Przyspieszenie
Z Wikipedii
Przyspieszenie - wektorowa wielkość fizyczna wyrażająca zmianę prędkości w czasie.
Przyspieszenie definiuje się jako pochodną prędkości po czasie (jest to miara zmienności prędkości). Jeśli przyspieszenie jest skierowane przeciwnie do zwrotu prędkości ruchu, to prędkość w tym ruchu maleje a przyspieszenie jest nazywane opóźnieniem.
Spis treści |
[edytuj] Definicja
Jeżeli dany wektor określa położenie punktu materialnego, a wektor określa prędkość tego punktu, to przyspieszenie tego punktu jest pochodną prędkości po czasie:
A ponieważ prędkość jest pochodną położenia po czasie, to przyspieszenie można zapisać jako drugą pochodną położenia po czasie:
Jednostka przyspieszenia w układzie SI to metr na sekundę do kwadratu.
[edytuj] W ruchu prostoliniowym
W ruchu po linii prostej prędkość jest skalarem, wówczas przyspieszenie określa wzór:
[edytuj] Przyspieszenie w ruchu krzywoliniowym
W układzie odniesienia związanym z torem ruchu całkowite przyspieszenie jest rozbijane na dwie składowe: prostopadłą do toru ruchu zwane przyspieszeniem dośrodkowym (normalnym, ozn. ) i składową równoległą zwaną przyspieszeniem stycznym (ozn. ).
Wartość przyspieszenia całkowitego (długość wektora ) jest równa:
Wektor przyspieszenia całkowitego jest sumą składowej normalnej i stycznej:
[edytuj] Przyspieszenie dośrodkowe (normalne)
Jest to składowa przyspieszenia prostopadła do toru ruchu. Reprezentuje tę część przyspieszenia, która wpływa na kierunek prędkości, a zatem na kształt toru. Jeżeli prędkość chwilowa oznaczona jest jako v, a promień chwilowego zakrzywienia toru (promień okręgu stycznego do toru) ruchu wynosi r, to wartość an przyspieszenia dośrodkowego ciała jest równa:
[edytuj] Przyspieszenie styczne
Jest to składowa przyspieszenia styczna do toru ruchu, wpływająca na wartość prędkości. Stosując oznaczenie v dla wartości prędkości chwilowej i oznaczenie s dla drogi pokonanej przez ciało, przyspieszenie styczne aτ określają wzory:
[edytuj] Przyspieszenie kątowe
Występuje w ruchu obrotowym - jest wektorem leżącym na osi obrotu i skierowanym zgodnie z regułą śruby prawoskrętnej. Jeśli współrzędną kątową ciała określa kąt α, a wartość prędkości kątowej oznaczymy jako ω, to wartość przyspieszenia kątowego ε wynosi:
Jednostka przyspieszenia kątowego w układzie SI to jeden radian przez sekundę do kwadratu.
[edytuj] Pomiar
Do pomiaru służy przyspieszeniomierz nazywany także akceleromierzem, akcelerometrem i sejsmometrem.
[edytuj] Zobacz też
- Zryw - zmiana przyspieszenia w czasie
- Przyspieszenie dośrodkowe
- Przyspieszenie ziemskie
- Przyspieszenie grawitacyjne
- Grawitacja