Stanisław Wielgus

Z Wikipedii

Abp Stanisław Wielgus
Dewiza: Aeternae Sapientiae et Caritati Odwiecznej Mądrości i Miłości
Data wyboru	24 maja 1999 biskup płocki 6 grudnia 2006 arcybiskup metropolita warszawski
Urodzony	23 kwietnia 1939 Wierzchowiska, Polska

Stanisław Wojciech Wielgus (ur. 23 kwietnia 1939 w Wierzchowiskach) – polski duchowny katolicki, arcybiskup senior warszawski i tytularny Viminacium, profesor zwyczajny filozofii, dr hab. teologii, rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1989-1998), biskup płocki (1999-2007). Od 5 stycznia 2007 do 7 stycznia 2007 metropolita warszawski.

Uroczysty ingres do archikatedry św. Jana, zaplanowany na dzień 7 stycznia 2007, nie odbył się z powodu rezygnacji z funkcji metropolity warszawskiego zgodnie z przepisami kan. 401 § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego, po oskarżeniach o jego uwikłanie w kontakty z SB w latach 1973-1978.

W latach 1990-1993 wiceprzewodniczący Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich. Specjalista w dziedzinie filozofii średniowiecznej. Członek dziesięciu polskich i zagranicznych towarzystw naukowych, w tym honorowy członek Towarzystwa Naukowego Płockiego. Honorowy obywatel Pułtuska i Płocka, laureat wielu prestiżowych nagród.

Spis treści 1 Życiorys 1.1 Pierwsze lata kapłaństwa 1.2 Pracownik naukowy i rektor KUL 1.3 Biskup ordynariusz płocki 1.3.1 Działalność duszpasterska 1.3.2 Działalność społeczna 1.3.3 Praca w Episkopacie Polski 1.4 Arcybiskup metropolita warszawski 1.5 Arcybiskup senior warszawski 2 Odznaczenia 2.1 Honorowe Obywatelstwa Miast 3 Dorobek naukowy 4 Pełnione funkcje 5 Członkostwo w organizacjach naukowych 5.1 Organizacje międzynarodowe 5.2 Organizacje krajowe 6 Współpraca z Radiem Maryja 7 Posądzenia o współpracę z SB 7.1 Doniesienia medialne 7.2 Badania komisji historycznych 7.3 Podważenie wiarygodności dokumentów 7.4 List papieża Benedykta XVI 7.5 Proces lustracyjny 7.6 Podejrzenia fałszerstwa odezwy arcybiskupa 7.7 Podejrzenia o wielką mistyfikację 7.8 Wyniki prac Zespołu ds. oceny etyczno-prawnej KEP 8 Ciekawostki 9 Przypisy 10 Zobacz też 11 Linki zewnętrzne 12 Sukcesja apostolska

[edytuj] Życiorys

[edytuj] Pierwsze lata kapłaństwa

Po ukończeniu Gimnazjum Biskupiego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie do którego uczęszczał w latach 1952-1956 wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Święcenia kapłańskie przyjął 10 czerwca 1962 z rąk bp. Piotra Kałwy. Pracę magisterską z historii Kościoła poświęconą biskupowi chełmskiemu Stanisławowi Jackowi Święcickiemu obronił w 1964. Bezpośrednio po święceniach pracował jako wikariusz w parafiach św. Tomasza Apostoła w Zamościu (1962-1963), oraz św. Pawła w Lublinie (1963-1965). Szybko stał się jednym z najbardziej znanych i cenionych duszpasterzy młodzieży. W 1965 skierowany na studia na KUL, które ukończył uzyskując w 1968 magisterium z filozofii. Później, przez rok (1968-1969) pracował jako wikariusz w parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie.

[edytuj] Pracownik naukowy i rektor KUL

W 1969 rozpoczął pracę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, początkowo jako asystent w Międzywydziałowym Zakładzie Historii Kultury w Średniowieczu. Po uzyskaniu w 1972 doktoratu (Quaestiones Nicolai Peripatetici - krytyczna edycja i obszerne opracowanie) pracował w tym zakładzie jako adiunkt naukowo-badawczy.

W latach 1973-1975, oraz 1978 przebywał w Martin Grabmann-Institut przy Uniwersytecie w Monachium, korzystając ze stypendium Fundacji im. Aleksandra von Humboldta. Po uzyskaniu w 1980 habilitacji (Benedykta Hesse "Quaestiones super octo libros «Physicorum» Arystotelesa" - krytyczna edycja i obszerne opracowanie komentarza do Fizyki Arystotelesa, pióra jednego z najwybitniejszych profesorów pierwszej połowy XV w., rektora Uniwersytetu Krakowskiego), w 1982 podjął pracę jako docent naukowo-dydaktyczny przy Katedrze Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Wydziału Filozofii.

W 1989, po uzyskaniu tytułu naukowego profesora, otrzymał także tytuł profesora nadzwyczajnego zostając kierownikiem nowo utworzonej na Wydziale Filozofii Katedry Historii Filozofii w Polsce, którą kierował do 2006, zaś w 1992 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.

W KUL-u pełnił szereg funkcji administracyjnych: jako kierownik Sekcji Filozofii Teoretycznej Wydziału Filozofii 1984-1988) i Międzywydziałowego Zakładu Kultury w Średniowieczu (1985-2006). Podjął też obowiązki o charakterze ogólnouniwersyteckim jako sekretarz generalny Towarzystwa Naukowego KUL (1986-1989), a następnie prorektor ds. studenckich (1988-1989) i wreszcie jako rektor (1989-1998). Uczestniczył wówczas w wielu przedsięwzięciach akademickich, m.in. jako rektor KUL przewodniczył redakcji naczelnej interdyscyplinarnej Encyklopedii Katolickiej wydawanej przez Międzywydziałowy Zakład Leksykograficzny KUL.

W tym czasie wyjeżdżał z wykładami i celem nawiązania współpracy naukowej do uniwersytetów w Niemczech, Francji, Belgii, Holandii, Anglii, Włoszech, Słowacji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Chinach, Szwajcarii,Austrii.

Organizator kongresu międzynarodowego w Lublinie na temat: Marsilius von Inghen. Werk und Wirkung (1991) oraz międzynarodowego zjazdu rektorów skupionych w FIUC (1991 ), a także współorganizatorem polsko-niemiecko-francuskiego kongresu na temat: Europa marzeń - Europa imaginieren - Imaginer L' Europe (Hanower 1991 ), Kongresu Teologów Europy Środkowowschodniej ( 1991 ), Światowego Kongresu Prawa Kanonicznego (1993) i Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej (KUL 1996).

W 1991 papież Jan Paweł II powołał go na uczestnika Synodu Biskupów Europejskich.

W trakcie swojej kadencji unormował status prawny KUL i doprowadził do stabilizacji ekonomicznej uczelni. W tym czasie znacząco wzrosła liczba studentów. Na Wydziale Filozofii ks. prof. Wielgus przeprowadzał następujące wykłady monograficzne:

1. Starożytne koncepcje człowieka,
2. Średniowieczne koncepcje człowieka,
3. Gatunki naukowej literatury średniowiecznej,
4. Starożytna filozofia żydowska,
5. Arabska filozofia średniowieczna,
6. Starożytne doktryny etyczne
7. Imago mundi w starożytnej i średniowiecznej filozofii i teologii.

Na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji prowadził konwersatorium: Moralność a prawo.

Jako pracownik naukowy specjalizuje się w historii filozofii późnego średniowiecza (jest mediewistą). Opublikował 236 rozpraw, artykułów i książek dotyczących tej problematyki. Najbardziej lubi żmudne badania nad starożytnymi tekstami.

[edytuj] Biskup ordynariusz płocki

24 maja 1999 Jan Paweł II mianował go biskupem diecezji płockiej. Konsekracja biskupia, kanoniczne przejęcie diecezji, oraz uroczysty ingres nowego ordynariusza do katedry Wniebowzięcia NMP miały miejsce 1 sierpnia 1999. Głównym konsekratorem był prymas Polski kardynał Józef Glemp, a współkonsekratorami metropolita lubelski abp Józef Życiński i metropolita szczecińsko-kamieński abp Zygmunt Kamiński. W uroczystości wzięło udział ok. 30 biskupów, wielu przedstawicieli władz państwowych z marszałkami Sejmu i Senatu na czele, wykładowcy i studenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz kilka tysięcy wiernych diecezji.

W swoim herbie biskupim nowy ordynariusz płocki umieścił otwartą księgę Ewangelii, oraz wiązkę zboża. Natomiast za dewizę swej posługi przyjął słowa Aeternae Sapientiae et Caritati (Odwiecznej Mądrości i Miłości), nawiązując przy tym do dewizy KUL - Deo et Patria (Bogu i Ojczyźnie) oraz zawołania Veritas in Caritate (Prawda w miłości).

[edytuj] Działalność duszpasterska

Jako biskup, Stanisław Wielgus dał się poznać jako gorliwy duszpasterz, znany z wielkiego respektu dla doktryny Kościoła i radykalizmu swych wypowiedzi oraz surowych ocen. W wielu homiliach dobitnie wypowiadał się przeciw zanikowi uczuć patriotycznych. W 2003 w płockiej katedrze mówił:

W naszych postmodernistycznych czasach, kiedy w imię tzw. poprawności politycznej, szerzony jest totalitaryzm bezideowości (...), oraz kosmopolityzm, który ma za nic przywiązanie do Ojczyzny (...) trudno jest okazywać publicznie miłość do swojego kraju(...) ponieważ określone media, kabarety, banalizujące na ciągle odgrzewanych antynarodowych i antychrześcijańskich utopiach oświeceniowych rewolucjonistów (...) od razu ruszają do ataku z szyderczymi zarzutami o prowincjonalnym zacofaniu, ciemnocie, ksenofobii i nacjonalizmie(...).^[1]

W 2005 na Jasnej Górze powiedział:

Na naszych oczach rodzi się nowy totalitaryzm, totalitaryzm bezideowości, którego wyznawcy narzucają swój ateizm narodom Europy. Czynią to przy pomocy przeciwnego Bożym przykazaniom prawa i posłusznych mediów.

Z jego inicjatywy coroczna uroczysta msza ku czci patrona Płocka, sprawowana w pierwszą niedzielę maja sprawowana jest od 2001 każdorazowo w innym kościele. Ma to na celu przybliżenie postaci św. Zygmunta płocczanom.

Za czasów jego rządów w diecezji zakończył się pierwszy etap procesu beatyfikacyjnego matki Józefy Hałacińskiej - założycielki zgromadzenia sióstr Pasjonistek, oraz rozpoczął się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego Bogdana Jańskiego.

Zreformował sieć dekanatów, co ułatwiło współpracę między parafiami, a także system finansowy diecezji. Dzięki bp. Wielgusowi doszło do reorganizacji Soborowego Studium Teologiczno-Pastoralnego w Płocku. W czasie swej posługi erygował trzy nowe parafie i konsekrował dziewięć nowych kościołów, w tym trzy w stolicy diecezji.

W 2000 ustanowił w Płocku sanktuarium Miłosierdzia Bożego w miejscu pierwszych objawień Jezusa Miłosiernego św. Faustynie.

Zdaniem bp. Wielgusa zagrożony jest europejski humanizm, czerpiący swe korzenie z chrześcijaństwa. Źródłem tych poglądów jest według hierarchy kosmocentrycyzm, negujący tradycyjny humanizm. Wśród zagrożeń wymienia też tzw. nową lewicę, która kwestionuje powinność człowieka na korzyść absolutnej, niczym nie ograniczonej wolności. Wielokrotnie wspominał o tym w swoich przemówieniach^[2].

Od 2004 konsultor watykańskiej Kongregacji Wychowania Katolickiego.

Ustanowił medal Zasłużony dla katechizacji w diecezji płockiej.

Ze względu na - jak sam tłumaczył - bardzo niską znajomość katechizmu wśród wiernych, zdecydował w 2005, że w kościołach diecezji płockiej przed każdą niedzielną mszą będzie czytana kilkuminutowa lekcja (tzw. Katechizm płocki ) wyjaśniająca problematyczne zagadnienia. Tego pomysłu pogratulował biskupowi w maju 2006 w specjalnym liście papież Benedykt XVI. Inicjatywa spotkała się z dużym odzewem w Polsce - poszczególne lekcje zaczęto publikować w tygodniku Niedziela, a także np. na stronie internetowej diecezji rzeszowskiej.

Zdecydowanie sprzeciwił się dzikiej lustrację mówiąc, że: do boju ruszyli tzw. historycy i rozmaite pędzące za sensacją media. Czynią to bez troski o metodę historyczną, która każe wejść w opisywaną epokę, jej uwarunkowania i w mentalność ludzi wtedy żyjących^[3].

Na początku 2006 w liście pasterskim na Wielki Post dał się poznać jako zdecydowany obrońca jedności w Episkopacie.

By wprowadzić zamęt i boleśnie ukłuć swoich politycznych konkurentów, niektóre media zaczęły rozgłaszać wyssaną z palca teorię o podziale biskupów, przypisując ich do dwóch określonych stronnictw, przy czym oczywiście jedno z nich jest światłe i postępowe, a drugie zaś ciemne i zacofane^[4].

W 2006 objął patronat honorowy nad uroczystościami 650-lecia kościoła farnego w Płocku i przewodniczył wielu celebracjom z tej okazji.

Wydał cztery tomy swoich przemówień i kazań wygłoszonych w czasie pracy w diecezji płockiej.

"Rzeczpospolita" na początku marca 2007 napisała, nie podając żadnych dowodów, że płoccy hierarchowie, w tym abp Stanisław Wielgus, wiedzieli o wykorzystywaniu seksualnym kleryków i o malwersacjach w miejscowym Caritasie. Informacjom tym stanowczo zaprzeczył rzecznik prasowy diecezji płockiej ks. Kazimierz Dziadak pisząc w specjalnym oświadczeniu, że abp Wielgus jako ordynariusz płocki powołał specjalną komisję do zbadania nieprawidłowości w Caritasie, natomiast księży podejrzanych o molestowanie odsunął od pracy duszpasterskiej^[5]

[edytuj] Działalność społeczna

Jedyne w Płocku kino, należące do kurii diecezjalnej, oddał w ręce nowego operatora, który obecnie przebudowuje je na wielosalowe, nowoczesne multikino sieci Max Film. Z jego inicjatywy budynek dawnego opactwa benedyktyńskiego został gruntownie odrestaurowywany, w większości za pieniądze pochodzące z Unii Europejskiej. Po remoncie znalazło w nim swoją nową siedzibę Muzeum Diecezjalne w Płocku. Powołał Biskupie dzieła charytatywne i otworzył wiele instytucji, takich jak m.in. hospicja w Nasielsku i Pułtusku, siedem zespołów długoterminowej opieki domowej i pięć gabinetów rehabilitacji^[6].

W 2003 bronił prawa Radia Maryja do wyrażania opinii sceptycznych w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej, uważał, że jest to dopuszczalne i mieści się granicach pluralizmu mediów. Swoich diecezjan prosił o rozpatrzenie sprawy przystąpienia do UE w własnym sumieniu. Nigdy nie agitował ani "za", ani "przeciw". Powiedział jednak, że w tej kwestii należy wziąć pod uwagę opinię Jana Pawła II. Jednocześnie mówił, że

Umacniając się w strukturach Unii Europejskiej nie miejmy kompleksów. Nie traktujmy naszych sąsiadów jako przewyższających nas niebotycznie nauczycieli wszelkich wartości. Owszem, bądźmy skromni i uczmy się od nich sprawności ekonomicznej oraz tego wszystkiego, w czym nad nami praktycznie górują, ale nie naśladujmy ślepo ich ułomności i wad, których im także nie brakuje^[7].

Szerokim echem odbiło się w Polsce stanowisko wobec teorii ewolucji, opublikowane przez kierowaną przez bp. Wielgusa Radę Naukową Konferencji Episkopatu Polski.

Dla chrześcijan ewolucja pozostaje w harmonii z wielkim planem Boga, którego cel stanowi powołanie człowieka do najwyższej godności obrazu Jego Syna

Protestując przeciw wydaniu książki Kod Leonarda da Vinci powiedział, że

powieść Dana Browna świadczy o smutnej i niepokojącej tendencji do kompletnej irracjonalizacji współczesnego człowieka i jest wyraźnym odchodzeniem od bronionego przez chrystianizm w ciągu dwóch tysięcy lat rozumu. Należy z całą stanowczością stwierdzić, że to nastawione na zysk przedsięwzięcie, posługujące się fałszowaniem prawdy historycznej i teologicznej, jest z etycznego punktu widzenia nie do przyjęcia i domaga się jednoznacznego odrzucenia^[8].

W 2005, podczas wielkanocnej rezurekcji w płockiej katedrze, stwierdził, że

chrześcijanin ma obowiązek urządzać po chrześcijańsku świat, w jakim żyje; wchodzić do polityki, do życia ekonomicznego i społecznego; ma obowiązek wchodzić do kultury i nauki, tworzyć szkoły i uniwersytety oraz tworzyć i rozwijać swoje media. My, katolicy mamy obowiązek sprzeciwiać się projektom bezbożnego prawa, godzącego w godność człowieka^[9]

Zwolennik wpisania do Konstytucji RP obowiązku ochrony życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci, gdyż wg niego

zasadami moralnymi nie można kupczyć w imię tak czy inaczej pojmowanego kompromisu - mówił w listopadzie 2006.

Opowiedział się także za wprowadzeniem religii jako jednego z przedmiotów maturalnych, mówiąc, że

skoro wiedzę o tańcu można zdawać na maturze, to czemu nie religię?^[10].

Będąc Współprzewodniczącym Wspólnej Komisji Rządu i Episkopatu przedstawił rządowi w imieniu Episkopatu postulat włączenia matury do listy przedmiotów maturalnych.

Jako przewodniczący Rady Naukowej Episkopatu nakazał, by

translacje Biblii zawsze były powierzane najwyższej klasy specjalistom, gdyż każde słowo w Piśmie Świętym ma niezmiernie doniosłe znaczenie z punktu widzenia doktrynalnego i moralnego - mówił w 2005 biskup płocki^[11].

W listopadzie 2006 przekonywał, że

Udział w wyborach to poważny obowiązek moralny. To od nas bowiem zależy, kto będzie rozstrzygał o niezmiernie istotnych sprawach nas samych, naszych rodzin, miast i wsi. Od nas zależy, czy spośród kandydatów wybierzemy ludzi uczciwych, prawych, mądrych, kompetentnych, myślących kategoriami Dekalogu i dobra wspólnego oraz sprawdzonych już przez ofiarne i skuteczne działanie.

[edytuj] Praca w Episkopacie Polski

• członek Rady Stałej KEP
• przewodniczący Rady Naukowej KEP
• współprzewodniczący (obok wicepremiera Ludwika Dorna) Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu
• asystent Krajowej Rady Katolików Świeckich (1999-2001)
• członek Zespołu ds. Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja

W 2004 wymieniany jako jeden z głównych kandydatów do objęcia stanowiska Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.

[edytuj] Arcybiskup metropolita warszawski

6 grudnia 2006 papież Benedykt XVI podniósł go do godności arcybiskupiej i mianował metropolitą warszawskim ^[12]. 5 stycznia 2007 podczas uroczystości w pałacu arcybiskupów warszawskich, w obecności kolegium konsultorów, abp Stanisław Wielgus przejął kanonicznie urząd nad powierzoną mu archidiecezją.

Wcześniej, 31 grudnia 2006, abp Wielgus pożegnał się z diecezją płocką podczas mszy w katedrze płockiej. Wzięło w niej udział ok. 200 kapłanów i kilka tysięcy wiernych, którzy skandowali dziękujemy i kilkakrotnie nagrodzili odchodzącego ordynariusza oklaskami. Władze miasta przyznały abp. Wielgusowi tytuł honorowego obywatela Płocka ^[13].

W dniu zaplanowanego ingresu do warszawskiej archikatedry, 7 stycznia 2007, zrezygnował z funkcji metropolity warszawskiego. Zamiast ingresu, na który do bazyliki przybyły tysiące wiernych z całej Polski, oraz wielu gości oficjalnych, odbyła się msza dziękczynna za 25-letnią posługę dotychczasowego metropolity, kard. Józefa Glempa. Na początku liturgii głos zabrał arcybiskup Wielgus, który przedstawił treść listu, jaki złożył na ręce Benedykta XVI:

Po dogłębnej refleksji i ocenie mojej osobistej sytuacji, zgodnie z kan. 401 § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego składam na ręce Waszej Świątobliwości rezygnację z urzędu Arcybiskupa Metropolity Warszawskiego^[14].

Papież rezygnację tę przyjął powierzając kierowanie archidiecezją warszawską kard. Glempowi do czasu podjęcia dalszych decyzji. Wiele osób zgromadzonych w archikatedrze nie pogodziło się z tą decyzją wznosząc okrzyki nie, zostań z nami. W oczach wielu wiernych pojawiły się łzy^[15]. W tym samym czasie inni uczestnicy mszy (będący jednak w mniejszości), wśród nich prezydent Lech Kaczyński, krótkimi oklaskami przyjęli decyzję arcybiskupa^[16].

Podczas wygłoszonej homilii, ponad dziesięciokrotnie przerywanej brawami przez wiernych, kard. Józef Glemp bronił hierarchy i potępił sąd jaki się nad nim dokonał:

Cóż to za sąd na podstawie świstków, dokumentów trzeci raz odbijanych? Jeżeli przeciw osobie ma się konkretne zarzuty, to trzeba je sformułować i ona musi się do nich ustosunkować. Nadto muszą wystąpić obrońcy, muszą być świadkowie, dokumenty muszą przejść ocenę prawidłowości, zgodności. Wszystkiego tego w osądzie Biskupa Wielgusa zabrakło. To nie był sąd!^[17].

Po mszy ok. 200 wiernych przeszło w proteście pod pałac arcybiskupi przy ul. Miodowej broniąc abp. Wielgusa. Skandowali Chcemy Wielgusa. Chcemy Polaka. Kochamy Wielgusa. Zaufano PRL-owskim kwitom, a nie Bożemu słudze.^[18]

[edytuj] Arcybiskup senior warszawski

Obecnie abp Stanisław Wielgus ma status arcybiskupa seniora warszawskiego. Otrzymał również honorowy tytuł arcybiskupa tytularnego Viminacium.

12 lutego 2007 Benedykt XVI w listownie zapewnił go o duchowej bliskości i braterskim zrozumieniu, a także z uznaniem wypowiedział się o pracy arcybiskupa jako rektora KUL i biskupa płockiego. Papież wyraził też zachętę, by na nowo podjął on pracę na rzecz Kościoła i udzielił hierarsze szczególnego błogosławieństwa apostolskiego.

Po upublicznieniu listu abp Stanisław Wielgus powiedział:

Dziękuję wszystkim osobom, które w ostatnim, tak bardzo trudnym dla mnie czasie, były ze mną, modliły się w mojej intencji, wyrażały swoją solidarność ze mną w swoich bardzo licznych listach. Bóg zapłać za tę solidarność, za modlitwę. Ja również obiecuję modlitwę w intencji tych wszystkich, którzy są ze mną. Szczęść Boże ^[19].

Pod koniec marca 2007 arcybiskup Wielgus przeprowadził się do Lublina, gdzie kontynuuje obecnie pracę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, przygotowując kolejną rozprawę naukową. Pomaga również w posługach duszpasterskich biskupom archidiecezji lubelskiej.

2 czerwca 2007 na terenie Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie posadzono dąb upamiętniający uczęszczanie do tej szkoły w latach 1952-1956 abp. Stanisława Wielgusa^[20].

4 kwietnia 2008, decyzją Towarzystwa Naukowego KUL, abp Wielgus otrzymał prestiżową Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego za rok 2007^[21]. Również w kwietniu 2008 znalazł się w komitecie honorowym obchodów 700-lecia śmierci bł. Jana Dunsa Szkota.

[edytuj] Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Nagroda Ministra Edukacji Narodowej
• Odznaczenie Lubelskiego Towarzystwa Naukowego "Resolutio Pro Laude"
• Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego
• Krzyż Żołnierza-Górnika
• Nagroda im. Wł. Pietrzaka
• Nagroda Towarzystwa Naukowego KUL im. Ks. Idziego Radziszewskiego (2008) i inne nagrody.

[edytuj] Honorowe Obywatelstwa Miast

• honorowy obywatel Pułtuska (od 2005)
• honorowy obywatel Płocka (od 29 grudnia 2006)

[edytuj] Dorobek naukowy

Abp Stanisław Wielgus opublikował kilkanaście książek i ok. 400 artykułów, jest promotorem wielu prac doktorskich i magisterskich. Znaczną część jego naukowych prac stanowią krytyczne edycje średniowiecznych rękopiśmiennych tekstów naukowych. Wydał także kilka tomów swoich przemówień rektorskich oraz kazań i przemówień biskupich.

[edytuj] Pełnione funkcje

• Przewodniczący Rady Fundacji Rektorów Polskich
• Członek Zespołu ds. Etyki Badań Naukowych przy Ministrze Nauki w Komitecie Badań Naukowych
• Prowadzenie seminarium doktoranckiego z historii filozofii na KUL
• Kierownik Międzywydziałowego Zakładu Kultury w Średniowieczu KUL
• Redaktor naczelny "Acta Mediaevalia" (Międzywydziałowy Zakład Historii Kultury w Średniowieczu KUL)
• Członek komitetu redakcyjnego "Studiów Mediewistycznych" (PAN)
• Członek rady naukowej "Roczników Filozoficznych" (Towarzystwo Naukowe KUL)
• Konsultor watykańskiej Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej

[edytuj] Członkostwo w organizacjach naukowych

[edytuj] Organizacje międzynarodowe

• Associazione degli Storici Europei
• Société Internationale pour l'Étude dla la Philosophie Médiévale
• Academia Scientiarum et Artium Europaea
• European Ethics Network

[edytuj] Organizacje krajowe

• Towarzystwo Naukowe KUL
• Polskie Towarzystwo Filozoficzne
• Societas Humboldtiana Polonorum
• Lubelskie Towarzystwo Naukowe
• Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu
• Towarzystwo Naukowe Płockie

[edytuj] Współpraca z Radiem Maryja

Abp. Wielgus jest częstym gościem na antenie Radia Maryja. Fundacja Nasza Przyszłość współpracująca z Radiem Maryja wydała na płytach CD wiele katechez oraz wykładów abp. Wielgusa. Wykład Kościół w nowoczesnym świecie został także dołączony w prezencie do jednego z wydań Naszego Dziennika.

[edytuj] Posądzenia o współpracę z SB

[edytuj] Doniesienia medialne

19 grudnia 2006 redaktor naczelny Gazety Polskiej Tomasz Sakiewicz w swoim blogu stwierdził, że arcybiskup-nominat warszawski Stanisław Wielgus był od końca lat 60. tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa o kryptonimie "Adam".^[22] 20 grudnia ukazał się numer tygodnika z artykułem na ten temat. Arcybiskup miał nawet uczestniczyć w szkoleniach dla najlepszych agentów. Gazeta nie podała jednak żadnych dowodów na swoje oskarżenia.

Abp Wielgus stanowczo zaprzeczył tym informacjom. Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej poinformowało w specjalnym komunikacie, że hierarcha cieszy się pełnym zaufaniem papieża Benedykta XVI. Swojego poparcia metropolicie warszawskiemu udzieliło także bardzo wiele autorytetów w Polsce, takich jak prezydium Konferencji Episkopatu Polski, prymas Polski kard. Józef Glemp, kard. Stanisław Dziwisz, abp Józef Życiński, ks. prof. Andrzej Szostek, senat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, marszałek sejmiku województwa mazowieckiego Adam Struzik, oraz kapłani wielu diecezji m.in. płockiej i warszawskiej. Redaktor naczelny miesięcznika Więź Zbigniew Nosowski powiedział zaś, że

jeśli ktoś chciałby kompromitować ideę lustracji, może wzorować się na najnowszej publikacji "Gazety Polskiej" o abp. Stanisławie Wielgusie.

Jednocześnie sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski bp Piotr Libera przyznał, że Stolica Apostolska nie mogła mieć dostępu do materiałów IPN, Kościół bowiem szanuje autonomię porządku świeckiego i duchowego i rządzi się własnymi kryteriami przy wyborze rządców diecezji.^[23]

Wg tygodnika Wprost z archiwów IPN wynika, że abp Stanisław Wielgus był tajnym współpracownikiem SB o pseudonimie "Grey". Dziennikarze twierdzą, że w 1973 podpisał on zobowiązanie do współpracy. Tygodnik opublikował 3 stycznia zapowiedź artykułu na swojej stronie internetowej.

4 stycznia fragmenty dokumentów opublikowała "Rzeczpospolita". Według Tomasza Terlikowskiego, autora artykułu dokumenty IPN świadczą, że

nowy metropolita warszawski w czasach PRL nie tylko spotykał się z oficerami bezpieki w sprawie paszportu - jak sugeruje obecnie - ale też odbył specjalne szkolenie wywiadowcze dla agentów i wykonywał zlecone mu zadania. Stanisław Wielgus przez ponad 20 lat współpracował ze Służbą Bezpieczeństwa - od czasów gdy był studentem historii filozofii na KUL do momentu upadku komunizmu, kilka miesięcy po tym, gdy ksiądz Wielgus został wybrany na rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

[edytuj] Badania komisji historycznych

21 grudnia grupa senatorów z Senatorskiego Klubu Narodowego zwróciła się w związku z oskarżeniami do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o

reakcję uwzględniającą fakt, iż przedmiotem wspomnianych działań niektórych mediów jest przyrodzona godność człowieka, będąca źródłem wolności i praw obywatelskich. ^[24]

29 grudnia Antoni Dudek z IPN w wywiadzie radiowym potwierdził, że

są materiały dotyczące wielu hierarchów kościelnych, w tym arcybiskupa Wielgusa. Te materiały czekają od dawna do Komisji Historycznej Episkopatu, która istnieje od jesieni. I od jesieni ta komisja przymierzała się, ale jakoś nie znalazła czasu.

W odpowiedzi na wystąpienie senatorów Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz Kochanowski zwrócił się 29 grudnia z prośbą do red. Zbigniewa Nosowskiego, prof. Andrzeja Paczkowskiego i ks. prof. Tomasza Węcławskiego z prośbą o zbadanie ewentualnych materiałów IPN. Rzecznik zapowiedział, że na podstawie ich ustaleń zamierza podjąć decyzję o kolejnych działaniach^[25].

30 grudnia abp Stanisław Wielgus zapowiedział, że podda się autolustracji i zwróci się do Kościelnej Komisji Historycznej z prośbą o zbadanie dokumentów IPN na jego temat^[26]. 2 stycznia 2007 Kościelna Komisja Historyczna (KEP) rozpoczęła prace w archiwum IPN. Rzecznik KEP deklaruje, że pierwszego dnia swoich prac komisja nie mogła zajmować się sprawą zarzutów wobec arcybiskupa. Stało się to możliwe, kiedy po spotkaniu z komisją w godzinach wieczornych tego samego dnia arcybiskup zwrócił się oficjalnie o zbadanie dokumentów.

3 stycznia badania w IPN rozpoczęli ks. prof. Tomasz Węcławski, Zbigniew Nosowski i prof. Andrzej Paczkowski, którzy zostali poproszeni przez Rzecznika Praw Obywatelskich Janusza Kochanowskiego o zbadanie dokumentów arcybiskupa. Późnym wieczorem Kościelna Komisja Historyczna wydała komunikat, w którym poinformowała, że po zapoznaniu się z materiałami dotyczącymi abp. Wielgusa udostępnionymi przez IPN (teczka zawierająca 68 stron) przygotowała sprawozdanie, które z fotokopiami dokumentów zostanie przekazane do wiadomości ks. abp. Stanisławowi Wielgusowi.^[27]

Zespół badaczy powołany przez Rzecznika Praw Obywatelskich po zbadaniu akt Stanisława Wielgusa uważa, że zarzuty postawione arcybiskupowi nie są bezpodstawne. Janusz Kochanowski, Rzecznik Praw Obywatelskich, w wydanym po spotkaniu z badaczami komunikacie napisał, że

w świetle dostępnych dokumentów nie podlega wątpliwości fakt świadomej tajnej współpracy ks. Stanisława Wielgusa ze Służbą Wywiadu w latach 1973-1978.

5 stycznia Kościelna Komisja Historyczna stwierdziła, że z dokumentów wynika, iż ks. Stanisław Wielgus podjął współpracę z SB, pomimo tego, że taka działalność była przez Kościół zakazana.

Tego samego dnia abp Stanisław Wielgus wydał oświadczenie w związku z medialnymi informacjami na temat jego współpracy z SB i wywiadem PRL.^[28]

Również w tym samym dniu opublikowano odezwę w przeddzień ingresu, (datowaną na 6 stycznia), w której abp Stanisław Wielgus wyraził skruchę z powodu uwikłania się w kontakty z służbami bezpieczeństwa PRL, oraz z powodu zaprzeczenia faktom tej współpracy w ostatnich dniach. W odezwie do wiernych archidiecezji warszawskiej prosi, aby go przyjęli "ze skruszonym sercem".^[29]

7 stycznia arcybiskup złożył jednak rezygnację z urzędu metropolity warszawskiego.

[edytuj] Podważenie wiarygodności dokumentów

2 lutego Waldemar Gontarski powiedział, że na zachodzie Europy zostały wykonane badania na podstawie których można z dużą dozą pewności stwierdzić, że podpis Grey jaki miał złożyć w aktach SB abp Stanisław Wielgus jest sfałszowany. Gontarski nie podał jakie laboratorium wykonało rzekomą analizę. Według Gontarskiego zamówiło ją Centrum Ekspertyz Prawnych Zrzeszenia Prawników Polskich , która to organizacja zaprzeczyła aby składała jakiekolwiek zlecenia analizy pisma^[30]. Waldemar Gontarski powiedział także, że skontaktował się z nim były funkcjonariusz SB, który jak twierdził był odpowiedzialny za sfałszowanie podpisów abp. Wielgusa.

10 lutego były prokurator krajowy Włodzimierz Blajerski powiedział, że:

mamy do czynienia z wielką mistyfikacją połączoną z preparowaniem dokumentacji o współpracy abp. Wielgusa z wywiadem PRL. Tylko śledztwo może wyjaśnić kto, kiedy i w jakim celu preparował tę teczkę. W grę mogłaby też wchodzić jakaś faktyczna super-operacja wywiadu, która miałaby na celu zabezpieczenie kontrwywiadowe przed służbami specjalnymi RFN jakiejś innej polskiej akcji wywiadowczej o krypt. "Grey" np. w razie jakiejś kolejnej ucieczki na Zachód oficera wywiadu, posiadającego informację o operacji "Grey". Można by obcym służbom podsunąć ks. Wielgusa. To tylko jedna z hipotetycznych możliwości. Bez śledztwa i dogłębnego procesowego zweryfikowania tych akt nikt nie będzie w stanie powiedzieć o co w tym wszystkim naprawdę chodziło^[31].

Obecnie prokuratura w Warszawie bada sprawę domniemanego fałszerstwa teczek arcybiskupa Wielgusa ^[32].

O fałszerstwie akt abp. Stanisława Wielgusa pisał również w lipcu 2007 Nasz Dziennik. Gazeta podważyła m.in. znajdujące się w aktach podpisy, które miał rzekomo złożyć ks. Wielgus.

Życie Warszawy napisało z kolei, że

Pierwszym dowodem na to, że dokument ten został sfałszowany, jest fałszerstwo pod względem poprawności oznaczenia klauzulą tajności "Sciśle tajne" (błąd literowy, powinno być "Ściśle"). Otóż w 1973 r. takie oznaczenie klauzuli nie istniało. W owym czasie bowiem obowiązywały klauzule: "Tajne specjalnego znaczenia", "Tajne" i "Poufne". Nikt w SB w tym czasie nie używał gryfu "Ściśle tajne". Nikt prowadzący ewidencję w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych nie przyjąłby tak oznaczonego dokumentu i wszystko wskazuje na to, że dokumentu tego nigdy w obiegu prawnym MSW nie było.

[edytuj] List papieża Benedykta XVI

12 lutego papież Benedykt XVI przesłał abp. Wielgusowi list, w którym napisał

Odnośnie do przeszłości, jestem w pełni świadomy wyjątkowych okoliczności, w których Ekscelencja wykonywał swoją posługę, kiedy reżim marksistowski w Polsce używał wszelkich środków do tłamszenia wolności obywateli, a w sposób szczególny duchownych. Kiedy Ekscelencja miesiąc temu złożył rezygnację, świadomy, że sytuacja, która zaistniała, nie pozwala rozpocząć posługi biskupiej z niezbędnym jej autorytetem, wyraźnie widziałem w tym akcie głęboką wrażliwość na dobro Kościoła Warszawskiego i Kościoła w Polsce, a także pokorę i dystans do zaszczytów.

Jednocześnie papież poprosił arcybiskupa o podjęcie na nowo pracy dla umiłowanego Kościoła w Polsce^[33].

[edytuj] Proces lustracyjny

13 lutego abp Stanisław Wielgus złożył do Sądu Lustracyjnego wniosek o przeprowadzenie procesu autolustracyjnego^[34]. Jego obrońca mec. Marek Małecki, powiedział, iż wprawdzie biskupi temu procesowi nie podlegają, ale w myśl ustawy podlegają jej rektorzy wyższych uczelni^[35]. Abp Wielgus był w latach 1989-1998 rektorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

22 lutego Sąd Lustracyjny zdecydował o wszczęciu postępowania abp. Stanisława Wielgusa. Ze względu na zmianę ustawy lustracyjnej sprawa arcybiskupa seniora warszawskiego została przekazana do sądu okręgowego^[36].

Z powodu opieszałości sądu, który przez ponad pół roku nie mógł rozpocząć rozprawy, oraz ze względu na pogarszający się stan zdrowia abp Wielgus przedkładając dobro Kościoła nad dobro własne poinformował 10 października o rezygnacji z procesu autolustracyjnego^[37]. 17 października Sąd Okręgowy w Lublinie umorzył na prośbę zainteresowanego postępowanie lustracyjne. Mec. Marek Małecki, po rozprawie powiedział, że

W sytuacji, w której Ojciec Święty przedstawia swój punkt widzenia, przypomina dokonania abp. Wielgusa i dokonuje pełnego oczyszczenia jego osoby, rehabilitacja w postaci orzeczenia sądu, w dzisiejszej rzeczywistości naszego kraju, jest całkowicie niepotrzebna^[38] .

[edytuj] Podejrzenia fałszerstwa odezwy arcybiskupa

13 lutego Życie Warszawy poinformowało, że odezwa arcybiskupa z 5 stycznia, w której przyznał się do uwikłania w kontakty z SB nie jest jego autorstwa. Informację potwierdził dr Waldemar Gontarski. W lipcu 2007 podobne sugestie podał Nasz Dziennik. Arcybiskup nie wyparł się autorstwa odezwy.

[edytuj] Podejrzenia o wielką mistyfikację

27 czerwca Sebastian Karczewski na łamach Naszego Dziennika napisał, że sprawa domniemanej współpracy abp. Stanisława Wielgusa z SB jest mistyfikacją. Jednocześnie gazeta zapowiedziała systematyczne publikowanie dokumentów w tej sprawie. Zdaniem dziennikarza przedstawione materiały mają świadczyć o tym, że abp. Stanisław Wielgus nie współpracował z SB^[39].

30 czerwca Nasz Dziennik w artykule "Kłamstwo Gazety Polskiej" ujawnił kulisy wielkiej manipulacji, jaka została dokonana w sprawie abp.Stanisława Wielgusa. W artykule Sebastian Karczewski wykazał nie tylko manipulację Gazety Polskiej, ale także niektórych serwisów i programów informacyjnych emitowanych w różnych stacjach telewizyjnych.

Według Naszego Dziennika Tomaszowi Sakiewiczowi redaktorowi naczelnemu Gazety Polskiej chodziło o niedopuszczenie do ingresu nowego metropolity warszawskiego, ponieważ w swoim artykule posłużył się informacjami od osób trzecich, gdyż w chwili publikacji artykułu nie znał jeszcze dokumentów. Według Sebastiana Karczewskiego sprawa rzekomej współpracy abp. Wielgusa z SB została celowo nagłośniona tuż przed planowanym ingresem, by ten nie miał możliwości do obrony, chociaż już od dłuższego czasu trwały spekulacje na temat jego kandydatury.

Gazeta wskazuje również, że Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz Kochanowski mógł naruszyć konstytucyjny rozdział Kościoła i państwa powołując komisję do zbadania domniemanej współpracy abp. Wielgusa z SB. Nasz Dziennik zwraca także uwagę, że media świeckie, głównie TVN na początku stycznia 2007 miały zapraszać do studia osoby prezentujące określone poglądy, przeciwne - według nich - ingresowi arcybiskupa.

Nasz Dziennik ujawnił także, iż pod dokumentem Kościelnej Komisji Historycznej w sprawie abp. Wielgusa nie podpisali się wszyscy jej członkowie.

W gazecie znalazło się także porównanie sprawy podejrzenia o współpracę z SB ks. Michała Czajkowskiego i abp. Stanisława Wielgusa. Nasz Dziennik informuje, że teczka ks. Czajkowskiego liczy 898 stron i 60 klatek mikrofilmów, zaś teczka abp. Wielgusa zawiera 60 stron. Mimo tej różnicy - wg tego organu prasowego - ks. Czajkowskiego w mediach broniono, natomiast arcybiskupa - oskarżano.

[edytuj] Wyniki prac Zespołu ds. oceny etyczno-prawnej KEP

22 listopada 2007 Konferencja Episkopatu Polski wydała oświadczenie w której napisano, iż

oskarżanie wymienianych w aktach SB biskupów o świadomą i dobrowolną współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa PRL jest merytorycznie bezpodstawne, gdyż pozbawione dowodów. Po zbadaniu udostępnionych przez Instytut Pamięci Narodowej materiałów pod kątem kryteriów etycznych, prawnych i kanonicznych Szerzenie pogłosek o rzekomej współpracy tych biskupów ze służbami bezpieczeństwa" jest niesprawiedliwe i wysoce krzywdzące.

Zespół etyczno-prawny badał teczki IPN dotyczące wszystkich żyjących biskupów, w tym arcybiskupa Stanisława Wielgusa.^[40]

[edytuj] Ciekawostki

• Ulubionym hobby abp. Wielgusa jest zbieranie grzybów oraz praca w gospodarstwie rolnym, którą często wykonywał, gdy żyli jeszcze jego rodzice.
• Abp Wielgus lubi sport. Niegdyś z zapałem uprawiał narciarstwo i strzelectwo. Ma również na swoim koncie siedmiogodzinny rekord w nieustannym pływaniu^[41].

[edytuj] Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Katechizm płocki

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Abp Stanisław Wielgus na stronie archidiecezji warszawskiej
• Abp Stanisław Wielgus na stronie diecezji płockiej
• Abp Stanisław Wielgus w bazie danych hierarchii Kościoła katolickiego
• Dokumenty IPN dotyczące abp. Stanisława Wielgusa

[edytuj] Sukcesja apostolska

Sukcesja apostolska
Konsekrator:	Józef Glemp
Współkonsekrator:	Józef Życiński
Współkonsekrator:	Zygmunt Kamiński
Data konsekracji	1 sierpnia 1999
Miejsce konsekracji	Bazylika katedralna w Płocku