Skały piroklastyczne
Z Wikipedii
Skały piroklastyczne - rodzaj okruchowych skał osadowych powstających z materiału wyrzucanego przez wulkany w stanie stałym (bomby wulkaniczne, lapille, popioły i piaski wulkaniczne).
- Skały piroklastyczne stanowią grupę przejściową między skałami: magmowymi – wulkanicznymi i osadowymi –okruchowymi.
Ze skałami magmowymi wiąże je pochodzenie materiału, z osadowymi fakt, że skały te są zbudowane z okruchów i powstają w procesie osadzania. - Cechą charakterystyczną jest zła selekcja – współwystępowanie okruchów o różnych rozmiarach (frakcji).
- Skład okruchów bywa różny: obok produktów wulkanicznych (szkliwo, zakrzepła lawa, pojedyncze kryształy różnych minerałów) może występować pewna ilość różnego rodzaju skał pokruszonych przy wybuchu wulkanu albo włączonych do materiału wulkanicznego po jego osadzeniu.
Materiał okruchowy pochodzenia wulkanicznego w zależności od frakcji nosi określone nazwy:
- bloki – kanciaste fragmenty zakrzepłej lawy (od kilkunastu cm do kilku metrów i więcej).
- bomby wulkaniczne – okruchy o średnicy przewyższającej 64 mm (najczęściej wrzecionowate; powstają przez zakrzepnięcie w locie fragmentu lawy wprawionego w ruch wirowy).
- lapille – drobne fragmenty, o średnicy od 2 mm do 64 mm.
- popioły wulkaniczne (tefra) – najdrobniejsze frakcje pyłowe, poniżej 2 mm średnicy, wyrzucane siłą eksplozji wulkanicznej w atmosferę. Mogą się w niej unosić przez dłuższy czas i być przenoszone przez prądy powietrzne na znaczne odległości.
Z materiału tego powstają:
- tufy - gdy materiał o różnych frakcjach opada na ląd
- tufity - materiał piroklastyczny wpada do zbiorników wodnych i ulega przemieszaniu z osadami wodnymi.
Dodatkowo różnego typu skały osadowe posiadają domieszki materiału piroklastycznego, a ich klasyfikacja zależy od tego, czy przeważa udział materiału piroklastycznego czy osadowego.
Do ważniejszych skał piroklastycznych należą: brekcje wulkaniczne, tufy, tufity.
