Siemowit (książę Polan)

Z Wikipedii

Siemowit

Książę Polan
Poprzednik	-
Następca	Lestek
Dane biograficzne
Dynastia	Piastowie
Ojciec	Piast
Matka	Rzepicha
Żona	nieznana
Dzieci	Lestek

Siemowit (Ziemowit) – książę Polan z IX wieku znany jedynie z kroniki Anonima zwanego Gallem. Według jego relacji Siemowit był synem Piasta i Rzepichy i objął władzę – po obaleniu Popiela – zgodnie z wolą zgromadzonych na wiecu współplemieńców. Synem i następcą Siemowita był Lestek.

Kwestia historyczności Siemowita początkowo nie budziła wątpliwości, została zakwestionowana pod koniec XIX wieku. Od lat 60. XX wieku badacze raczej skłaniają się do uznania przekazanej przez Galla listy przodków Mieszka I, gdzie figuruje m.in. Siemowit, za autentyczną. Znacznie więcej zastrzeżeń co do autentyczności dotyczy informacji o rodzicach Siemowita.

Wśród badaczy wierzących w autentyczność tej postaci utrzymuje się, że lata życia Siemowita hipotetycznie powinny przypadać na okres lat ok. 845-ok. 900, chociaż istnieje możliwość, że ewentualny błąd tych ustaleń może wynosić nawet kilkadziesiąt lat. Natomiast objęcie władzy na pewno nastąpiło w drugiej połowie IX wieku. Nie jest znane miejsce jego pochówku.^[1]

Spis treści

1 Kwestia historyczności Siemowita
- 1.1 Poglądy zwolenników istnienia Siemowita
- 1.2 Poglądy przeciwników istnienia Siemowita
2 Siemowit czy Ziemowit?
3 Zobacz też
4 Bibliografia
5 Przypisy

[edytuj] Kwestia historyczności Siemowita

Istnieje bogata debata historyków na temat istnienia lub nie Siemowita i jego dwóch następców.

[edytuj] Poglądy zwolenników istnienia Siemowita

Wielu wybitnych polskich historyków (np. Henryk Łowmiański, Gerard Labuda, Kazimierz Jasiński) opowiedziało się za historycznością Siemowita.

Przekaz Galla o Piastach przedmieszkowych zasługuje na zaufanie aż z kilku względów: 1. intencją kronikarza właśnie w tym fragmencie jego relacji było przekazanie wiadomości, które uważał za prawdziwe, zaczerpnięte z wiernej pamięci, 2. wiadomości te przechowały się w tradycji dynastycznej przywiązującej dużą wagę do początków dynastii, 3. treść "trzeciej opowieści" nie zawiera elementów legendarnych (baśniowych), przy czym nie do przyjęcia jest zarzut zmyślenia występujących w niej imion, 4. lista imion u Galla znajduje poparcie poprzez porównanie jej z podobnymi listami książąt ruskich i czeskich Przemyślidów oraz 5. autentyczność listy Gallowej potwierdzają wyniki badań nad początkami państwa polskiego, wykazujące, że nie sięgają one dopiero panowania Mieszka I.^[2]

[edytuj] Poglądy przeciwników istnienia Siemowita

Przeciw istnieniu Siemowita mają przemawiać odkrycia archeologiczne, z których wynika że dynamiczny rozwój państwa Polan rozpoczął się w latach dwudziestych X wieku, zatem panowanie Siemowita, Leszka i Siemomysła trwałoby bardzo krótko. Część mediewistów uważa, że podane w Kronice imiona przodków Mieszka mają znaczenie symboliczne i zostały wymyślone przez Galla. Nie można wreszcie wykluczyć, że zmyślony przez Galla jest tylko opis panowania władców, podczas gdy imiona są faktycznymi imionami przodków Mieszka.

[edytuj] Siemowit czy Ziemowit?

Przez wiele lat, wspierana autorytetem Oswalda Balzera, który takie miano zastosował w Genealogii Piastów utrzymywała się forma imienia Ziemowit, pomimo że już w recenzjach tej pracy z przełomu XIX i XX wieku zgłaszano do niej zastrzeżenia. Zgodnie z ustaleniami językoznawców imię to pochodzi od słowiańskiego wyrazu semja = rodzina, i w związku z tym jedyną poprawną jest forma Siemowit.^[3]

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Bibliografia

Banaszkiewicz J., Podanie o Piaście i Popielu, Warszawa 1986.
Buczek K., Zagadnienie wiarygodności dwu relacji o początkowych dziejach państwa polskiego, (w:) Prace z dziejów Polski feudalnej, Warszawa 1960.
Gieysztor Aleksander, Siemowit, (w:) Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 5, 1975, s. 169.
Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Wrocław-Warszawa (1992), s. 46-48.
Kętrzyński S., Polska X-XI wieku, Warszawa 1961.
Koneczny Feliks, Dzieje Polski za Piastów, Kraków 1902, s. 28.
Labuda Gerard, Kronika genealogiczna jako źródło do dziejów rozbicia i zjednoczenia monarchii w Polsce średniowiecznej, (w:) Studia Źródłoznawcze, t. 22, 1977, s. 43.
Łaguna Stosław, Rodowód Piastów, (w:) Kwartalnik Historyczny, t. 11, 1897, s. 752.
Łowmiański H., Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, [w:] Początki Państwa Polskiego, t. 1, Poznań 1962.
Łowmiański H., Początki Polski, t. 5, Warszawa 1973.
Małecki A., Lechici w świetle historycznej krytyki, Lwów 1897, s. 50.
Śląski K., Wątki historyczne w podaniach o początkach Polski, Poznań 1968.
Trawkowski S., Siemowit, (w:) Polski Słownik Biograficzny, t. 37, 1996, s. 64.
Widajewicz J., Początki Polski, Wrocław 1948.
Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370), Kraków 1999, s. 69-70.