak taka umowa zmniejszy zobowiązanie główne, zmniejszy się również zakres odpowiedzialności poręczyciela. Skutków takich nie wywiera redukcja długu głównego w wyniku układu zawartego przez dłużnika i wierzycieli w postępowaniu upadłościowym. Umowne ograniczenie odpowiedzialności. Zakres odpowiedzialności poręczyciela może być ograniczony mocą postanowień umowy poręczenia.
[edytuj] Przedmiot poręczenia
Przedmiotem poręczenia przedmiot zobowiązania głównego mogą być świadczenia nie tylko pieniężne, ale ta także np. osobiste; w takim wypadku poręczenie obejmuje ewentualne odszkodowanie należne z tytułu niewykonania zobowiązania. Poręczenie może być ograniczone do części zobowiązania głównego lub do oznaczonej wysokości. Może być także ograniczone co do czasu trwania odpowiedzialności wierzyciela. Poręczenie zobowiązania przyszłego. Poręcznie może dotyczyć zobowiązania przyszłego, ale ustawodawca uzależnia ważność takiego poręczenia d tego, czy poręczyciel z góry określił wielkość, do jakiej będzie odpowiadał (w przeciwnym razie istniałoby zbyt duże ryzyko dla poręczyciela, który jeszcze nie zna wielkości długu). Poza tym poręczenie za dług przyszły powinno być ograniczone co do czasu trwania odpowiedzialności poręczyciela, a jeśli jest bezterminowe, to może być odwołane jeszcze przed powstaniem długu.
[edytuj] Akcesoryjność
Poręczenie jest akcesoryjne. Poręczyciel nie odpowiada, gdy zobowiązanie dłużnika wygasło lub jest nieważne. Jeśli dług główny jest długiem osoby, która nie mogła się zobowiązać z powodu braku zdolności do czynności prawnych, poręczyciel odpowiada jak dłużnik główny (jego zobowiązanie traci atrybut akcesoryjności), o ile w chwili zawierania umowy wiedział o braku zdolności dłużnika lub mógł się o nim z łatwością dowiedzieć.
Przyujmuje się, choć nie bez wątpliwości, że udzielenie poręczenia za dług niezaskarżalny jest niedopuszczalne. Z czysto pragmatycznego punktu widzenia z całą pewnością nie ma to sensu, bo wierzyciel nie mógłby na jego podstawie uzyskać zaspokojenia z majątku poręczyciela.
Gdy termin płatności długu głównego nie jest oznaczony albo zależy od wypowiedzenia, poręczyciel może, po upływie określonego ustawą terminu, żądać, aby wierzyciel doprowadził do wygaśnięcia zobowiązania głównego. Jeśli wierzyciel nie spełni żądania, zobowiązanie poręczyciela wygaśnie mimo trwania zobowiązani głównego.
[edytuj] Wygaśniecie poręczenia
Poręcznie wygasa z chwilą wygaśnięcia długu głównego, z chwila jego przejęcia, jeśli poręczyciel nie wyraził zgody na dalsze trwanie zabezpieczenia (chronimy interes poręczyciela, któremu, ze względu na regres in spe, nie jest obojętna osoba dłużnika; z tego powodu dla rwania poręczenia nie stanowi przeszkody przelew wierzytelności), z chwilą odwołania poręczenia (możliwe w przypadku bezterminowego poręczenia za dług przyszły)oraz z innych powodów określonych w umowie i wynikających z ogólnych przepisów KC o wygaśnięciu zobowiązania.
[edytuj] Wymagalność świadczenia poręczyciela
Świadczenie poręczyciela staje się wymagalne w chwili, gdy dłużnik główny popadnie w zwłokę z wykonaniem swojego zobowiązania (poręczyciela trzeba o tej zwłoce zawiadomić [np. 880 KC] i to jak najszybciej, w przeciwnym wypadku wierzyciel ponosi odpowiedzialność za poniesiona przezeń szkodę wynikłą z opóźnienia w podobnym zawiadomieniu, np. za konieczność spłacenia odsetek, bez których mogło się obejść, gdyby wierzyciel nie zwlekał z zawiadomieniem [471 KC]). Od tego momentu może być od razu pozwany (sam lub z dłużnikiem główny) o wykonanie całości lub części zobowiązania.
[edytuj] Zarzuty poręczyciela
Poręczycielowi służą:
- wszelkie zarzuty (peremptoryjne i dylatoryjne), jakie może podnieść dłużnik główny oraz te, których dłużnik po udzieleniu poręczenia się zrzekł lub z których nie może skorzystać w związku z uznaniem roszczenia wierzyciela. Jeśli dłużnikiem głównym (dłużnikami głównymi) stał się spadkobierca, zapisobierca lub nabywca spadku (spadkobiercy, zapisobiercy, nabywcy spadku), poręczycielowi nie służą zarzuty związane z ograniczeniem odpowiedzialności przewidzianym dla niego (nich) przez prawo spadkowe.
- wszelkie zarzuty osobiste.
[edytuj] Zaspokojenie wierzyciela
Zaspokojenie wierzyciela przez poręczyciela ma dwa zasadnicze skutki:
- poręczyciel zostaje zwolniony z obowiązania wobec wierzyciela (dłużnik główny również, ale dług główny nie przepada);
- poręczyciel wstępuje z mocy ustawy w prawa zaspokojonego wierzyciela (z tym, że jeśli dłużnik główny mimo zawiadomienia nie brał udziału w sprawie między wierzycielem a poręczycielem, nie może podnieść przeciwko poręczycielowi zarzutów, które przysługiwały mu przeciwko wierzycielowi, a których poręczyciel nie podniósł, bo nie wiedział o ich istnieniu).
Poręczyciel ma obowiązek zawiadomić dłużnika o zaspokojeniu przez siebie wierzyciela. Jeśli tego nie zrobi i w efekcie dłużnik wykona swoje zobowiązanie, poręczyciel straci prawo do regresu. Jeśli dojdzie do sytuacji odwrotnej i to poręczyciel zaspokoi wierzyciela nie wiedząc o tym, że zrobił to dłużnik – nie straci regresu.
[edytuj] Wielość poręczycieli
W przypadku wielości poręczycieli, odpowiadają oni solidarnie. Jeśli zaspokoją wierzyciela, każdy z ich ma względem dłużnika roszczenie zwrotne w wysokości świadczenia spełnionego zamiast dłużnika (np. 518 KC). Poręczyciel, który zaspokoił wierzyciela ma regres względem pozostałych; jeśli skorzysta z niego, traci regres względem dłużnika.
[edytuj] Szczegolne rodzaje poręczenia
Doktryna prawa cywilnego wyróznia szczególne rodzaje poręczenia:
- poręczenie odpłatne - KC milczy na temat odpłatności poręczenia, wobec czego należy przyjąć, że odpłatność może zostać umieszczona w umowie poręczenia jako tzw. element podmiotowo istotny (w braku tkiego zastreżenia, przyjmuje się że poreczenie zostało udzielone nieodpłatnie);
- podporęczenie - poręczenie za dług poręczyciela. Podporęczyciel odpowiada (bezpośrednio) względem wierzyciela jak solidarny współdłużnik poręczyciela i dłużnika głównego, za to regres służy mu wyłącznie służy mu wyłącznie względem poręczyciela;
- poręczenie zwrotne - poręczyciel zabezpiecza swoje roszczenie regresowe względem dłużnika głównego.
umowa sprzedaży • umowa zamiany • umowa dostawy • umowa kontraktacji • umowa o dzieło • umowa o roboty budowlane • umowa najmu • umowa leasingu • umowa użyczenia • umowa pożyczki • umowa rachunku bankowego • umowa zlecenia • umowa agencyjna • umowa komisu • umowa przewozu • umowa spedycji • umowa ubezpieczenia • umowa przechowania • umowa składu • umowa spółki • umowa poręczenia • umowa darowizny • umowa renty • umowa o dożywocie
