Milan Kundera

Z Wikipedii

Milan Kundera (ur. 1 kwietnia 1929, Brno) - czeski pisarz, eseista, od 1975 mieszkający i pracujący we Francji, od 1981 obywatel Francji, znany przede wszystkim jako autor Nieznośnej lekkości bytu.

Spis treści 1 Życie 2 Twórczość 3 Polskie wydania jego dzieł 4 Bibliografia 5 Zdobyte nagrody 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Życie

Kundera urodził się w inteligenckiej rodzinie, jego ojciec był dyrektorem Akademii Muzycznej w Brnie. Od najmłodszych lat uczył się gry na pianinie, studiował także muzykologię. Ukończył szkołę średnią w Brnie w 1948 roku. Potem studiował literaturę na Uniwersytecie Karola w Pradze. W 1950 roku, z powodów politycznych, musiał przerwać studia. Szkołę wyższą ukończył w 1952 roku.

Pisarz należał do pokolenia, które nie zaznało przedwojennej, wolnej Czechosłowacji. Jego dorastanie opierało się na doświadczeniach z lat wojny, z okupacji niemieckiej. To pchnęło go w kierunku poglądów marksistowskich, od 1948 był członkiem Czeskiej Partii Komunistycznej. W 1950 roku został usunięty z partii, za działalność antypartyjną. Dla Kundery było to inspiracją do napisania powieści "Żart" (1967). Partia ponownie przyjęła go w 1957, po czym w 1970 ponownie usunęła go ze swoich struktur. Podobnie jak inni czescy intelektualiści, tacy jak Vaclav Havel, był zaangażowany w Praską Wiosnę.

Obecnie Milan Kundera odcina się od czeskiej kultury, zakazał tłumaczenia swoich francuskich książek na język czeski, zatwierdzając jedynie publikację swoich starszych dzieł.

[edytuj] Twórczość

Jego pierwszy utwór, "Żart" był satyrą na życie w komunistycznej Czechosłowacji. Ze względu na krytykę wobec sowieckiej interwencji w 1968 roku dzieła Kundery trafiły na czarną listę. Pisarz w 1975 roku wyemigrował do Francji. Tam opublikował "Księgę śmiechu i zapomnienia", która opisuje różnorodne sposoby opozycji Czechów wobec Sowietów.

W 1984 roku opublikował swoje najbardziej znane dzieło, pod tytułem "Nieznośna lekkość bytu". Opowiada ono o losie małżeństwa, któremu przychodzi wieść życie w Pradze w okresie Praskiej Wiosny. W 1988 roku Philip Kaufman dokonał ekranizacji tej książki, która okazała się sukcesem. Kundera nie był jednak z niej zadowolony, od tego momentu nie wyraził już zgody na przeniesienie żadnego swojego dzieła na ekran. W 1990 roku wydał "Nieśmiertelność", ostatnią swoją powieść napisaną w języku czeskim, w której nad elementem politycznym przeważa element filozoficzny.

Kundera nie jest uważany za pisarza politycznego. Wątki polityczne, znane z jego wczesnych dzieł, znikają z czasem na rzecz rozważań filozoficznych. Jego styl, inspirowany dziełami Nietzschego, daje się także odczuć u pisarzy młodego pokolenia.

Jego prace często odnoszą się do muzyki, Kundera zabiera też głos w sprawie czeskiego folku.

Prace tego pisarza były tłumaczone na wiele języków, takich jak angielski, niemiecki, hiszpański, grecki czy polski.

[edytuj] Polskie wydania jego dzieł

W latach osiemdziesiątych XX w. wiele jego utworów ukazało się w Polsce w drugim obiegu w takich wydawnictwach jak "Przedświt, Niezależna Oficyna Wydawnicza, "Litery", "Aspekt", "ECCO", "Rytm", Oficyna Literacka, "Wers", "Bis".

Obecnie w Polsce dostępnych jest 13 książek tego autora, ich wydawcą jest Państwowy Instytut Wydawniczy, w przekładzie m. in. Agnieszki Holland.

[edytuj] Bibliografia

• 1953 Člověk zahrada širá
• 1955 Poslední máj
• 1957 Monology
• 1960 Umění románu: Cesta Vladislava Vančury za velkou epikou
• 1962 Majitelé klíčů,
• 1963 První sešit směšných lásek
• 1965 Druhý sešit směšných lásek
• 1967 Žert (Żart, 1970)
• 1968 Třetí sešit směšných lásek
• 1969 Ptákovina
• 1970 Směšné lásky (Śmieszne miłości. Anegdoty melancholijne, 1967)
• 1971 Jacques et son maître : hommage a Denis Diderot en trois actes (Kubuś i jego pan: Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota, 2000)
• 1973 Život je jinde (Życie jest gdzie indziej, 1989)
• 1976 Valčík na rozloučenou (Walc pożegnalny, 1983)
• 1978 Kniha smíchu a zapomnění (Księga śmiechu i zapomnienia, 1993)
• 1984 Nesnesitelná lehkost bytí (Nieznośna lekkość bytu, 1992)
• 1986 l'Art du roman (Sztuka powieści, 1991)
• 1990 L'immortalité (Nieśmiertelność, 1995)
• 1993 Les testaments trahis (Zdradzone testamenty, 1996)
• 1995 La lenteur (Powolność, 1997)
• 1997 L'Identité (Tożsamość, 1998)
• 2000 L'Ignorance (Niewiedza, 2003)
• 2005 Le rideau. Essai en sept parties (Zasłona. Esej w siedmiu częściach, 2006)

[edytuj] Zdobyte nagrody

• 1964 Nagroda Państwowa CSRS
• 1968 Nagroda Związku Pisarzy Czechosłowackich
• 1973 Prix Médicis Êtranger dla najlepszej powieści zagranicznej opublikowanej we Francji za Życie jest gdzie indziej
• 1978 Premio Litterario Mondello za Walc pożegnalny
• 1981 American Common Wealth Award za całokształt twórczości
• 1983 Doctor honoris causa Uniwersytetu Michigan
• 1985 Wielka Nagroda Jerozolimska
• 1987 Nagroda Krytyków Akademii Francuskiej za esej Sztuka powieści
• 1987 Nagroda Nelly Sachs
• 1987 Austriacka Nagroda Państwowa dla Literatury Europejskiej
• 1990 Rycerz Legii Cudzoziemskiej
• 1991 Pierwsza nagroda The Independent dla najlepszego pisarza
• 1992 Nagroda Vilenica
• 1994 Nagroda Jaroslava Seiferta za powieść Nieśmiertelność
• 1995 Czeski Medal za Zasługi
• 2000 Nagroda Herder przyznawana przez Uniwersytet Wiedeński
• 2006 Nagroda Ladislava Fuksa przyznana przez Akademię Czeskiej Literatury
• 2007 Narodowa Nagroda Literacka

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Polski serwis poświęcony twórczości Milana Kundery
• Żart - recenzja, streszczenie, analiza
• Śmieszne miłostki
• Recenzja Nieznośnej lekkości bytu(wersja angielska)
• Wywiad z pisarzem(wersja angielska)
• Życie jest gdzie indziej