Pucz monachijski

Z Wikipedii

Artykuł wymaga poszerzenia.

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Zdarzenia poprzedzające pucz, Przebieg puczu, Po puczu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Pucz monachijski — nieudana próba przejęcia władzy w Niemczech przez Adolfa Hitlera i gen. Ericha Ludendorffa, zorganizowana w nocy z 8 na 9 listopada 1923 r. przy pomocy bojówek partyjnych SA; zakończona rozwiązaniem NSDAP i skazaniem Hitlera na 5 lat więzienia.

[edytuj] Zdarzenia poprzedzające pucz

Bawarski rząd, złożony z członków różnych ugrupowań nacjonalistycznych, w początku lat 20. był silnie skonfliktowany z rządem w Berlinie, w którym wiodącą rolę mieli socjaldemokraci. Bawarscy politycy otwarcie opowiadali się za zniesieniem demokratycznych rządów. Po opublikowanym w prasie artykule atakującym prezydenta Eberta oraz dowódcę wojska (Reichswehra) Hansa von Seeckta minister wojska Otto Geßler nakazał zlikwidowanie struktur NSDAP. Rozkaz miał być wykonany przez żołnierzy dywizji bawarskiej, jednak jej dowódca, Otto von Lossow, odmówił wykonania rozkazu i został za to zwolniony ze stanowiska.

[edytuj] Przebieg puczu

Hitler uznał, że nadarzyła się stosowna sytuacja, aby zmusić rząd bawarski do obalenia rządu Rzeszy. 30 października 1923 przemawiał do swych zwolenników w monachijskim cyrku Krone, przedstawiając perspektywę wywołania powstania. Stosowna okazja nastąpiła, gdy Gustav Ritter von Kahr wraz z Otto von Lossowem, Hansem von Seißerem i licznymi innymi czołowymi politykami narodowymi zebrali się 8 listopada w piwiarni Bürgerbräukeller w celu omówienia własnych planów politycznych. Około pół godziny po rozpoczęciu spotkania na salę wkroczyli Adolf Hitler, generał Erich Ludendorff, Hermann Göring i dalsi naziści. Hitler wystrzelił z rewolweru w sufit, aby przerwać dyskusję i zwrócić uwagę na to, co miał do powiedzenia zebranym. Ogłosił, że sala jest otoczona przez członków SA i że rozpoczeła się właśnie rewolucja narodowa. Poprosił triumwirat złożony z von Kahra, von Lossowa i von Seißera na rozmowę do mniejszej bocznej salki, zaś w tym czasie Göring wygłosił mowę do zgromadzonych. Hitlerowi szybko udało się przekonać triumwirat do przystąpienia do rewolucji. O 2.55 w nocy Gustav von Kahr drogą radiową odżegnał się jednak od udziału w puczu.

Hitler zamierzał na wzór włoskich faszystów pod wodzą Mussoliniego przejąć kontrolę nad zgromadzonymi w Bawarii wojskami i wraz z połączonymi bojówkami antydemokratycznymi poprowadzić je na Berlin, aby tam objąć władzę. Hitler sądził, że szybko otrzyma poparcie społeczeństwa, jednak mylił się.

Rankiem 9 listopada 1923 częściowo uzbrojony tłum pod wodzą Hitlera i Ludendorffa pomaszerował w kierunku monachijskiej Feldherrenhalle, gdzie przemarsz został krwawo wstrzymany przez policję. W czasie walki zginęło czterech policjantów i jeden przypadkowy przechodzień, zastrzelono piętnastu bojówkarzy. Jeszcze tego samego dnia Ludendorff został pojmany, zaś Hitler kilka dni później. NSDAP została zakazana w całych Niemczech, zaś Hitler został skazany przez bawarski trybunał pod przewodnictwem Georga Neithardta za zdradę na pięć lat uwięzienia w twierdzy. Generał Ludendorff jako bohater I wojny światowej został uniewinniony.

Hitler podczas odbywania kary w Landsbergu napisał pierwszą część swojej książki — Mein Kampf, z pomocą towarzyszącego mu w więzieniu Rudolfa Hessa. W 1924 skrócono mu karę i wyszedł z więzienia.