Stan wyjątkowy
Z Wikipedii
Stan wyjątkowy - jeden z nadzwyczajnych stanów państwa, którego wprowadzenie powoduje w szczególności ograniczenie określonych praw i swobód obywatelskich. W Polsce instytucja stanu wyjątkowego była w regulacjach konstytucyjnych w latach 1952-1983 wchłonięta przez instytucję stanu wojennego.
W Polsce stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż 90 dni, na części albo na całym terytorium kraju, jeśli zagrożone zostało bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Prezydent może przedłużyć ten stan tylko raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za zgodą Sejmu.
W czasie stanu wyjątkowego oraz przez 3 miesiące po jego zakończeniu nie mogą być zmienione Konstytucja i ordynacje wyborcze oraz nie można rozwiązać Sejmu; nie przeprowadza się też wyborów ani referendów ogólnokrajowych. W przypadku upływu kadencji Prezydenta, Sejmu i Senatu bądź organów samorządu terytorialnego ulegają one odpowiedniemu przedłużeniu.
[edytuj] Akty normatywne regulujące funkcjonowanie państwa podczas obowiązywania stanu wyjątkowego w Polsce
| # | Akt normatywny | Data wejścia w życie | Data uchylenia | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Dekret z dnia 2 stycznia 1919 r. o wprowadzeniu stanu wyjątkowego
(Dz.Pr.P.P. Nr 1, poz. 79 i Nr 14, poz. 159) |
2 stycznia 1919 | 1 sierpnia 1919 | |
| 2 | Ustawa z dnia 25 lipca 1919 r. w przedmiocie zapewnienia bezpieczeństwa Państwa i utrzymania porządku publicznego w czasie wojny
(Dz.Pr.P.P. Nr 61, poz. 364) |
1 sierpnia 1919 | 19 marca 1928 | |
| 3 | Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o stanie wyjątkowym
(Dz.U. Nr 33, poz. 307) |
19 marca 1928 | 10 marca 1937 | |
| 4 | Ustawa z dnia 22 lutego 1937 r. o stanie wyjątkowym
(Dz.U. Nr 17, poz. 108) |
10 marca 1937 | po 1945 | Desuetudo |
| 5 | Ustawa z dnia 5 grudnia 1983 r. o stanie wyjątkowym
(Dz.U. Nr 66, poz. 297, z 1989 r. Nr 34, poz. 178, z 1997 r. Nr 81, poz. 512 i z 2002 r. Nr 156, poz. 1301) |
10 grudnia 1983 | 21 stycznia 2003 | |
| 6 | Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym
(Dz.U. Nr 113, poz. 985, Nr 153, poz. 1271 i z 2006 r. Nr 104, poz. 711) |
21 stycznia 2003 | Obowiązuje |
[edytuj] Literatura
- Michał Brzeziński, Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007 (ISBN 978-83-7059-814-3)
- Lech Mażewski, Stany nadzwyczajne w Polsce w latach 1918-1989, Toruń 2006 (ISBN 978-83-7441-497-5)
