Police

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°33'0.36" N 14°34'15.46" E53.5501 14.5709611 (Police)

Police
Herb Polic Flaga Polic
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina  - rodzaj	Police miejsko-wiejska
Założono	1260 r.
Prawa miejskie	1260
Burmistrz	Władysław Diakun
Powierzchnia	37 km²
Położenie	53° 33'0.36'' N 14° 34'15.46'' E
Liczba mieszkańców (2007)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	34 220 928,9 os./km² aglomeracja szczecińska
Strefa numeracyjna (do 2005)	91
Kod pocztowy	72-009, 72-010, 72-011, 72-015
Tablice rejestracyjne	ZPL
Położenie na mapie Polski Police
TERC10 (TERYT)	4324311044
SIMC10	0979449
Miasta partnerskie	Pasewalk Korsør Nowy Rozdół
Urząd miejski3 ul. Batorego 3 72-010 Police tel. 91  4311830; faks 91 4311832 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Police (do 1945 niem. Pölitz) — miasto w zachodniej części woj. zachodniopomorskiego, siedziba powiatu polickiego i gminy miejsko-wiejskiej Police, miasto satelickie Szczecina, położone nad Łarpią i Odrą-Domiążą na Równinie Polickiej. Port wodny na lewym brzegu Roztoki Odrzańskiej. Według danych z 30 czerwca 2007, miasto miało 34 220 mieszkańców, co stawia Police na 7. miejscu w województwie pod względem liczby mieszkańców.

Spis treści 1 Geografia 2 Historia 2.1 Najwcześniejsze dzieje 2.2 Okres pruski i niemiecki 2.3 Okres II wojny światowej 2.4 Okres po II wojnie światowej 2.5 Przynależność polityczno-administracyjna Polic 2.6 Demografia Polic 3 Turystyka 3.1 Zabytki 3.2 Szlaki turystyczne 4 Zieleń miejska 5 Kultura 5.1 Imprezy cykliczne 6 Sport 7 Oświata 8 Osoby związane z miastem 9 Gospodarka 10 Szpital 11 Komunikacja 11.1 Komunikacja wodna 11.2 Transport drogowy 11.2.1 Komunikacja miejska 11.3 Kolej 11.4 Urzędy pocztowe 12 Administracja 13 Bibliografia 14 Przypisy 15 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

Miasto położone jest na Równinie Polickiej nad Odrą i Gunicą (Dolina Dolnej Odry). Ze Wzgórz Warszewskich, na których położone są południowe krańce miasta oraz osiedle Mścięcino, płyną do Polic Przęsocińska Struga i Grzybnica. Przy wschodniej granicy miasta ograniczonej wschodnim brzegiem Odry znajduje się ujście Iny. W granicach administracyjnych miasta znajduje się siedem wysp.

Police to ostatnie miasto nad Odrą wzdłuż biegu tej rzeki. Południowa część ujścia - estuarium Odry (Roztoka Odrzańska) znajduje się w granicach miasta, w rejonie wyspy Wielki Karw i osiedla Jasienica.

Miasto znajduje się w specjalnym obszarze ochrony przyrody Natura 2000 zwanym Ujście Odry i Zalew Szczeciński. W Policach znajduje się także drugi obszar Natura 2000, Police - kanały.

Police graniczą administracyjnie ze Szczecinem (około 15 km od centrum miasta), gminą Goleniów i wiejską częścią gminy Police.

Przez Police przebiega droga wojewódzka nr 114 oraz tor wodny Szczecin-Świnoujście.

Do Polic należą także osiedla Mścięcino (od 1954 r.) i Jasienica (od 1973 r.) oraz port morski Police (4. pod względem przeładunku w Polsce) i port rzeczny Police na Odrze.

Według danych z 30 czerwca 2007, miasto miało 34 220 mieszkańców (7. miejsce w województwie i 3. miejsce w aglomeracji szczecińskiej).

Miasto podzielone jest na 4 nieformalne dzielnice:

• Stare Miasto,
• Nowe Miasto,
• Jasienica,
• Mścięcino.

Nazwa miasta pochodzi od słowa "pole". Wersja niemiecka jest zgermanizowaną formą wcześniejszej nazwy pomorskiej.

[edytuj] Historia

[edytuj] Najwcześniejsze dzieje

W 1260 r. książę zachodniopomorski Barnim I nadał Policom prawa miejskie. Bujny rozwój, usytuowanych tuż przy ujściu Odry zagroził głównemu ośrodkowi Pomorza Zachodniego - Szczecinowi. W celu zahamowania rozwoju Polic, w 1321 r. książę odebrał miastu prawa miejskie i włączył Police w obręb Szczecina. Prawa miejskie zostały przywrócone dopiero w 1808 r.

[edytuj] Okres pruski i niemiecki

W latach 1816-1826 w powiecie Randow, a od 1826 w powiecie Ueckermünde. Na przełomie XIX i XX wieku w Policach istniała stocznia rzeczna. W 1898 r. Police uzyskały kolejowe połączenie ze Szczecinem, prowadzące wówczas do Jasienicy. 12 lat później linię przedłużono do Trzebieży. Powstanie kolei przyczyniło się do rozwoju przemysłu. W 1938 r. zbudowana została fabryka benzyny syntetycznej (niem. Hydrierwerke Pölitz). Fabryka miała ogromne znaczenie dla przemysłu wojennego III Rzeszy. 15 października 1939 r. miasto zostało włączone w granice Wielkiego Miasta Szczecina.

[edytuj] Okres II wojny światowej

Naloty bombowców alianckich sił powietrznych na Police

Data nalotu	Liczba samolotów	Typ samolotów	Lotnictwo
11 kwietnia 1944	52	Boeing B-17 Flying Fortress	US Air Force
29 maja 1944	224	Boeing B-17 Flying Fortress	US Air Force
20 czerwca 1944	245	B-24	US Air Force
25 sierpnia 1944	169	Boeing B-17 Flying Fortress	US Air Force
7 października 1944	142	Boeing B-17 Flying Fortress	US Air Force
21/22 grudnia 1944	207	Lancaster	RAF
13/14 stycznia 1945	218	Lancaster	RAF
8/9 lutego 1945	475	Lancaster	RAF

Na okres II wojny światowej na podstawie uchwały rządu niemieckiego 15 października 1939 roku Police zostały włączone w obręb Wielkiego Miasta Szczecin. Działała tu wielka fabryka benzyny syntetycznej (niem. Hydrierwerke Pölitz AG). Przy produkcji benzyny syntetycznej pracowało około 30.000 niewolników różnych narodowości (m.in. Polacy, Jugosłowianie, Francuzi, Belgowie). Na terenie fabryki założono filię obozu koncentracyjnego Stutthof. Fabryka i miasto były kilkakrotnie celem ataków sił powietrznych aliantów.

Dopiero 8/9 lutego 1945, ostatni atak ostatecznie przerwał produkcję benzyny. Ruiny fabryki stoją do dziś i zostały zaadoptowane do zwiedzania. Z powodu zakończenia II wojny światowej Hitler nie zdążył zrealizować planów budowy lotniska w rejonie osiedla Mścięcino.

[edytuj] Okres po II wojnie światowej

Miasto zostało zdobyte 26 kwietnia 1945 r. wraz ze Szczecinem przez wojska radzieckie (2 Front Białoruski-2 Armia Uderzeniowa-116 Korpus Armijny-321 dywizję piechoty dow. Iwan Fieduński) i polskie a we wrześniu 1946 r. zostało przekazane administracji polskiej, po likwidacji tzw. Enklawy Polickiej. Istnienie Enklawy Polickiej opóźniło powojenną odbudowę i rozwój Polic oraz przyczyniło się do lokalizacji siedziby powiatu ziemskiego w Szczecinie (powiat szczeciński obejmował tereny obecnego powiatu polickiego).

W 1945 r. Police ponownie stały się samodzielnym miastem, powiększonym w 1954 r. o wieś Mścięcino. W tym czasie osiedlono tu kolonię greckich uchodźców, którzy szukali schronienia w Polsce po greckiej wojnie domowej 1946-1948. Podobnie uczyniono w Zgorzelcu w woj. dolnośląskim. Do 1975 r. Police wchodziły w skład powiatu szczecińskiego.

W 1964 r. rozminowano teren na północ od Starego Miasta i rozpoczęto budowę azotowo-fosforowych zakładów nawozów sztucznych, uruchomionych w 1969 r. Działają one do dziś pod nazwą Zakłady Chemiczne Police. Teren pod budowę fabryki zajął m.in. powierzchnię dawnego osiedla Kuźnice, od którego powstała nazwa ulicy, przy której znajduje się fabryka. Dla robotników pracujących w Z.Ch. "Police" powstało osiedle mieszkaniowe Chemik.

W 1973 r. przyłączono wieś Jasienica.

Po reformie administracyjnej i likwidacji powiatów w 1975 r. utworzono gminę Police. W 1999 r. po kolejnej reformie Police zostały miastem powiatowym.

Od 2006 roku Szpital Powiatowy w Policach jest częścią szpitala klinicznego SPSK nr 1 Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Jest to pierwsza placówka szkoły wyższej w historii miasta.

[edytuj] Przynależność polityczno-administracyjna Polic

• 1260 - XVII w.: Księstwo Pomorskie, Księstwo Gryfitów, pod panowaniem
• 1630 - 1719: Królestwo Szwecji, Pomorze Szwedzkie
• 1719 - 1806: Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, Królestwo Prus
• 1806 - 1813: I Cesarstwo Francuskie, pod okupacją
• 1815 - 1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow
• 1866 - 1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow
• 1871 - 1918: Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow
• 1919 - 1933: Rzesza Niemiecka (Republika Weimarska), kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow
• 1933 - 1939: III Rzesza, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow
• 1939 - 1945: III Rzesza, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, Wielkie Miasto Szczecin
• 1945 - 1952: Rzeczpospolita Polska (Polska Ludowa), województwo szczecińskie, powiat szczeciński
• 1952 - 1975: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie, powiat szczeciński
• 1975 - 1989: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie, gmina Police
• 1989 - 1998: Rzeczpospolita Polska, województwo szczecińskie, gmina Police
• 1999 - teraz: Rzeczpospolita Polska, województwo zachodniopomorskie, powiat policki, gmina Police^[1]

Dawne miejscowości włączone w granice administracyjne Polic: Bardo (Szaniec), Czapliniec, Duchowo, Kołpin, Kuźnice.

[edytuj] Demografia Polic

• 1946 - 850 mieszkańców
• 1950 - 1.450 mieszkańców
• 1955 - 4.830 mieszkańców
• 1960 - 9.100 mieszkańców
• 1969 - 11.400 mieszkańców

W 1975 utworzono osobną gminę:

• 1975 - m.: 7.200 mieszk., wiejska część gm.: 7.900 mieszk.
• 1981 - m.: 24.800 mieszk., wiejska część gm.: 17.600 mieszk.
• 1994 - m.: 34.400 mieszk., wiejska część gm.: 6.700 mieszk.
• 1995 - 34.544 mieszkańców
• 2000 - 34.639 mieszkańców
• 2005 - 34.391 mieszkańców

[edytuj] Turystyka

[edytuj] Zabytki

• kościół Niepokalanego Poczęcia NMP - neogotycki budowla na Starym Mieście,
• kościół św. apostołów Piotra i Pawła - gotycka budowla z XIV wieku (przebudowana w 1725 r.) w dzielnicy Polic - Jasienicy,
• kaplica przykościelna - gotycka kaplica z XV wieku, pozostałość po średniowiecznym kościele na Rynku Starego Miasta (pl. Chrobrego),
• ruiny klasztoru Wiktorynów i Augustianów w dzielnicy Polic - Jasienicy,
• Lapidarium Polickie w Parku Staromiejskim,
• kamienice z XIX wieku,
• ratusz z 1906 roku nie został odbudowany po II wojnie światowej

[edytuj] Szlaki turystyczne

Szlaki w Policach i Puszczy Wkrzańskiej:

• pieszy Szlak Policki
• pieszy Szlak "Ścieżkami Dzików"
• Szlak "Puszcza Wkrzańska"

Obecnie na terenie dawnej fabryki benzyny syntetycznej wytyczona jest ścieżka dydaktyczno-turystyczna, którą opiekuje się Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Polickiej „Skarb”. Wycieczki organizowane są nieodpłatnie w każdą sobotę o godz. 13:00^{[potrzebne źródło]}.

W Policach znajdują się dwie ścieżki rowerowe:

• przy ul. Jasienickiej i Kuźnickiej
• przy drodze łączącej ul. Roweckiego z ul. Tanowską

[edytuj] Zieleń miejska

Parki i skwery

• Park Staromiejski - park w Starym Mieście. W środku parku znajduje się Lapidarium Polickie. Na wschód od parku znajduje się Kościół Mariacki z XIX wieku.

• Park Solidarności - znajduje się w Nowym Mieście między ul. Piłsudskiego a ul. Wyszyńskiego. Park utworzono z części lasów Puszczy Wkrzańskiej. Drzewostan sosnowy.

• Skwer Jana Pawła II - zlokalizowany w Nowym Mieście wzdłuż ul. Piłsudskiego na odcinku o długości około 1 km. Skwer przylega do Puszczy Wkrzańskiej. Na terenie skweru znajduje się pomnik Jana Pawła II i kapliczka Matki Boskiej Fatimskiej.

Inne

• Polickie Łąki i inne wyspy w Policach, obszar Natura 2000 - Ostoja Police - kanały
• Puszcza Wkrzańska, Zielona Ścieżka Zdrowia w Nowym Mieście

[edytuj] Kultura

Najważniejszą instytucją kulturalną w Policach jest Miejski Ośrodek Kultury przy ul. Siedleckiej w dzielnicy Nowe Miasto. W niej właśnie mieszczą się galerie i sala kinowo-teatralna.

Przy MOK-u działa Galeria Historyczna Polic. Galeria o tematyce związanej z historią ziemi polickiej, została założona przez Jana Maturę w 1997 roku. GHP organizuje zajęcia dydaktyczne i wycieczki terenowe. W zbiorach galerii znajdują się: eksponaty obrazujące osadnictwo na ziemi polickiej na przełomie mezolitu i neolitu, makiety dawnych a nie istniejących współcześnie budynków miasta, pamiątki dotyczące historii Polic i Pomorza.

W budynku ośrodka kultury znajduje się także Galeria "OBOK", będąca ośrodkiem skupiający artystów Pomorza Zachodniego, Meklemburgii - Pomorza Przedniego i Berlina. Galeria prowadzi również działalność edukacyjną.

W 1948 roku powołano w Policach bibliotekę, której pod koniec lat 60. XX wieku nadano imię Marii Skłodowskiej-Curie. Główna siedziba biblioteki znajduje się w kamienicy na Rynku Starego Miasta przy ul. Wojska Polskiego 15.

W Policach wydawany jest "Magazyn Policki", prywatny dwutygodnik ilustrowany o profilu społeczno-kulturalno-politycznym. Ukazuje się od 1997 roku w gminie Police i gminie Nowe Warpno. Jego nakład to 1200 egzemplarzy^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Imprezy cykliczne

• Międzynarodowy Festiwal Piosenki Morskiej i Folk, wiosna
• Międzynarodowe Dni Polic - Dni Chemika, corocznie, wiosna
• Jarmark Augustiański w Policach - Jasienicy, corocznie, pod koniec sierpnia
• Polickie Dni Muzyki "Cecyliada" od 1996 corocznie, listopad

[edytuj] Sport

Kluby sportowe działające w Policach:

• Klub Piłkarski Police - występujący w III lidze piłki noznej (grupa 2)
• PSPS Chemik Police - występujący w I lidze piłki siatkowej kobiet
• Chemik Police - wielosekcyjny klub sportowy
• UKS Champion Police - występujący w rozgrywkach II ligi tenisa stołowego
• UK Lekkoatletyczny Ósemka Police - w jego barwach startuje między innymi wicemistrz Polski na dystansie 800 metrów Marcin Lewandowski. Bartosz Nowicki mistrz Polski na dystansie 1500 metrów obecnie startujący w barwach MKL Szczecin swą przygodę ze sportem rozpoczynał także w polickim klubie.
• Uczniowski Klub Żeglarski BRAS

[edytuj] Oświata

W Policach znajdują się 4 gimnazja, 5 szkół podstawowych, 7 przedszkoli publicznych, 1 miejski żłobek. Największą placówką oświatową w mieście jest Zespół Szkół im. Ignacego Łukasiewicza, który oprócz gimnazjum obejmuje liceum ogólnokształcące, technikum, policealne studium zawodowe, zasadniczą szkołę zawodową, zasadniczą szkołę zawodową dla dorosłych. W mieście działa także Pierwsza Prywatna Szkoła Muzyczna I stopnia „Tosca”, będąca szkołą niepubliczną.

[edytuj] Osoby związane z miastem

• Ludwig Giesebrecht (1792-1873) - historyk, filozof, pedagog i poeta pruski, w latach 1866-1873 mieszkał w obecnej dzielnicy Polic - Jasienicy (Jasenitz), gdzie został pochowany.
• Paul Holz (rysownik) (1883-1938) - rysownik niemiecki, uczył się w szkole podstawowej w Policach. Wykonał ilustracje wielu zakątków Polic.
• Modrow Hans - niemiecki polityk, ostatni komunistyczny premier NRD (od 13 listopada 1989 do marca 1990), urodził się 27 stycznia 1928 roku w Jasenitz, obecnej północnej dzielnicy Polic (Jasienicy).
• Krzysztof Toboła (1963-2008) - znany i ceniony plastyk, rysownik, karykaturzysta, satyryk. Wielokrotnie nagradzany nagrodami za swoją twórczość. Od 2007 roku radny Rady Miejskiej w Policach.

[edytuj] Gospodarka

Największym przedsiębiorstwem przemysłowym miasta są Zakłady Chemiczne Police.

[edytuj] Szpital

Szpital Kliniczny w Policach przy ul. Siedleckiej jest częścią szpitala klinicznego SPSK nr 1 Pomorskiej Akademii Medycznej. Jest to pierwsza placówka szkoły wyższej w historii miasta. W szpitalu znajduje się m.in. Klinika Ginekologii PAM.

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Komunikacja wodna

Police to miasto portowe. Znajdują się tu dwa porty: port morski Police (4. pod względem przeładunku w Polsce) i port rzeczny Police na Odrze. Przez miasto przebiega tor wodny Szczecin-Świnoujście.

[edytuj] Transport drogowy

Droga wojewódzka nr 114 odchodząca w Tanowie od drogi wojewódzkiej nr 115 przechodzi przez Police, następnie biegnie w kierunku Trzebieży i Nowego Warpna. Droga przebiega w granicach miasta Police przez Nowe Miasto (ul. Tanowska), Stare Miasto (ul. Grunwaldzka i ul. Kościuszki) oraz osiedle Jasienica (ul. Jasienicka, ul. Dworcowa, ul. Piastów).

Pozostałe drogi wylotowe prowadzą do następujących miejscowości:

• Nowa Jasienica i Karpin (ul. Podgórna)
• Wieńkowo i Tatynia (ul. Kopernika)
• Trzeszczyn-Pomnik (ul. Kuźnicka)
• Siedlice, Leśno Górne i Pilchowo (ul. Wyszyńskiego)
• Szczecin (osiedle Bukowo) przez Park Leśny Mścięcino w Szczecinie-Skolwinie i Przęsocin (ul. Asfaltowa)
• Szczecin-Skolwin (ul. Nadbrzeżna)

Istnieją plany budowy przeprawy mostowej Police - Święta przez Odrę nad Domiążą. Most ma łączyć Police oraz północną część powiatu polickiego, Lubieszyn i lewobrzeżną część Szczecina z węzłem komunikacyjnym w Goleniowie.

[edytuj] Komunikacja miejska

Komunikację miejską w Policach zapewnia Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne oferując 13 linii autobusowych (w tym 8 łączących ze Szczecinem). Istnieje także linia samorządowa (LS) Police – Trzebież. Komunikacja miejska umożliwia przemieszanie się do kilku wsi gminy Police m.in. Trzeszczyn, Tanowo, Pilchowo, Siedlice, Leśno Górne, Przęsocin.

[edytuj] Kolej

Do 2002 r. czynna była linia kolejowa ze Szczecina do Trzebieży. Na terenie Polic jest 5 stacji/przystanków kolejowych: "Police", "Police Zakład" (ob. zamknięta), "Police Chemia" i "Jasienica" a dla podzielonego między Police i Szczecin osiedla Mścięcino przystanek kolejowy "Szczecin Mścięcino" włączony do Polic z początkiem 2008 roku.

[edytuj] Urzędy pocztowe

W mieście czynne są 4 urzędy pocztowe: Police 5 (kod 72-009) (Nowe Miasto), Police 1 (kod 72-010) (Stare Miasto), Police 2 (kod 72-011) (Nowe Miasto), Police 3 (kod 72-015) (Jasienica (Police)).

[edytuj] Administracja

Miasto podzielone jest administracyjnie na 7 osiedli, będących jednostkami pomocniczymi gminy. Każde z osiedli posiada swoją radę osiedla i zarząd. Do osiedli wliczamy: Stare Miasto, Jasienicę, Mścięcino, a także 4 osiedla mieszkaniowe znajdujące się w dzielnicy Nowe Miasto, mianowicie Os. Anny Jagiellonki, Os. Dąbrówka, Os. Gryfitów, Os. Księcia Bogusława X .

Mieszkańcy Polic wspólnie z mieszkańcami terenów wiejskich gminy Police wybierają do swojej Rady Miejskiej 21 radnych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Stefana Batorego 3. Miasto jest członkiem Związku Miast Polskich. W mieście znajduje się także starostwo polickie.

Burmistrzowie Polic (po 1990 r.):

• Stanisław Szymaszek
• Władysław Diakun (od 2002 r.)

W Policach znajdują się także 2 biura poselskie: Joachima Brudzińskiego (PiS) oraz Mirosławy Masłowskiej (PiS). Obydwoje posłów zostało wybranych z okręgu wyborczego Szczecin.

[edytuj] Bibliografia

• Matura Jan, Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej, Police 2002.
• Gaweł Wiesław, Rys historyczny Polic, "Gazeta Policka", Police 1993
• Frankiewicz Bogdan, Łazowski Andrzej, Police i okolice na starej fotografii, Police 2001

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona internetowa miasta

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

• Police na Wikitravel.org
• Police i okolice na starej fotografii (projekt UG w Policach)