Pirop

Z Wikipedii

Pirop – minerał z gromady krzemianów, odmiana granatu.

Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa piropos = "podobny do ognia", co jest aluzją do czerwonej barwy minerału.

Spis treści 1 Właściwości 2 Występowanie 3 Zastosowanie 4 Bibliografia

[edytuj] Właściwości

• Wzór chemiczny: Mg₃Al₂(SiO₄)₃ – krzemian magnezu i glinu
• Układ krystalograficzny: regularny.
• Twardość: 7 - 7,5
• Gęstość: 3,52 –3,87
• Łupliwość: brak.
• Przełam: muszlowy
• Barwa: czerwona i jej odcienie - związana jest z obecnością żelaza i chromu.
• Rysa: biała.
• Połysk: szklisty.

Bardzo często tworzy doskonale wykształcone, izometryczne kryształy, najczęściej sześcienne lub dwunastościany rombowe. Najczęściej tworzy kryształy wrosłe, zaokraglone, przypominające kulki. Tworzy kryształy mieszane ze spessartynem i umbalitem oraz z wieloma innymi granatami. Może zawierać wtrącenia apatytu, ilmenitu, pirotynu, pirytu, rutylu, sfalerytu.

[edytuj] Występowanie

Występuje w ultrazasadowych skałach głębinowych, zwłaszcza w perydotytach. Także w kimberlicie gdzie wspólwystepuje z diamentami i serpentynitach. Nie tworzy wyraźnych kryształów, lecz raczej nieregularne ziarna. Przez wieki (ponad 500 lat) piropy wydobywano na dużą skalę w Czechach z aluwialnych żwirów i piasków rzecznych. Kamienie te nazywano czeskimi granatami lub czeskimi kamieniami. Ich obecność może wskazywać na obecność skał diamentonośnych.

Miejsca występowania: Czechy (okolice Trebnic, na wzgórzach Linhorka,w okolicach Meronic - najsłynniejsze złoża piropu ), RPA - Kimberley, Tanzania, Sri Lanka, Szkocja, Szwajcaria, Rosja, Niemcy.

W Polsce znaleźć go można w serpentynitach i granulitach w Górach Sowich, W Masywie Śnieżnika w Sudetach. Także okazjonalnie w Tatrach i piaskach plażowych nad Bałtykiem.

[edytuj] Zastosowanie

• Stosowany jako materiał ścierny
• służy do wyrobu narzędzi skrawających, szlifierskich i wierteł,
• ma znaczenie naukowe – wskaźnik warunków metamorfizmu
• bywa wykorzystywany jako minerał wskaźnikowy przy poszukiwaniu diamentów
• Przezroczyste lub prześwięcające kryształy są często spotykane w wyrobach jubilerskich.

Szczególnie interesujące są okazy zmieniające barwę w zależności od oświetlenia np. piropy z Norwegii w świetle dziennym są fioletowe; przy oświetleniu sztucznym – czerwone. Piropy z Tanzanii w oświetleniu dziennym są zielonawoniebieskie, a w sztucznym szkarłatne

Szeroko stosowany w jubilerstwie. Okazy czyste i duże są rzadko spotykane. Większość trafiających na rynek granatów to granaty o składzie pośrednim. Przyjmuje się, że piropy czyste są zwykle ciemne i rzadko przekraczają masę 1-2 karatów.

Szwajcarskie i południowoafrykańskie piropy mają jaśniejszą barwę czerwoną niż rubinowoczerwone kamienie z Czech.

[edytuj] Bibliografia

• W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd.”Alma- Press” 2003r.
• J.Bauer – Przewodnik Skały i minerały – Wyd. Multico 1997r.
• K. Maślankiewicz – Kamienie szlachetne – Wyd. Geologiczne - 1982r.
• N.Sobczak – Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych – Wyd. Alfa - 1986r.
• C.Hall – Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne – Wyd. Wiedza i Życie - 1996r.
• W.Schuman – Kamienie szlachetne i ozdobne – Wyd. „Alma –Press” - 2004r.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa, granat (minerał).