Religie rodzime Australii i Oceanii
Z Wikipedii
Religia aborygenów - na kształt wierzeń rodzimych mieszkańców Australii decydujący wpływ miała izolacja kontynentu, charakterystyczne środowisko naturalne oraz nieukształtowana struktura społeczna. Praktykowane są obrzędy związane z czarną magią, a znaczącą rolę odgrywa zjawisko totemizmu.
Spis treści |
[edytuj] Kształtowanie świata
Wśród większości Aborygenów panuje pogląd, że wszechświat nie miał początku, istnieje wiecznie. Początkowo jednak nie posiadał jednolitej formy, był pusty.
W wyobraźni rodzimych mieszkańców antypodów Ziemia jest w kształcie wielkiego dysku, nad którym rozciąga się nieboskłon wraz ze gwiazdozbiorami reprezentującymi postacie z mitologii. Uważane są one za przodków totemicznych, otaczane czcią. To również bohaterowie czasu snu lub epoki marzeń sennych. Przemierzając kontynent kształtowali świat przyrody i składali do ziemi dusze nie poczętych jeszcze niemowląt.
Opisy wizerunków tych przodków są niejednoznaczne, jednak najczęściej przyjmują kształty o podłożu zoomorficznym, jak dla przykładu - zajęczy kangur Pitjantjatjara.
[edytuj] Uluru - znaczenie
Monolit Uluru dla Aborygenów jest miejscem świętym, swoistym sanktuarium. Według wierzeń to punkt orientacyjny na szlaku sennej drogi, którą wytyczyli osobiście praprzodkowie. Każde zagłębienie, każda szczelina posiada znaczenie, okraszone mitami. I tak np. gęsto usiane jaskinie u podnóży monolitu są śladami pozostawionymi przez plemię zajęczego kangura.
[edytuj] Totemizm
Ze względu na panujące układy społeczne wśród Aborygenów przyjmowane są trzy rodzaje totemizmu:
- totemizm klanowy
- totemizm płci
- totemizm indywidualny
Kobongi (totemy) są najczęściej materialne, pozbawione cienia fantastyczności. Mogą to być zwierzęta lub rośliny, zdarzają się też inne obiekty naturalne. Ważną rolę pośród ceremonii totemicznych odgrywa obrzęd mający na celu powiększenie liczebności zwierząt totemicznych innego klanu tego samego plemienia. Podczas obrzędu nakłaniany jest przodek (wonżina) do wstąpienia w mającą się narodzić duszę. Praktykowane jest rytualne spożywanie zwierzęcia totemicznego przez gospodarzy uroczystości, mające zapewnić obfitość pożywienia klanom, dla których zwierzę-kobong nie jest objęte zakazem zabijania.
[edytuj] Czuringa
Przodkowie, w czasie wędrówki po świecie czasu snu pozostawiali po sobie czuringi, święte przedmioty, otoczone kultem. Wykorzystywane do praktyk czarnej magii.
Zazwyczaj są to kamienie o kształcie owalnym lub kawałki drewna, wygładzone i pokryte rysunkami. Rysunki te często przedstawiają wydarzenie mitologiczne związane z przodkiem.
Wśród etnografów panuje przypuszczenie, iż z tymi przedmiotami wiąże się wiara w reinkarnację. Po śmierci człowieka, dusza jego powraca do czuringi, by w odpowiednim momencie się odrodzić.
Poza obrzędami, którymi nadzoruje starszyzna plemienna, czuringi przechowywane są w świętych miejscach oknanikilla, do których dostępu nie ma nikt niepowołany.
[edytuj] Inicjacja chłopców
Ważnym wydarzeniem w życiu społeczności aborygeńskiej jest ceremonia wchodzenia w świat dorosłych młodego członka klanu. Zaznajamiany jest z mitami, symbolami i obrzędami.
Najczęściej uprowadzany jest wraz z opiekunem z obozowiska. W czasie wędrówki po sąsiednich klanach młody adept przestrzega surowych zasad dotyczących sposobu jedzenia, mówienia czy poruszania się. Młodzi chłopcy poddawani są też próbom wytrzymałości. Może to być wybicie górnego siekacza, obrzezanie, wyrywanie włosów. Powszechne jest picie krwi pochodzącej z nacięć na ramionach starszych mężczyzn. Dawniej była to krew specjalnie na tą okazję zabitego człowieka, spożywana wraz z kawałkiem jego ciała. Osoby uczestniczące w ceremonii pomalowane są na barwę białą (symbolizuje śmierć i odrodzenie) oraz wykonują w takt szybkich rytmów rytualne pieśni i tańce korobori. Obrzędy inicjacyjne mają symbolizować śmierć dziecka i narodzenie dorosłego członka męskiej społeczności. Szersze poznanie przebiegu tych ceremonii napotyka trudności. Objęte są bowiem ścisłym zakazem ujawniania członkom spoza klanu. Osobnik, oskarżony o wyjawienie poddawany jest próbie włóczni. Staje w środku kręgu stworzonego przez członków swego klanu, którzy na przemian ciskają włóczniami w jego uda. Dawniej groziła za to śmierć, obecnie złagodzono karę.
[edytuj] Życie pozagrobowe
Aborygeni, z racji wiary w reinkarnację nie uznają życia pozagrobowego. Wśród ich wyobrażeń nie ma miejsca na piekło i niebo. Wiarę w Stwórcę, określanego mianem Baimee, Bundżil lub Daramulun praktykuje tylko garstka plemion, żyjących na południowym wschodzie kontynentu. Tłumaczone to jest życiem rodzimych mieszkańców Australii w społecznościach rodowych, bez wodzów. Nieznana im jest też koncepcja wynagradzania dobra lub karania za zło w następnym życiu.
