Stanisław Haller de Hallenburg
Z Wikipedii
Stanisław Haller | |
---|---|
' | |
Życie | Generał dywizji |
Data urodzenia | 26 kwietnia 1872 Polanka Hallera |
Data śmierci | 1940 Charków |
Kariera | |
W służbie od | |
Pełniona funkcja | szef Sztabu Generalnego |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka |
Odznaczenia | |
Stanisław Haller Ritter von Hallenburg (ur. 26 kwietnia 1872 r. w Polance Hallera pow. Podgórze, zm. w kwietniu 1940 r. w Charkowie) – pułkownik artylerii C.K. Armii i generał dywizji Wojska Polskiego.
Spis treści |
[edytuj] Służba w Cesarskiej i Królewskiej Armii
Był kuzynem generała Józefa Hallera. W 1892 po zdaniu matury w Bielsku wstąpił jako ochotnik do jednorocznej szkoły oficerów rezerwy. W maju 1893 r. podporucznik rezerwy artylerii. Złożył podanie do zawodowej służby wojskowej, przyjęty w kwietniu 1894. W latach 1894-1918 w służbie cesarskiej. Początkowo dowódca plutonu. W 1901 ukończył studia w Wyższej Szkole Wojennej w Wiedniu. Kolejno: dowódca batalionu, oficer sztabu korpusu, oficer Sztabu Generalnego. W okresie listopad 1912 - grudzień 1915 w stopniu majora , a później podpułkownika szef sztabu Twierdzy Kraków. W styczniu 1916 na froncie włoskim, dowódca pułku artylerii. W 1917 pułkownik. Koniec wojny zastał go na froncie włoskim, skąd wrócił do Krakowa i zgłosił się do Wojska Polskiego.
[edytuj] Służba w Wojsku Polskim
Początkowo objął funkcję zastępcy komendanta miasta Krakowa, a 18 listopada tego roku został szefem Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego "Kraków".
7 lutego 1919 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz Józef Piłsudski powierzył mu pełnienie obowiązków szefa Sztabu Generalnego WP, a 1 stycznia 1920 awansował go na generała podporucznika.
Od sierpnia do września 1920 w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1920 r. dowodził 13 Dywizją Piechoty i Grupą Operacyjną. W końcu września 1920 r. objął dowodzenie 6 Armią we Lwowie, prowadząc ciężkie boje do zawieszenia broni 12 października 1920. Przyczynił się do pokonania 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego i wyparcia jej za Bug. Był członkiem Rady Wojennej. W styczniu 1921 r. przewodniczył delegacji polskiej na rokowania w Bukareszcie w sprawach polsko rumuńskiej konwencji wojskowej. Po powrocie do kraju Inspektor Armii nr VI we Lwowie. Od 9 lipca 1923 r. do 16 grudnia 1925 r. (złożył dymisję) szef Sztabu Generalnego. Dymisja nie została przyjęta i formalnie nadal pozostawał szefem Sztabu Generalnego, jednak obowiązki pełnił gen. Edmund Kessler. W maju 1926 r. wyznaczony przez ministra Spraw Wojskowych gen. Juliusza Malczewskiego szefem sztabu wojsk rządowych. Po przewrocie majowym 1926 r. , jako przeciwnik Józefa Piłsudskiego, podał się do dymisji. Przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w rodzinnym majątku. Zajmował sie pracą społeczną m. in. jako aktywny członek Akcji Katolickiej. We wrześniu 1939 r., po wybuchu wojny oddał się do dyspozycji Naczelnego Wodza.
W 1939 r. został aresztowany przez władze radzieckie i uwięziony w obozie w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu 1940 r. w Charkowie.
Gdy na przełomie lipca i sierpnia 1941 roku wynikła sprawa tworzenia Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR jego nazwisko było pierwszym, które wymienił premier Władysław Sikorski jako potencjalnego dowódcę i koordynatora tworzonych oddziałów. Dopiero, gdy okazało się, że dotarcie do Hallera jest niemożliwe (zginął ponad rok wcześniej w Charkowie), wytypowano Władysława Andersa.
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Aleksandra Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia generała broni. [1]
Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Stanisław Haller jest patronem 5 Pułku Dowodzenia w Krakowie (2 Korpus Zmechanizowany).
[edytuj] Bibliografia
- Naród a armia,
- Wypadki warszawskie 12 do 15 V 1926
[edytuj] Awanse:
- pułkownik - 1917
- generał podporucznik - 1 stycznia 1920 [2]
- generał porucznik - zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919
- generał broni - 5 października 2007
[edytuj] Ordery i odznaczenia:
- Krzyż Komandorski Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
[edytuj] Zobacz:
- Generałowie polscy
- Generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej
- Generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej awansowani w 2007 r.
- Generałowie w ujęciu historycznym - statystyka
- Generałowie polscy w niewoli
[edytuj] Źródła:
- T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991
- H. P. Kosk, Generalicja polska, t. 1, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszkow 1998
- T. Panecki, Sztab Generalny (Główny) Wojska Polskiego 1918-2003, Bellona, Warszawa 2003
Przypisy
Poprzednik Stanisław Szeptycki |
szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego 1919-1920 |
Następca Tadeusz Rozwadowski |
Poprzednik Józef Piłsudski |
szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego 1923-1925 |
Następca Edmund Kessler |
Poprzednik Edmund Kessler |
szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego 1926 |
Następca Stanisław Burhardt-Bukacki |